2019-2020 eğitim-öğretim yılının başlamasıyla birlikte okul servislerinde yaşanan sorunlar da gün yüzüne çıkmaya başladı. Batman'da korsan servislerin dışında trafiğe çıkan 350'nin üstünde okul servisi var. Bazı veliler, şikâyetçi olurken, servis yetkilileri ise yaşanan zamlardan dolayı mevcut fiyatların kendilerini kurtarmadığından yakındılar.

Servislerin uzak olduğu ya da güzergâhlarına ters olduğu gerekçesiyle çocuklarını almak istemediklerini, alanların da normal tarifenin üstünde ücret talep ettiğini ifade eden veliler, bunun sıkıntısını yaşıyor. Velilerin ayrıca servislerde yüksek sesle müzik dinletilmesinden şikâyetçi olmasına rağmen şoförlerin bunu pek de dikkate almadığı görülüyor. 

Yaşanan sorunlara ilişkin konuşan Batman Öğrenci Personel Turizm Taşıma İşletmeleri Derneği Başkanı, servis yetkilileri, şoförler, veliler ve öğrenciler, okul servislerinde var olan sorunların ortadan kalkması ya da asgariye inmesi için denetimlerin sıklıkla yapılması gerektiğini ifade ettiler.

"140-150 lira bizim için çok düşük bir fiyattır"

Belediyenin ilan ettiği resmi tarife hakkında bilgi veren Batman İli Öğrenci Personel Turizm Taşıma İşletmeleri Derneği Başkanı İbrahim Susuz, "Öğrenci servislerin taşıma ücretleri 2019-2020 eğitim öğretim döneminde yakın mesafe 140 lira, uzak mesafe 150 lira olarak meclis kararından geçerek onaylanmıştır. Servis firmalarının almış olduğu tarifeleri müracaatta 180 lira istenmişti. Ancak 2 yıldır belediye meclis kararından yüzde 10'un altında, yüzde 7 gibi bir zam almaktayız. Ancak piyasaya bakıldığı zaman bugün bir asgari ücrete gelen zam enflasyon durumu ya da SGK primine gelen yüzde 26'lık zam göz önünde bulundurulmadan, bundan 2 yıl evvel bir aracın fiyatı 120 bin lira iken bugün iki katına katlanmış ve 260-270 bin lirayı bulmuştur. Bu yüzden 140-150 lira bizim için çok düşük bir fiyattır. Fiyattan daha önemlisi, çocuklarımızın sağlıklı bir şekilde gidip gelmesidir. Bunun için de ekonomik durumumuzun iyileştirilmesi lazım." dedi.

"Servislerin resmi tarifelere uyması için uyarılarda bulunduk"

"Servisler resmi tarifeye uyuyor mu?" sorusuna Susuz, "Servislerin resmi tarifelere uyması için uyarılarda bulunduk. Aksini yapanlar hakkında şikâyetler belediyenin Ulaşım Müdürlüğüne iletiliyor. Her meslek grubunda olduğu gibi mutlaka istisnalar, çürük elmalar olacaktır ama elimizden geldikçe onları da düzeltmeye çalışıyoruz. Velilerden gelen şikâyetler doğrultusunda ikaz edip imkânlar dâhilinde gerekeni yapmaya çalışıyoruz. Servis araç sayımız şu anda 353 tane. Geçen sene bunlardan 47 tanesi çalışmıyordu. Bu sene çalışmayan araç sayımız 55'lerde ihtiyaç olması halinde özel izin belgesi sahiplerine bilgi veriyoruz. Araçların eksik olduğunu ve yeterli olmadığını bildirdiğimiz zaman kısa sürede arabalarını temin edip fatalite koymaya çalışıyorlar." ifadelerini kullandı.

