TÜBİTAK`ın geliştirdiği akıllı kimlikler, haziran ayından itibaren kullanılmaya başlanacak.

Zaman`ın haberine göre pembe ve mavi nüfus cüzdanlarının tarihe karışacağı yeni dönemde ilk etapta yaklaşık 2 milyon kişiye akıllı kimliklerden verilecek. Üç yıl içinde elektronik kimliği olmayan vatandaş kalmayacak.

İçişleri Bakanlığı`ndan üst düzey bir yetkili, 10 yıllık kullanım ömrüne sahip ve ileri baskı teknikleriyle basılacak akıllı kimliklerin maliyetinin 15-20 dolar civarında olacağını söyledi. Kimliklerin tüm vatandaşlara ücretsiz verileceğini aktaran yetkili, "Fakat kayıp veya çalınması durumlarında ikinci kez talepte bulunulduğunda ücret alınacak." dedi.

Akıllı kimliklerin vatandaşa nasıl verileceğiyle ilgili detaylar da netleşmeye başladı. İlk olarak Türkiye genelindeki tüm nüfus müdürlükleri akıllı kimlik verilmesine uygun hale getirilecek. Müdürlüklerdeki bankolar kaldırılarak ofis sistemine geçilecek. Mekanı yeterli olmayan müdürlükler daha geniş binalara taşınacak.

Her nüfus müdürlüğüne ilçenin nüfus yoğunluğuna göre parmak izi ve avuç içi damar okuma cihazları konulacak. Gerekli tüm teknik altyapı oluşturulduktan sonra randevu sistemiyle vatandaşlara kimlik verilmesine başlanacak. Bunun için Alo 199 randevu hattı kurulacak. Bu hattı arayan vatandaşa en yakın nüfus müdürlüğünde randevu verilecek. Mevcut kimliğiyle birlikte nüfus müdürlüğüne gidenler parmak izi ve avuç içi damar izi ile sisteme kaydedilecek. Ayrıca mevcut nüfus bilgileri de yeni sisteme kaydedilerek talep alınacak.

Vatandaştan alınan talepler Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü elektronik kart basım merkezine iletilecek. Akıllı kimlik kartı basıldıktan en geç 3 gün içinde posta yoluyla vatandaşların adreslerine gönderilecek. Posta memurları kendilerine gelen kimlik kartlarını elden imza karşılığında vatandaşa teslim edecek.

Eğer vatandaş evde yoksa posta memuru vatandaşın evine ertesi gün bir kez daha gidecek. Söz konusu kişinin yine evinde bulunamaması halinde akıllı kimlik kartı ilgili postanede 15 gün bekletilecek. Bu süre içinde de vatandaş gelmezse kimlik kartı merkeze geri gönderilecek.

Yeni kimlik kartının şeklinin ve ebatının nasıl olacağı henüz kesinleşmedi. Türkiye bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), toplam 12 ayrı kimlik kartı üzerinde çalışıyor. Çalışmalar bittikten sonra yeni akıllı kimlik kartının nasıl olacağı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan`ın da görüşü alındıktan sonra netleşecek.

Yeni kimlik kartları erkek ve kadınlar için tek tip olacak. Yani mevcut kimlik kartlarında olduğu gibi erkekler için mavi, kadınlar için pembe nüfus cüzdanı uygulaması tarihe karışacak. Öte yandan yeni kimlik kartlarında din hanesi ile kişinin medeni halini gösteren bölümlerin olup olmayacağı henüz karara bağlanmadı. Ayrıca, akıllı kimlik kartının; aynı zamanda ehliyet, bankamatik kartı, akbil gibi birçok alanda kullanılacak olmasına yetkililerin temkinli yaklaştığı öğrenildi. Akıllı kimlik kartının kaybolması durumunda yeni kimliğin basılıp vatandaşa ulaşması 3-4 günü bulacağından vatandaşın diğer hizmetlerden de mahrum kalacağına dikkat çekiliyor.

10 yıllık kullanım ömrüne sahip olan ve ileri baskı teknikleri ile kişiselleştirilen Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı`nda TÜBİTAK-UEKAE tarafından geliştirilen milli işletim sistemine sahip temaslı-temassız (melez) yonga bulunuyor.

Kimlik kartı ile sağlanan hizmetlerde, hizmetin özelliğine göre görsel, elektronik ve biyometrik olmak üzere farklı güvenlik seviyelerinde kimlik doğrulama yöntemleri kullanılacak. Ayrıca kimlik kartı uluslararası seyahat belgesi olarak da kullanılabilecek. Akıllı kimlik kartı pilot çalışmaları 4 Temmuz 2007 tarihli ve 26572 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanan 2007/16 No`lu Başbakanlık Genelgesi uyarınca yürütüldü.

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, engelli, yaşlı ve nüfus müdürlüğüne gelemeyecek kadar hasta vatandaşlar için mobil nüfus hizmeti verecek. Bunun için her ilçe nüfus müdürlüğüne bir adet olmak üzere içinde laptop bilgisayar, parmak izi ve avuç içi damar izinin alınmasına imkan sağlayan cihazların bulunduğu seyyar bir çanta oluşturacak. Bu iş için görevlendirilen nüfus memuru ilçedeki engelli, yaşlı ve hastaların nüfus bilgilerini bilgisayara yükleyerek tek tek evleri dolaşıp akıllı kimlik kartı taleplerini alacak.