Afgan siyaset uzmanı Ahmad Sayidi, yaptığı açıklamada, ABD ile barış anlaşmasını imzaladıktan sonra Taliban'ın kendi gücünü göstermek için saldırılarını artırmasının normal olduğunu söyledi.
Taliban'ın, barış anlaşmasının ardından saldırılarını durdurması halinde fazla söz sahibi olamayacağı endişesi taşıdığını dile getiren Sayidi, 'Taliban'ın ABD ile barış anlaşmasını imzaladıktan sonra saldırılarını artırmasındaki ana sebep, yakında başlaması planlanan Afganlar arası müzakerelerde fazla hak sahibi olmak istemesi.' dedi.
Sayidi, barış için ülkede yaratılan bu fırsatı, hem hükümetin hem de Taliban'ın iyi bir şekilde değerlendirmesi gerektiğini vurguladı.
"Taliban'ın bahanesi kalmadı"
Askeri uzman Atikullah Amarhil ise Taliban'ın ABD ile anlaşmayı imzalamasıyla Afganistan'da savaşacakları hiçbir bahanelerinin kalmadığını kaydetti.
Taliban'ın her zaman Afganistan'ın işgal altında olduğu için savaştıklarını beyan ettiğini belirten Amarhil, artık ABD ile anlaşma imzalandıktan sonra böyle bir gerekçenin de kalmadığını söyledi.
Amarhil, 'Taliban önce işgalciler için savaşıyor ve 'cihat yapıyoruz' diyordu ancak ABD ile barış anlaşması imzaladıktan sonra Afgan güçlerine yönelik saldırılarını başlatmasının neresi cihat oluyor? Anlaşılan o ki; ABD-Taliban anlaşmasında bu konuya yer verilmemiş. Taliban'ın amacı, güç gösterisi yapmak.' ifadesini kullandı.
Afganlar arası müzakerelerin başlamasına az bir zaman kaldığına işaret eden Amarhil, Taliban'ın sorunlarının savaşla değil müzakere yoluyla çözülebileceğinin altını çizdi.
Amarhil, Taliban'ın Afgan güçlerine yönelik saldırılarını durdurmadığı sürece her iki tarafın da kayıp vermeye devam edeceğini belirtti.
'ABD'nin, Taliban'ı ateşkese ikna etmesi lazım'
Kabil Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Görevlisi Necib Mahmud, ABD-Taliban barış anlaşmasında her şeyden çok şiddetin tamamen durdurulmasının yer alması gerektiğini ancak öyle bir şeye rastlayamadıklarını vurguladı.
'ABD'nin Taliban'ı ateşkese ikna etmesi lazım.' diyen Mahmud, ülkede şiddet tamamen ya da kısmi olarak durduğu zaman Afganlar arası müzakerelerin daha iyi sonuç vereceğine dikkati çekti.
Mahmud, ABD'nin, Taliban ile yaptığı barış anlaşmasında kendi çıkarlarından önce Taliban ile ateşkesin yapılması konusunda uzlaşma sağlanması gerektiğini kaydetti.
İçişleri Bakanlığının kayıtlarına göre, Taliban militanları, ABD-Taliban barış anlaşmasını imzaladığı 29 Şubat'tan beri Afgan güvenlik güçlerine yönelik 100'e yakın saldırı gerçekleştirdi.
ABD-Taliban anlaşması
ABD ve Taliban’ın, yaklaşık 2 yıl süren müzakerenin ardından 29 Şubat'ta Doha’da imzaladığı anlaşmaya göre, örgütün yükümlülüklerini yerine getirmesi kaydıyla Amerikan yönetimi ve müttefikleri, Afganistan'daki tüm askerlerini Nisan 2021'e kadar çekecek.
ABD, yaklaşık 14 bin askerinin 5 binini 15 Temmuz'a kadar çekecek. Taliban ile Kabil yönetimi arasında siyasi diyaloğun başlayacağı 10 Mart’a kadar Afgan yönetimi 5 bin mahkumu, örgüt de elinde tuttuğu 1000'den fazla kişiyi serbest bırakacak.
ABD yönetimi, Taliban liderlerine yönelik yaptırımlarının ağustosa kadar kaldırılması konusunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) girişimlerde bulunacak.
ABD ve müttefikleri, Afganistan’ın siyasi bağımsızlığı veya toprak bütünlüğüne ilişkin herhangi bir zor veya güç kullanma tehdidinden kaçınacak.
Taliban ise diğer örgütlerin Afganistan topraklarını kullanarak, ABD ve diğer ülkelere tehdit oluşturmasına izin vermeyecek ve bunlarla iş birliği yapmayacak.
ABD, 2 bin 400 askerini kaybetti
ABD Savunma Bakanlığına göre, 2001-2019'da yalnızca askeri operasyonlar için 975 milyar doların harcandığı Afganistan’da, altyapı yardımları dahil edilince toplam masrafın 1 trilyon doların üzerinde olduğu hesaplanıyor. ABD, bu süre zarfında 2 bin 400 askerini kaybetti.
Taraflar, Taliban’ın yeni dönemde ülke yönetimine nasıl katılacağı konusunda bir açıklama yapmazken; Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Taliban mensuplarının salınması için örgütün Pakistan’daki merkezini Afganistan’a taşımasını şart koştu.
Kaynak: AA