"Veli çocuğunun serviste oturup oturmadığına dikkat etmesi lazım"

Servis sürücülerinin kriterlere ve kurallara uyup uymadıkları hakkında bilgi veren Susuz, "Özelikle korsan araçlarla ya da velinin 10-20 lira aşağı verip de korsan araçlara çocuklarını vermesine karşıyım. Bunun hesabını yapmaları lazım. Özellikle bizde korsan araçlar mevcut. Bunlarla çok uğraşmamıza rağmen yine de türüyorlar. Bu konuda trafik sıkı bir denetim yapıyor. Yalnız veli çocuğunu kaydedeceği servisi mutlaka denetlesin. Emniyet kemerinden belediyeden almış olduğu özel izin belgesine kadar görmesi lazım. Plakaların C olması lazım. Çocuğunun araçta oturup oturmadığına dikkat etmesi lazım. Biz velilerden bunları istiyoruz. Mutlaka kuralları ihlal edenler olacaktır. Ama bunları asgariye indirebilmek için veliler, bizler, meslektaşlarımız ve Okul Aile Birliği yetkilileriyle beraber işbirliği yaparak inşallah iyi bir netice alacağımıza inanıyorum." şeklinde konuştu. 

Susuz, olası bir sıkıntıda şikâyetlerin maddelerine göre ya trafik polislerine ya da Belediye Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğüne aktardıklarını belirtti.

"Batıda 3 kilometre 400-500 lira, Batman'da 15-20 kilometre 160-170 lira"

Yaklaşık 30 yıldır servis sektöründe çalışan servis yetkilisi Hüseyin Oral, "1990'dan beri Batman'da servis sektöründe çalışıyorum. Son zamanlarda hayatımızdan çok memnun değiliz. Hayat pahalılığı, bölge insanının gelir düzeylerinin düşük olması, çıkan kanunların bölgesel değil de Türkiye geneli olması bizi zora koyuyor. Batıda 3 kilometreye 400-500 lira alınırken, burada 15-20 kilometreyi 160-170 liraya öğrenci taşıyoruz. Batman'da petrol çıkıyor ama yakıtı bir Mersinliden, Antalyalıdan ve Ankaralıdan daha pahalıya alıyoruz. Araç fiyatları çok yükselmiş. Bugün en düşük bir araç fiyatı 200 bin liradır. Kazançlar ciddi anlamda düşmüş. Tam gün öğrenci sistemine geçiliyor. Sabahçı-öğlenci götürebiliyorduk. Şimdi bütün okullar tek öğün olmuş, bu şekilde kaç tane servis yapabileceğiz?" diye sordu.

"Eskiden bir arabadan 10 lira kazanıyorsak şu an 2 liraya düşmüş vaziyeteyiz"

Zamlardan yakınan Oral, "Bir asgari ücret 2 bin 20 lira, yakıt litresi ise 6 lira 50 kuruş olmuş. Gelen servis fiyatları çok basit 140-150 liradır. Batıdaki kişi de bizimle aynı giderleri var ama gelirde ciddi bir rakam farkı var. Daha çok servis imkânımız olduğu zaman bu, vatandaşa da fiyata da yansıyacak. Servis sayısı düştükçe maliyet yapılan işe paylaştırılıyor. Biz artık şirket olarak gelirimizden vazgeçtik, hizmetimizi yapmaya çalışıyoruz. Eskiden bir arabadan 10 lira kazanıyorsak şu an 2 liraya düşmüş vaziyeteyiz. Çünkü giderlerde bir değişiklik yok ve sürekli artıyor. Eskiden dönem ortasında artışlar yapıyorduk, bunu da kaldırdık. Dolar bazında yakıt artıyor. Borsa gibi her ay yakıtımızda 3-5 bin oynayabiliyor ama gelirimizde bir değişiklik yok. Okul servis yönetmeliğinin bütün kurallarına uyuyoruz. Plakalarımız C'dir. Ehliyet yaşı gibi ne gerekiyorsa yapılıyor." şeklinde konuştu.

