Şanlıurfa Evren Sanayi Sitesi esnafı, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin baş aktörü, darbeci Kenan Evren’in, Şanlıurfa’da isminin verilmiş olduğu sanayi sitesinin isminin değiştirilmesi için yetkililere çağrıda bulundu.
12 Eylül 1980 asker darbesini gerçekleştiren ve her platformda bu darbeyi savunan Kenan Evren'in ismini Şanlıurfa’da görmek istemediklerini belirten esnaf, sitesinin isminin ivedilikle değiştirilmesi gerektiğini söyledi.
Darbecilerin isminin memleketlerinde anılmasının utanç kaynağı olduğunu belirten esnaf, sanayi sitelerine Evren isminin verildiği ilk günde hata yapıldığına dikkat çekti.
Şanlıurfa Kamyon, TIR, Otobüs Kooperatifi Başkanı Halil Polat, Darbecilerini ismini sanayilerinde istemediklerini belirterek, değişecek ismin "Akabe" ya da "Şanlıurfa Akabe" olması gerektiğini söyledi.
HÜDA PAR Şanlıurfa İl Başkanı Mehmet Nakşi Erat ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada, esnafın kaygılarını anladıklarını belirterek, ivedilikle sanayi sitesinin isminin değiştirilerek, darbe mağduru Üstad Said Nursi’nin isminin sanayi sitesine verilmesi gerektiğini vurguladı.
Sanayi Sitesi esnafı konuyla ilgili İLKHA’ya konuştu.
"Sanayi sitesine darbeci şahsın isminin verilmesi bizleri üzüyor"
Darbeci şahsın isminin sanayi sitesine verilmesinin kendilerini üzdüğünü belirten sanayi esnafından Mustafa Köse,"12 Eylül 1980’de Türkiye’de bir darbe yapıldı. Bu darbeyle beraber 650 bin kişi gözaltına alındı, 230 bin kişi de yargılandı. Buna rağmen darbeyi yapan şahsın ismi birçok kuruma verildi. Bizim Şanlıurfa Evren Sitesi’ne de malum şahsın ismi verildi. Bu durum bizi çok üzdü. Bu ismin değişmesi için yaptığımız girişimlere rağmen bir sonuç alamadık. AK Parti’nin başa gelmesi bizi sevindirmişti. AK Parti darbelere karşı olmasına rağmen Evren Sanayi isminin değişmesi ile ilgili başvurularımız sonuçsuz kaldı. Şu an bu konuda Meclis'e bir önerge gelmiştir. Önergeyi getiren kim ise kendisine çok teşekkür ederiz. Bizde sanayi sitemizin isminin değişmesini istiyoruz. Peygamberler Şehri’ndeki bir yere darbe yapmış bir şahsın isminin verilmesi bizleri üzüyor." ifadelerini kullandı.
"Ülkemiz tarihi darbelerle örülmüştür"
Ülke tarihinin darbelerle örüldüğünü hatırlatan HÜDA PAR Şanlıurfa İl Başkanı Nakşi Erat, "1980’de Kenan Evren bir askeri darbeyle ülkeyi ele geçirmiştir. Daha sonra Evren’in birçok yere ve kuruma ismi verildi. Bununla ilgili Meclis’te partiler ittifakla Evren isminin tüm yerlerden silinmesi ile ilgili bir görüşme yaparak, karar aldılar. Bu memnuniyet verici bir gelişmedir. Ancak; çok geç kalınmış bir karardır. Ülkemizin tarihine baktığımız zaman tarihimiz neredeyse darbelerle örülmüştür. Darbecilerde aynı zamanda kutsanmıştır. Dolayısıyla bu çok önemli bir adımdır. Bununla ilgili Peygamberler Şehri Şanlıurfa’mızda da sanayi sitemizin ismi ‘Evren’ sanayi sitesidir. Bu ismin ivedi bir şekilde değişmesi gerektiğini düşünüyorum." şeklinde konuştu.
