Dünya genelindeki koronavirüs tehdidi sebebiyle uluslararası arabulucular ateşkes çağrısı yapsa da, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) desteklediği askeri lider Halife Hafter'in kuvvetleri başkenti hava saldırılarıyla vurdu, Birleşmiş Milletler'in desteklediği Trablus hükümetine bağlı kuvvetler Hafter'in en önemli hava üstlerinden birine doğru harekete geçti.
Libya merkezli düşünce kuruluşu Sadeq Enstitüsü direktörü Anas Gomati, "Her iki taraf da koronavirüsü suistimal ediyor" dedi.
Hafter tarafı neredeyse kasıtlı olarak sivilleri hedef alıyor.
Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne bağlı sağlık yetkilileri, ilk Kovid-19 vakasının 5 Mart'ta Suudi Arabistan'dan Libya'ya dönen bir adamda görüldüğünü açıkladı. Hasta şu an karantina altında tedavi görüyor.
Libya BAE, Mısır, Fransa ve Rusya destekli Hafter'in doğu merkezli güçleriyle Türkiye'nin desteklediği Trablus yönetimini karşı karşıya getiren uzun iç savaş nedeniyle parçalanmış durumda.
Hafter, yaklaşık bir yıl önce kontrolü hızlıca ele geçirmeye çalışarak başkente ani bir saldırı başlatmıştı. Ancak Hafter'in taarruzu sonucunda batıdaki milisler BM destekli hükümetin Başbakanı Fayiz Serrac'ın arkasında toplandı. Savaş, görünürde ufak bir son ihtimaliyle sürüyor. En az 2 bin 200 kişi öldürülürken yaklaşık 150 bin kişi yerinden edildi.
Halk sağlığı ve uluslararası yardım yetkilileri ülkede yaşanacak bir Kovid-19 salgınının Libyalı siviller ve on binlerce mülteci için felakete neden olabileceğinden kaygı duyuyor. Hastanelerin harap olduğu ve birçok doktorun ülkeyi terk ettiği Libya'da, savaş hali 9 yıldan uzun süredir devam ediyor.
Kuzey Afrika üzerine çalışan eski ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Tom Hill, "Sağlık sektörü de dahil olmak üzere kamu kurumları ve altyapı savaş nedeniyle tahrip oldu" dedi. Tom Hill şu an ABD Barış Enstitüsü'nde (USIP) görev yapıyor.
Libya'nın salgınla baş etmeye yönelik kabiliyetine inanmak tamamen güç görünüyor.
Uzmanlar, şimdiye kadar bildirilen bir vakadan çok daha fazla koronavirüs vakası olduğundan şüpheleniyor. Mısırlı işçilerin virüsü ülkenin doğusuna taşıdığına dair söylentiler dolaşıyor. Ve sosyal medyada çok sayıda Libyalı Kovid-19 olduğundan şüphelendikleri hastalıkları bildiriyor. Ülke virüsü test etme ya da Kovid-19 vakalarını teşhis etme yönünde çok az kabiliyete sahip.
Hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla Libya'nın doğusundaki yönetim 18 Mart'ta gece sokağa çıkma yasağı ilan etti. Bunu 22 Mart'ta batı Libya'da uygulanan kısıtlamalar izledi.
BM her iki tarafı da 21 Mart'ta "insani ateşkes" fikrine olumlu bakmaya ikna ettiyse de çatışma daha da arttı. Serrac hükümetine bağlı kuvvetler başkentin dışındaki Vatiya hava üssüne saldırarak Hafter ve BAE'li müttefikleri tarafından hava saldırılarında kullanılan tesiste kısmi kontrol sağladı.
Hafter bu hamleye cevaben Trablus'u yoğun hava saldırıları ve topçu roketleriyle vururken, şehir sakinleri bunun haftalardır görülen en şiddetli bombardımanlardan biri olduğunu belirtiyor.
Gomati, "Strateji boğucu bir stres yaratmak yönünde" diyor.
İnsanlara evde kalarak kendilerini gönüllü tecrite almaları söylendiği vakitte sivillerin evlerini hedef alıyorlar.