HABER MERKEZİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, nisan ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 12,66, yurt içi üretici fiyatları yüzde 10,87 arttı. TÜİK her ne kadar enflasyonu % 10’larda gösterse de vatandaşın cebine yansıyan rakamlar bu ramların çok üstünde. Koronavirüs sonrası fahiş fiyatlardan dert yanan vatandaşlar ardından da Ramazan fırsatçılarının pençesine düştü. Hal böyle olunca da bir ay önce on TL’ye alınan bir ürün şimdilerde 40-50 TL’leri buldu. TÜİK, enflasyon rakamlarını düşük seviyelerde gösterse de ne marketlerde ne de pazarlarda bu rakamların esamesi okunmuyor. Vatandaşın cebine yansıyan enflasyon yüzde ellileri aşıyor. TÜİK rakamlarında göre aylık bazda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 0,85, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,28 artış gösterdi. TÜFE, nisanda geçen yılın aralık ayına göre yüzde 3,16, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,94 yükseldi. Yİ-ÜFE ise Aralık 2019'a göre yüzde 4,54, geçen yılın nisan ayına göre yüzde 6,71 arttı.
PAZARLAR DA HER GEÇEN HAFTA MARKETLERİ ARATMAZ HALE GELİYOR
Piyasa yeni mahsullerin sürülmesine rağmen sebze ve meyvedeki yüksek fiyat, vatandaşın bütçesini zorlamaya devam ediyor. Marketlere nazaran fiyat olarak daha uygun olan semt pazarlarındaki sebze ve meyve fiyatları mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor. Pazarlar da her geçen hafta marketleri aratmaz hale geliyor. Çoğu sebze ve meyve, geçen yıllara oranla bu yıl daha yüksek fiyattan satılıyor. Salatalık, domates, biber, soğan, patates ve sarımsakta fiyat düşüklüğü beklenirken; çoğunlukla fiyatlar ya her hafta aynı seyrediyor ya da bir ürün fiyat artışı ile diğer ürünün önüne geçiyor.
PATATES, SOĞAN, SARIMSAK….ZAM, ZAM, ZAM…
Patates ve soğan fiyatı ise “Yeni mahsul piyasaya sürüldü, fiyatları düşecek” denilmesine rağmen yaklaşık 2-3 haftadır aynı fiyata satılıyor. Temel tüketim ihtiyaçları arasında yer alan patates ve soğanın kilogram fiyatı vatandaşın bütçesini hayli zorluyor. Semt pazarlarında patatesin fiyatı da kalitesine göre değişiyor. İri patateslerin 2 buçuk kilosu 10 TL'ye satılırken, daha küçük patatesin 3 kilosunun 10 liraya satıldığı görülüyor. Soğanın da fiyatı kalitesine göre değişiklik gösteriyor. Yeni mahsul soğanın 3 kilosu 10 TL'ye satılıyor. Bu dönemin fiyat artışı ile rekora koştuğu sarımsak ise pazarda 75 TL'den satışa sunuluyor.
GAZ ÜRETİMİ VE DAĞITIMINDA YÜZDE 12,86 ARTIŞ
TÜİK verilerine göre Yİ-ÜFE nisan ayında yıllık bazda madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 7,44, imalatta yüzde 6,27, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 12,86, su temininde yüzde 4,57 artış gerçekleşti. Yİ-ÜFE, nisanda bir önceki aya göre yüzde 1,28, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 4,54, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,71 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 10,87 artış gösterdi.
ANA HARCAMA GRUPLARINDAKİ FİYAT DEĞİŞİMLERİ
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, nisan ayı ana harcama gruplarında fiyat değişimleri belli oldu. Nisanda bu kategoride aylık bazda en yüksek artış, yüzde 4,66 ile çeşitli mal ve hizmetlerde gerçekleşirken, bu grubu yüzde 4,08 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 2,53 ile gıda ve alkolsüz içecekler takip etti. Ana harcama grupları itibarıyla nisanda en fazla düşüş gösteren grup ise yüzde 1,83 ile ulaştırma olarak kayıtlara geçti. Bu grubu yüzde 1,23 ile haberleşme, yüzde 0,67 ile eğlence ve kültür ve yüzde 0,32 ile konut grubu takip etti.
YILLIK DEĞİŞİMLER
TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 31,32 ile alkollü içecekler ve tütün ana harcama grubunda görüldü. Bunu yüzde 20,34 ile çeşitli mal ve hizmetler ve yüzde 14,52 ile konut izledi. Bu dönemde sağlıkta yüzde 12,86, lokanta ve otellerde yüzde 12,55, eğitimde yüzde 12,35 artış gerçekleşti.
Geçen yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu ana harcama grupları sırasıyla yüzde 1,55 ile haberleşme, yüzde 4,90 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 4,91 ile eğlence ve kültür ve yüzde 5,54 ile ulaştırma oldu. Geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden 61'inin ortalama fiyatında değişim olmazken, 87'sinin ortalama fiyatında düşüş, 270'inin ortalama fiyatında ise artış görüldü.
FİYATLAR ÜLKE GENELİNDE YÜZDE 10,94 ARTTI
TÜİK verilerine göre, nisanda yıllık bazda fiyatlar ülke genelinde yüzde 10,94 artış kaydetti. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 1,72 ile "Erzurum, Erzincan, Bayburt"ta oldu. 12 aylık ortalamalara göre de en yüksek artış yüzde 14,22 ile yine bu bölgede gerçekleşti. Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 12,98 ile söz konusu bölgede gözlenirken, bunu yüzde 12,28 ile "Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir", yüzde 12,24 ile "Balıkesir, Çanakkale" bölgeleri izledi. En düşük fiyat artış ise yüzde 8,47 ile "Kastamonu, Çankırı, Sinop" bölgesinde gerçekleşti.
ENFLASYON NEDİR?
Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir artışa enflasyon denir. Enflasyon sadece belli bir malın veya hizmetin fiyatının tek başına artması değil, fiyatların genel düzeyinin sürekli bir artış göstermesidir.
ENFLASYON ARTMASI NE ANLAMA GELİYOR?
Enflasyonun düşmesi; fiyatların düşmesi, insanların alım gücünün artması, gelirlerinin yükselmesi demek değildir. Enflasyonun düşmesi, fiyatların daha az artması, insanların alım güçlerinin daha az azalması ve neticesinde istikrar ve refah demektir.