"Evren isminin sanayi sitesinden kaldırılması gerekiyor"
Sanayi sitesine darbe mağduru Bediüzzaman Said Nursi’nin verilebileceğini belirten Erat, "Sivil toplum kuruluşları, siyasi partilerin, kanaat önderlerinin ortak bir kararı da olabilir. Bediüzzaman Said Nursi Şanlıurfa’da vefat etmişti. Cenazesi darbeciler tarafından buradan alınıp, götürülmüştü. Darbecilere bir cevap vermek adına ‘Nursi’ Sanayi Sitesi ismi de konulabilir. Bu da güzel bir adım olmuş olur. Tabiki Urfalıların ortak bir kararıyla bir isim konulması gerekiyor. Ama öncelikle Evren isminin sanayi sitesinden kaldırılması gerekiyor. Bu gerçekten bizleri, halkımızı, esnaflarımızı ve işadamlarımızı üzüyor. Sanayideki esnaflarımızda bu isimden rahatsızlar, bu ismin muhakkak değişmesini istiyorlar. Bizlerde HÜDA PAR Şanlıurfa İl Başkanlığı olarak bu ismin değişmesini istiyoruz." diye konuştu.
"Bütün darbelere karşıyız"
Sanayi isminin "Evren Sanayi Sitesi" olmasının yıllardır gücüne gittiğini belirten sanayi esnafından Burhan Yakıcı, "Bütün darbelere karşıyız. Hem 15 Temmuz darbesine hem de 12 Eylül 1980’deki Kenan Evren darbesine karşıyız. Sanayinin isminin Evren Sanayi Sitesi olması yıllardır gücümüze gidiyordu. Bunun için Evren isminin değişmesi iyi olur. İsminin de daha uygun bir isim, gelenek ve göreneklerimize, inancımıza aykırı olmayan bir isim olmasını tercih ediyoruz." şeklinde konuştu.
Sanayide çalışan Mehmet Karagöz ise Şanlıurfa’ya uygun bir isim istediklerini belirterek, "Darbecileri sanayide istemiyoruz. Daha doğrusu Türkiye’de istemiyoruz. Buraya Urfa’mıza yakışır güzel bir isim verilmesini istiyoruz." diye konuştu.
"Darbecilerin isminin memleketimizin hiçbir yerinde anılmasını istemeyiz"
"Sanayi Sitesi'ne Cumhurbaşkanının ismi verilmelidir" diyen esnaf Mehmet Reşat Çapan, "Darbecilerin isminin memleketimizin hiçbir yerinde anılmasını istemeyiz. Ben sanayi sitemize Cumhurbaşkanımızın isminin verilmesini istiyorum. İnşallah Urfa’mıza da hayırlı olur." diye konuştu.
"Bana o göre ilk verildiği günde ‘Evren’ ismi verilememeliydi" diyen esnaf Ömer Demir, "Despotlara karşı özgür olmamız ve dik durmamız gerekirdi. Dün, büyüklerimize o şekilde davrandılar. Bugünde değiştirmek istiyorlar. Aslında ben ikisine de karşıyım. Ne boyun bükeceksin ne de arkasından film çevireceksin." ifadelerini kullandı.
"Darbecilerin isimlerinin yaşatılmasını kesinlikle istemiyoruz"
Sanayi Sitesi ismi ile ilgili olarak sıkıntı yaşadıklarını belirten Esnaf Bekir Mahmutoğlu, "Darbecilerin isimlerinin yaşatılmasını kesinlikle istemiyoruz. Kötü bir şekilde yargılanmış ve imaj bırakmış bir şahsın isminin sanayi sitemize verilmesi ve yaşatılması bizi sıkıntıya sokuyordu. Sitemizin ismi değiştirilirse çok geç verilmiş bir karar olur ama yine de bizleri sevindirecektir. Yeni ismi de semtimizin adı ‘Akabe’ olduğu için ‘Akabe Sanayi Sitesi’ olursa faydalı olur. Herhangi bir siyasinin isminin verilmesini kesinlikle istemiyoruz." şeklinde konuştu.
Şanlıurfa Kamyon, TIR, Otobüs Kooperatifi Başkanı Halil Polat, darbecilerini ismini sanayilerinde istemediklerini belirterek, "Şu an da gündemde olan darbecilerin isimleri ile ilgili yapılan çalışmalar var. Bizde Evren Sanayi Sitemizin isminin değişmesini istiyoruz. Yönetim olarak isim önerimiz ‘Akabe ’ ya da ‘Şanlıurfa Akabe’ Sanayi Sitesi olmasıdır." dedi.
