DOĞRUHABER / Musa Azak
Asgari ücretle veya ortalama sabit bir maaşla geçinmeye çalışan vatandaşlar aylık gelirlerinin önemli bir kısmını kiraya veriyor. Bu giderlere ulaşım masrafları da eklenince maaşın yaklaşık üçte ikisi erimiş oluyor. Hanehalkı bütçe araştırmasının 2019 yılı sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %24,1 ile konut ve kira harcamaları alırken, ikinci sırayı %20,8 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları, üçüncü sırayı ise %16,5 ile ulaştırma harcamaları aldı. Kiraya çok fazla giderde bulunulması eğitim, sağlık sosyal ve kültürel alanlarda daha az harcama yapılmasına neden oluyor.
SAĞLIĞA %2,2 EĞİTİME DE %2,5 AYIRABİLİYORUZ
Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise %2,2 ile sağlık, %2,5 ile eğitim hizmetleri ve %3,1 ile eğlence ve kültür harcamaları oldu.
FERT BAŞINA AYLIK ORTALAMA TÜKETİM HARCAMASI 2 465 TL
Hanelerin tüketim harcamalarını karşılaştırılabilir hale getirmek amacıyla hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer fert başına tüketim harcaması kullanılmaktadır. Eşdeğer fert başına aylık ortalama tüketim harcaması 2018 yılında 2 181 TL iken 2019 yılında 2 465 TL olarak tahmin edildi. Araştırma sonuçlarına göre, gıda ve alkolsüz içeceklerin payı bir önceki yıla göre 0,5 puanlık artışla %20,3'ten %20,8'e yükseldi. Alkollü içecek, sigara ve tütün harcamalarının payı %4,0'dan %4,3'e, giyim ve ayakkabı harcamalarının payı %4,8'den %5,0'a, konut ve kira harcamalarının payı %23,7'den %24,1'e, eğlence ve kültür harcamalarının payı %2,9'dan %3,1'e, eğitim hizmetlerinin payı %2,3'ten %2,5'e ve çeşitli mal ve hizmetlerin payı ise %4,9'dan %5,1'e yükseldi.
MOBİLYA VE HABERLEŞME HARCAMALARINDA TASARRUFA GİTTİK
Diğer taraftan, mobilya ve ev eşyaları harcamalarının payı %6,5'ten %6,4'e, ulaştırma harcamalarının payı ise bir önceki yıla göre 1,8 puanlık düşüşle %18,3'ten %16,5'e geriledi. Ayrıca haberleşme harcamalarının payı %3,8'den %3,6'ya düştü.
GIDA HARCAMASI İÇERİSİNDE EN FAZLA PAYI ET, BALIK VE DENİZ ÜRÜNLERİ ALDI
Gıda ve alkolsüz içeceklere yapılan harcamalarda en büyük payı %19,4 ile et, balık ve deniz ürünleri alırken, bunu %17,8 ile ekmek ve tahıllar, %16,6 ile sebzeler, %13,9 ile süt, peynir ve yumurta izledi. En düşük paya sahip harcama grupları ise, %2,3 ile diğer gıda ürünleri, %3,2 ile kahve, çay ve kakao, %3,8 ile alkolsüz içecekler olarak sıralandı.
DÜŞÜK GELİRLİ HANELER, YÜKSEK GELİRLİLERE GÖRE GIDAYA İKİ KAT DAHA FAZLA PAY AYIRDI
Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2019 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %31,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %30,7, ulaştırma harcamalarına %9,0 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarına %5,3 pay ayırdı. En yüksek gelir grubu olan beşinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, konut ve kira harcamalarına %20,1, ulaştırma harcamalarına %20,0, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %15,3 ve lokanta ve otel harcamalarına %8,1 pay ayırdı.