HABER MERKEZİ
Yaklaşık on gün süren Fırat’ın doğusuna yönelik harekât, ABD ile yapılan anlaşmaya göre sona erdi. Yapılan anlaşmaya göre Pkk elindeki ağır silahları bırakarak, Türkiye’nin sınırındaki bölgelerden iç kısma doğru 30 km’lik alandan geriye çekilecek. Masada istenenler elde edilse de gözler şimdi sahaya çevrildi. Bugün itibariyle Pkk’nin anlaşmaya uyması için son 3 gün kaldı. Türkiye ve ABD arasında yürütülen görüşmelerin ardından kamuoyuyla paylaşılan 13 maddelik ortak açıklamada, ABD'nin, Türkiye'nin güney sınırına dair meşru güvenlik kaygılarını anladığı belirtildi. Ortak açıklamada, "iki yakın NATO üyesi" olan Türkiye ve ABD'nin, Suriye'nin kuzeydoğusunda DEAŞ’la mücadele faaliyetlerinin devamında kararlı olduğu bildirildi.
TÜRKİYE – ABD 13 MADDEDE ANLAŞTI
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence'in baş başa, iki ülke yetkililerinin heyetler arası görüşmelerinin ardından, 13 maddelik "Kuzeydoğu Suriye'ye İlişkin Türkiye - ABD Ortak Açıklaması" kamuoyuyla paylaşıldı.
13 maddelik bildirinin tamamı şöyle:
- Türkiye ve ABD, iki yakın NATO üyesi olarak bu ilişkilerini teyid eder. ABD, Türkiye’nin güney sınırına dair meşru güvenlik kaygılarını anlar.
- Türkiye ve ABD, kuzeydoğu Suriye başta olmak üzere sahadaki gelişmelerin, ortak çıkarlar temelinde daha yakın eşgüdüm gerektirdiğini kabul eder.
- Türkiye ve ABD “hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için” anlayışıyla, NATO topraklarını ve halklarını tüm tehditlere karşı koruma taahhütlerini muhafaza eder.
- Her iki ülke, insan hayatı, insan hakları ile dini ve etnik toplulukların korunmasına yönelik taahhütlerini yineler.
- Türkiye ve ABD, Suriye'nin kuzeydoğusunda DEAŞ’la mücadele faaliyetlerinin devamında kararlıdır. Bu, önceden DEAŞ kontrolünde olan alanlarda yaşayıp yerinden edilen şahıslar ile alıkoyma merkezleri hususlarında uygun şekilde gerçekleştirilecek eşgüdümü de içerir.
- Türkiye ve ABD, terörle mücadele harekatlarının yalnızca terör unsurları ile bu unsurlara ait barınak, sığınak, mevzi, silah, araç ve gereci hedef alması gerektiği üzerine mutabık kalır.
- Türk tarafı Türk kuvvetleri tarafından kontrol edilen güvenli bölgedeki tüm meskun mahal (güvenli bölge) sakinlerinin dirliği ve güvenliğini sağlayacağını taahhüt eder, sivillerin ve sivil altyapının zarar görmemesi için azami dikkati göstereceğini vurgular.
- Her iki ülke Suriye’nin siyasi birliği ile toprak bütünlüğüne ve Suriye ihtilafını Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararına uygun şekilde sonlandırmayı hedefleyen, BM öncülüğündeki siyasi sürece olan bağlılıklarını yineler.
- Her iki taraf Türkiye’nin, YPG ağır silahlarının toplanması ve YPG tahkimatları ile tüm muharip mevzilerinin kullanılmaz hale getirilmesi dahil, milli güvenlik kaygılarının giderilmesini teminen bir güvenli bölge kurulmasının devam eden önemi ve işlevselliğinde mutabık kalır.
- Güvenli bölge, evvelemirde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kontrolünde olacak ve her iki taraf, güvenli bölgenin her veçhesiyle uygulanmasında eşgüdümü artıracaktır.
- Türk tarafı Barış Pınarı Harekatı’na, güvenli bölgeden YPG’nin 120 saat içinde geri çekilmelerini teminen ara verecektir. Barış Pınarı Harekatı, bu geri çekilmenin tamamlanmasını müteakip durdurulacaktır.