12 Eylül 1980’de neler oldu?
12 Eylül 1980 askeri darbesi; TSK’nın 27 Mayıs 1960 darbesi, 12 Mart 1971 muhtırasının ardından gerçekleştirmiş olduğu üçüncü darbedir. Bu darbeyle mevcut hükümet devrilmiş, TBMM lağvedilmiş ve siyasi partiler kapatılmıştı. Siyasi parti liderleri gözaltına alınarak, yargılanmıştı. Halk, tank sesleri ile uyanmış ve 9 yıl süren karanlık bir döneme şahit olmuştu. 12 Eylül askeri darbesiyle; bir milyon 683 bin kişi fişlenmiş, 230 bin kişi DGM’lerde yargılanmış, 7 bin kişinin idamı istenmiş, 517 kişiye idam cezası verilmişti. Haklarında idam cezası verilen 50 kişi idam edilmişti. 98 bin 404 kişi örgüt üyesi olmak suçundan yargılanmıştı. 88 bin kişiye pasaport verilmemiş, 30 bin kişi sakıncalı olduğu için işten atılmıştı.
Yapılan darbelerin hepsi ABD ve NATO desteği ile yapılmıştı. 12 Eylül darbesini CIA’nin Türkiye Şefi olan Paul Henze, dönemin ABD Başkanı Jimmy Carter’a "bizim çocuklar başardı" diye haber göndermişti.
Kenan Evren’in akıbeti ne oldu?
Ankara Adliyesi 10. Ağır Ceza Mahkemesi, 12 Eylül Davası'nda yargılanan Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya için "Devlet kuvvetleri aleyhine cürümler" başlıklı 146. maddesi uyarınca ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmasına, mahkeme iyi hal durumundan dolayı cezanın müebbet hapis cezasına çevrilmesine" karar vermişti.
Evren, 9 Mayıs 2015’te, tedavi gördüğü Gülhane Askerî Tıp Akademisi’nde 98 yaşında ölmüştü.
"Partilerden destek geldi! Kenan Evren ismi her yerden silinecek"
12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından darbeyi gerçekleştiren Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in ismi birçok okul, mahalle, köy, kışla, sanayi sitesi, cadde ve sokaklara verilmişti.
CHP Elâzığ milletvekili Gürsel Erol’un, TBMM Başkanlığı’na sunduğu öneride; Kenan Evren’in isminin verildiği tüm yerlerden isminin silinmesi ve bunun için de bir araştırma komisyonun kurulması önergesi, Meclis’teki tüm partiler tarafından desteklenmişti. AK Parti Ankara Milletvekili Fatih Şahin, Ankara'nın "Evren" ilçesinin adının, eski ismi olan "Çıkınağıl" olarak değiştirilmesi için kanun teklifi verdi.
"Şanlıurfa’daki 12 Eylül Caddesi’nin ismi değişti"
Şanlıurfa Belediye Meclisi, 2009 Aralık ayı toplantısında "12 Eylül Caddesi" isminin darbeye çağrıştırdığından dolayı "Demokrasi Caddesi" olarak değiştirilmesi yönünde karar almıştı. Şanlıurfa’da 12 Eylül darbesinin izlerini taşıyan ve topluma darbe fobisi yayan Evren Sanayi Sitesi’nin ismi ise halen değişmedi.
Şanlıurfa’da Evren Sanayi’nin isminin değişmesi için neler yapıldı?
Şanlıurfalılar, Şanlıurfa- Gaziantep Karayolu üzerinde, Akabe- TOKİ mevkiinde bulunan Şanlıurfa Evren Sanayi Sitesi isminin değiştirilmesini istiyor.
21. 22. 23.ve 24. dönem Ak Parti Şanlıurfa Milletvekili Yahya Akman, 2010 Anayasa Değişikliği Referandum çalışmaları kapsamında ziyaret ettiği Evren Sanayi Sitesi’nde, sanayi esnafının, sanayi sitesinin isminin değiştirilmesi ile ilgili taleplerini dinlemiş, isimlerin sembolikte olsa insanları rahatsız ettiğine dikkat çekmişti.
Yine 24. dönem Ak Parti Şanlıurfa Milletvekili Abdulkerim Gök, 2017 tarihinde konu ile ilgili yaptığı açıklamada, Evren Sanayi Sitesi’nin isminin değiştirilmesi gerektiğini ifade etmişti. (Abdurahman Uğurlu-İLKHA)