"Yakıt ve araç fiyatlarında yüzde 40-50 artış servisçileri olumsuz etkiledi"

Öğrenci servis işi artık kendilerini kurtarmadığını aktaran Oral, "Biz yılda 8 buçuk ay çalışıyoruz. 12 ay çalışma imkânı yok. 3 ay boyunca şoför işsiz kalabiliyor. Dolayısıyla o kaliteli şoförü tekrar bulamayabiliyoruz. Şoförlerimizin çoğu evli ve ev geçindiren insanlardır. 3 ay boyunca boşta kalınca iş de yapamıyoruz. İş yapamayınca iş de veremiyoruz. Dolayısıyla vasıflı elemanları da kaybediyoruz. Bu etkenler de servis kalitesini düşürüyor. Bunların hepsi bir sebeptir. Yetkililerden isteğimiz; bizi biraz dikkate alsınlar. Ülkede yaklaşık yüzde 40, yüzde 50 yakıt ve araç fiyatlarında artış olmasına rağmen geçen yıl zam kişi başına 10 liradır. Bu, yüzde 7'ye de tekabül etmiyor. Bu yıl da 10 lira veriliyor. Ben 40 öğrenci taşırsam 400 lira fark almış olacağım. Benim şoför başına yaptığım zam 300-400 liradır. Benim yakıtım artmadı mı? Aracımın fiyatı 2 misli olmadı mı? Yeni araç alamıyoruz. Öyle bir gücümüz kalmadı. Bir aracın taksitini 6 aracın ödemesi gerekiyor." ifadelerini kullandı.

"Her geçen gün firmalar küçülmeye gidiyor"

Milli Eğitim Müdürlüğünün kendilerini dikkate alması gerektiğini söyleyen Oral, şunları aktardı:

"Bugün ortaokulların çıkış saati 15.00 olmuş. Teneffüs eklenmesi güzel. İkinci bir servisimiz Anadolu liseleri içindir. Bunlar da 15.10-15.20 arasıdır. Çıkışlar çakışıyor. Tek servisle mümkün değil. Bu şekilde bir şoförün maaşı çıkmaz. Böyle sorunlarımız var. Toplantılara çağırıp hep bizden bir şeyler isteniliyor. Çocuklarımız en değerli varlıklarımız. Gereken hassasiyetleri gösterin ama sonuç olarak bu sektörde taleplerinizin olduğu bu kişilere siz ne veriyorsunuz? Bir okulda 5 dakika ileri geri oynatamıyoruz. 'Müfredat budur, uygulamak zorundayım' diyorlar. Böylelikle sıkıntı büyüyor. Her geçen gün bir zamanlar var olan araç sayılarımızı günbegün azaltmak zorunda kalıyoruz. Firma sayıları ister istemez talep olduğu için yükseliyor ama kalite düşüyor. Her geçen gün firmalar kendini küçültmeye gidiyor. Araç alımları artık mümkün olmuyor."  

"353 araçla hizmet veren bir sektörüz"

Servis şoförlerinden Aytekin Alptekin, "Öncelikle trafikte sıkıntılarımız var. İnsanlar okul servislerine maalesef yol vermiyor. Durduğumuzda aslında bütün trafiğin durması gerektiği halde trafik durmuyor. Kaldırımlara yakınlaşamıyoruz. Çünkü bütün kaldırımların yanında araçlar park halinde. Batman'da araç sayısı çok fazla. Büyük uğraşlara rağmen maalesef trafik düzenini bir türlü yakalayamadık. 353 araçla hizmet veren bir sektörüz. Halkımızdan ricamız bize yardımcı olmalarıdır. Özellikle taşıdığımız, geleceğimiz olan çocuklardır. Çocuklar inerken, binerken, araç durduğu zaman araçların durması gerekiyor. Park edilmemesi gereken durakları işgal etmesinler." dedi.