- Barış Pınarı Harekatı’na ara verildiğinde ABD, Blocking Property and Suspending Entry of Certain Persons Contributing to the Situation in Syria başlıklı 14 Ekim 2019 tarihli Başkanlık Kararnamesi uyarınca hayata geçirilen yaptırımlara ilavelerini getirmeme ve Kongre nezdinde uygun şekilde çalışmalar ve istişareler yürüterek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda Suriye’de barış ve güvenliğin teminine dönük kaydedilen ilerlemenin altını çizmek hususunda mutabık kalır. Barış Pınarı Harekatı 11. paragraf uyarınca durdurulduğunda, yukarıda bahsi geçen Başkanlık Kararnamesi uyarınca hayata geçirilen mevcut yaptırımlar kaldırılacaktır.
- Her iki taraf bu açıklamada kaydedilen tüm hedeflerin uygulanması için birlikte çalışma taahhüdünde bulunmaktadır.
TOPLANTIDA NELER KONUŞULDU?
ABD'li bir üst düzey yetkili, Pence ile beraber Ankara'ya gelen Amerikalı gazetecilere Washington'a dönüşte görüşmenin içeriği hakkında bilgi verdi. ABD'li yetkilinin aktardığına göre, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde 4 saatten fazla süren görüşmeler boyunca Amerikan tarafı sürekli Pkk/YPG mensuplarıyla temas halinde kaldı. Bu temas sırasında Amerikalılar YPG'lilere tam olarak nereden çekilecekleri gibi spesifik lojistik detayları sordular. Ayrıca, ABD tarafı Pkk/YPG'lilere Türkiye içine yaptıkları havan topu atışlarını durdurmalarını söyledi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun "Barış Pınarı Operasyonu'na ara vereceğiz, bu bir ateşkes değil." açıklamasını değerlendiren ABD'li üst düzey yetkili, Çavuşoğlu'nun sözlerini Türkçe ve İngilizcedeki "anlamsal farklılıklara" bağladı. Ara vermenin ateşkes anlamına geldiğini söyleyen ABD'li yetkili, "Anlaşma ortada." dedi. Amerikalı yetkilinin verdiği bilgiye göre, ABD tarafı, Türkiye ve ABD heyetlerinin planlanandan uzun süren görüşmesinde anlaşmanın gerçekleşeceğini Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bir sözüyle anladı.
ERDOĞAN BİR ARA YPG'NİN ÇEKİLMESİNİN NE KADAR SÜRECEĞİNİ SORDU
Konuşmalar sırasında Erdoğan bir ara YPG'nin çekilmesinin ne kadar süreceğini sordu. ABD'li yetkili, heyetin bu soruyu anlaşmaya varılacağına dair bir sinyal olarak gördüğünü söyledi. ABD heyetinden Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O'Brien ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Pence ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'dan bir gün önce Ankara'ya geldiklerinde Türkiye ile üzerinde uzlaşmak istedikleri metnin taslağını ortaya çıkarmak için Türk yetkililerle görüşmeler yaptı. Türkiye tarafı ile çalışmalar sonucu ortaya çıkan metni Pence de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edilmeden önce gözden geçirdi. Pence ve Pompeo metin üzerinde çalıştı. Bazı değişiklikler yapıldıktan sonra metne son hali verildi.
OKTAY: SAHADAKİ GÜCÜYLE TÜRKİYE KAZANDI
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Türkiye ile ABD arasında varılan anlaşmayı değerlendirdi. "Türkiye'nin sahadaki gücü, masadaki stratejisi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kararlı duruşu"na vurgu yapan Oktay, "Kazanan devletimiz, kazanan milletimiz, kazanan güçlü Türkiye" ifadelerini kullandı.
Sosyal medyadan Türkiye ile ABD arasında varılan anlaşmayı değerlendiren Cumhurbaşkanı sözcüsü İbrahim Kalın, "Sahada ve masada akıllı, kararlı ve güçlü hamlelerle Türkiye kazandı. Ülkemizin ve bölgemizin huzur ve refahı için yılmadan ve yorulmadan çalışmaya devam." ifadelerini kullandı.