SORU: Kabir Ziyaretinin Adapları Nelerdir?
CEVAP: Kabir ziyareti sünnettir. Kabirleri ziyaret etmek insanlara ölümü hatırlatır, zühd ve takvaya teşvik eder. Bureyde bin Husayn (ra)'ın rivayet ettiği bir hadise göre Efendimiz (sav) şöyle buyuruyor:
“Ben size daha önce kabirleri ziyaret etmeyi yasaklamıştım. Artık onları ziyaret edebilirsiniz. Çünkü o size ahireti hatırlatır ve kabirleri ziyaret sizin hayrınızı arttırsın, artık kim kabirleri ziyaret etmek istiyor ise ziyaret etsin fakat batıl bir söz söylemesin!” (Müslim Ebu Davud, Beyhaki, Nesei, Ahmed)
Kabir ziyaretinin bizlere sevap kazandırması, ölümü ve takvayı hatırlatması için sünnete uygun bir şekilde gerçekleşmesi gerekir. Kabir ziyaretinin adapları şunlardır;
1-Kabristana girildiği sırada oranın ehline selam verilir. Sünnete uygun selam şu şekildedir;
“Esselâmü aleyküm ehled diyârî minel-mûminîn. Ve İnnâ inşaallâhu biküm lahikûn. Es'elûllâhe lenâ ve lekümü'l âfiyeh.
Selam size, ey bu diyarın mü'min ve müslim halkı! İnşallah yakında biz de aranıza katılacağız. Allah'ın bizi de sizi de bağışlamasını dilerim.” (Müslim)
2-Kabirlerin üzerine oturmamak gerekir. Ebu Hureyre'den nakledildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurdu:
“Birinizin kor üstüne oturup da (o korun) elbisesini yakıp da tenine kadar işlemesi, kabir üstüne oturmasından daha hayırlıdır.” (Müslim)
3-Kabirlerin üzerine ayakkabılarla basmak uygun değildir. Beşir bin Hassasiye (ra) şöyle dedi:
“Resûlullah (sav) ile birlikte mezarlığa gittik. Resûlullah (sav) kabirler arasında ayakkabılarıyla yürüyen bir adam gördü:
“Ey ayakkabı giyen adam böyle yapma, ayakkabılarını çıkart!" dedi.
Adam baktı ve Resûlullah (sav)'i tanıyınca, ayakkabılarını çıkartıp onları bir kenara attı.” (Ebu Davud)
4-Kabirleri ziyaret edenler sünnetin aksine bir durum içerisine girmemelidir. Yukarıdaki hadiste de geçtiği gibi orada batıl bir söz söylemek veya batıl bir davranışta bulunmak caiz değildir. Özellikle kadınların isyana varacak şekilde bir takım uygunsuz davranışlara girmesi Allah'ı gazaplandırır.
Kişinin vefat eden yakınları için ağlaması en doğan durumlardan biridir. Ağlamanın tamamıyla nehyedildiği şer'i bir dayanak mevcut değildir. Bilakis bu insan fıtratında var olan bir duygudur. Efendimizin de bazı çocukları ve sahabeler için ağladığı görülmüştür. İslam’ın nehyettiği ağlama, çığlık atarak ve bağırarak ağlamadır.
Genel olarak hadisi şeriflerde kabir ziyaretinin adapları bu şekilde zikredilmektedir. Ziyaret erkek ve kadınlar için geçerlidir. Fakat bazı hadislerde de sabit olduğu üzere kadınların sıklıkla mezarları ziyaret etmesi uygun değildir.