"Trafik ceza kesmek yerine eğitimle bizi düzeltmeye çalışırsa memnun oluruz"

Trafik polislerinden isteklerinin olduklarını aktaran Alptekin, "Şehir içi trafiğinden bir ricamız var. Servis araçlarını hep beceriksiz görüyorlar. Böyle değil! Sabah 06.30'da servise başlıyoruz. Akşam 19.00'a kadar servisteyiz. Yaklaşık 12 saat direksiyon başındayız. Yemek yemeğe bile fırsatımız olmuyor. Öğrencilerimizi güzel bir şekilde okullarına götürmek için hosteslerimiz var. Deneyimli kaptanlarımız var. Ama tabi ki olur olmaz aksaklıklar çıkıyor. Bazı araçlarımız arıza veriyor. Bu yüzden yedek araç çıkarmak zorunda kalıyoruz. Yedek araçlarda eksiklikler oluyor. Yedek araç çıkarmasak o gün yaklaşık 100 öğrenci okuluna gidemeyecek. Trafik memurları bize ceza kesmek yerine eğitimle bizi düzeltmeye çalışırsa memnun oluruz. Seminerler versinler, hatalarımız varsa düzeltelim. 'Ceza keselim adam edelim' mantığı var. Oysa şoför böyle adam olmaz, eğitimle olur. Biz hepimiz kaliteli şoförleriz. Hepimiz ehliyetliyiz, SRC ve psikoteknik belgemiz var. Yasalar her gün yeni madde ve kurallar çıkarsa da öğrenci denilince herkesin durması gerekir." ifadelerini kullandı.

"Kenar mahallede kaldığım için hiçbir servis çocuğumu götürmeye yanaşmadı"

Servis bulamadığından öğrencinin naklini başka okula yapmak zorunda kaldığını belirten velilerden Osman Seyrek, "Birinci sınıfa başlayan kızımı evimizden yaklaşık 2 kilometre uzaklıktaki okula kayıt etmek istedim. Kaydını da yaptım. Ancak kaydını yaptıktan sonra okulun ilk gününde servis sıkıntısı yaşamaya başladım. Batman'daki tüm okul servislerini tek tek aradım. Kenar mahallede kaldığım için hiç biri çocuğumu götürmeye yanaşmadı. Servisler evimizin 200 metre ilerisine gelmesine rağmen çocuğumu alamayacaklarını söylediler. Okulların açılmasından 3 gün sonra çocuğum eğitimden geri kalmasın diye çocuğumun kaydını farklı bir okula almak zorunda kaldım. Servis sıkıntısının dışında servis yetkilileri ve servis şoförlerinin biraz daha eğitimden geçmesini istiyorum. Veliyle, öğretmenle veya öğrenciyle nasıl konuşması gerektiğini, ne yapmaları gerektiğini biraz daha usulüne uygun bir şekilde davranmalarını istiyorum. Böyle bir sıkıntının başıma geleceğini düşünmemiştim, tahmin bile etmemiştim." dedi.

"Devletin öğrenci servis paralarında yardımcı olmalarını istiyoruz"

Batman Organize Sanayi Bilim Teknik Kolejinde okuyan öğrencilerden Eyüp Ekinci, "Yeni eğitim öğretim hayatımıza başladık. Servisler, belirtilen saatlerde gelip alıyor, güvenli bir şekilde bizi evimize geri bırakıyorlar. Ancak okul servis ücretleri aile bütçemizi zorluyor. Geçen seneki fiyat 140 liraydı. Her sene 30-40 lira zam yapılıyor. Okulumuz meslek lisesi olduğu için devletin bize teşvik vermesi gerekiyor. Her sene servislerin zam yapmasına karşıyız. Buna bu çözüm bulunması için devletimizden yardım istiyoruz. Yapılan zamlarda turizm şirketlerinin de suçu olmadığına inanıyorum. Ülkedeki zamlar dolayısıyla yakıt fiyatları zamlandı. Devletin biz öğrencilere destek vermesi gerekiyor. Devletin öğrenci servis paralarında yardımcı olmalarını istiyoruz." diye konuştu.

Öğrencilerden Rozelin Gitmez ise okullarının merkezden uzak olduğu için servis kullanarak okula gittiklerini ve hiçbir sıkıntı yaşamadıklarını aktardı. (Mehmet Sait Çelik–İLKHA)