Mehmet Erkan Yavuz-Doğruhaber
Salgın sonrası artan fiyatlar şimdi de ‘Ramazan’ öncesi zamlandırılıyor. Koronavirüs salgını sonrası özellikle temizlik ürünlerinde yaşanan fahiş zamlar sonradan gıda ve temel ihtiyaç maddelerinde de görüldü. Salgın üzerinden yapılan zamlar yetmezmiş gibi şimdi de ramazan alışverişi yapacak vatandaşları fahiş zamlar bekliyor. Geçen aya göre 26 temel gıda ürününde zam yapıldı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan ayı öncesinde yaptığı fiyat değerlendirmesinde, geçen ay sonuna kıyasla üretici ve market fiyat farkının 6,4 kata kadar ulaştığını bildirdi. Bayraktar, geçen yıl Ramazan öncesine göre markette 26, üreticide 14 üründe fiyat artışı; markette 13, üreticide 17 üründe fiyat düşüşü olduğunu bildirdi.
YÜZDE 600’LERE VARAN ZAMLAR
Ay sonundan bugüne fiyatı en fazla artan ürünün markette domates, üreticide karnabahar olduğunu belirten Bayraktar, fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette patlıcan, üreticide ise sivri biber olduğunu belirtti. Ramazan ayı öncesinde üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 541,90 ile lahanada yaşandığına dikkati çeken Bayraktar, “Fiyat farkının kuru incirde yüzde 390, elmada yüzde 304,50, maydanozda yüzde 295,60, kabakta yüzde 284,29 olduğunu bildirdi. Lahananın 6,4 kat, kuru incirin 4,9 kat, elmanın ve maydanozun 4 kat, kabağın 3,8 kat fazlaya tüketiciye satıldığını vurgulayan Bayraktar, “Üreticide 35 kuruş olan lahana markette 2 lira 25 kuruşa, 13 lira olan kuru incir 63 lira 70 kuruşa, 1 lira 63 kuruş olan elma 6 lira 59 kuruşa, 50 kuruş olan maydanoz 1 lira 98 kuruşa, 1 lira 38 kuruş olan kabak 5 lira 32 kuruşa satılmaktadır” dedi.
GEÇEN YIL RAMAZAN ÖNCESİNE GÖRE MARKET FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM
Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesindeki fiyatları da değerlendiren Bayraktar; geçen yıl Ramazan öncesine göre markette 26, üreticide 14 üründe fiyat artışı; markette 13, üreticide 17 üründe fiyat düşüşü olduğunu bildirdi. Bayraktar, geçen yıl Ramazan öncesine göre fiyatı en fazla artan ürünün markette Antep fıstığı, üreticide kırmızı mercimek; fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette pırasa, üreticide lahana olduğunu belirtti. Geçen yıl Ramazan öncesine göre markette fiyat düşüşünün en fazla yüzde 57,85 ile pırasada görüldüğünü bildiren Bayraktar, şunları kaydetti: “Pırasadaki fiyat düşüşünü yüzde 56,30 ile lahana, yüzde 50,93 ile havuç, yüzde 40,06 ile kuru soğan, yüzde 28,33 ile domates, yüzde 27,20 ile patates, yüzde 21,68 ile marul, yüzde 15,01 ile patlıcan izledi. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 55,88 ile Antep fıstığı, yüzde 52,09 ile limon, yüzde 40,68 ile elma, yüzde 34,16 ile mısırözü yağı, yüzde 33,45 ile süt, yüzde 26,22 ile kırmızı mercimek, yüzde 25,39 ile ayçiçek yağı, yüzde 24,37 ile kaşar peyniri, yüzde 23,11 ile maydanoz, yüzde 22,30 ile yoğurt, yüzde 20,31 ile sivri biber takip etti.”
“BEKLENTİMİZ BÜTÜN KESİMLERİN SORUMLU DAVRANMASIDIR”
Halkın Ramazan’da makul fiyatlara ürün tüketebilmesi için market fiyatlarının özenle takip edilmesi gerektiğini belirten Bayraktar şöyle devam etti: “Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak üretici ve market fiyatlarının takipçisi olmaya ve kamuoyu ile paylaşmaya devam edeceğiz. Beklentimiz, bütün kesimlerin sorumlu davranması, artan talebin suiistimal edilmemesi, tüketicilerin yeterli ve güvenilir gıdaya uygun fiyatla erişebilmesinin sağlanmasıdır. Üreticilerimiz ve halkımızın mağdur olmaması için spekülasyonlara fırsat verilmemeli, tedbirler zamanında alınmalı, pazarlama sorunları çözülmeli, gıda denetimleri artırılmalıdır.”
PALANDÖKEN, “RAMAZAN VE KORONA FIRSATÇILARINA DİKKAT”
Ramazan arifesinde gıda alışverişlerinde dikkat edilmesi gerektiğini belirterek uyarılarda bulunan Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken ise, “Koranavirüs nedeniyle evde kaldığımız bugünlerde ramazan arifesine girdiğimiz bugünlerde merdiven altı ve internet üzerinden gıda alışverişlerine yönelim arttı. Araba arkasında ekmek ve tatlı gibi hijyen olmayan ve nasıl üretildiği bilinmeyen merdivenaltı ürünler tercih edilmemeli ve stok yaparak fiyatların artmasına yol açılmamalı. Piyasalarda haksız kazanç elde edenler değil işini dürüst yapanlar bu canlanmadan faydalanmalı. Devletimiz bu noktada titizlikle çalışma yürütüyor. Merdiven altı ve istenmeyen sağlık ürünleri satanlar devletimiz tarafından ilan ediliyor. 500 bin liraya kadar ceza kesilen bu fırsatçılara göz açtırılmamaya çalışılıyor. Fakat vatandaşlarımız da bu konuda tedbiri elden bırakmayarak bu tür kalitesiz ürünlere yönelmemeliler” dedi.
“İNTERNETTE MERDİVEN ALTINA DAHA ÇOK DİKKAT EDİLMELİ”
Özellikle gıda alışverişlerinde internetten alışverişlere daha çok dikkat edilmesi gerektiğine dikkati çeken Palandöken, “İnternetten alışverişlerin artması fırsatçılara da kapılar aralıyor. Fiyatları düşük tutarak merdiven altı hijyen ürünleri, gıda ürünleri satılmaya da başlandı. Ramazanın da gelmesiyle vatandaşlarımız her zamankinden daha dikkatli olmalı. Stok yapmanın da hiçbir gereği yok çünkü ülkemizde bir kıtlık söz konusu asla değil. Stok yapmak fırsatçıların fiyatları artırmasına da neden oluyor. Bu da hem enflasyonu hem de ceplerimizi de olumsuz etkilerken haksız kazanç sağlayanların cebini dolduruyor” diye belirtti.