Türkiye'de fıstık üretiminin her geçen gün arttığına dikkat geçen Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Gaziantep Şube Başkanı Ziraat Mühendisi Kenan Seçkin, daha önce sadece çerez olarak tüketilen Antep fıstığının, artık pek çok alanda kullanıldığını ve önemli bir sanayi ürünü haline geldiğini söyledi.
Baklavadan yemeklere, tatlılardan çereze kadar pek çok alanda kullanılan, yaygın olarak yetiştirildiği Gaziantep ve Şanlıurfa'da "yeşil altın" olarak da nitelendirilen Antep fıstığının kullanım alanı her geçen gün daha da artıyor.
Dünya fıstık üretiminde ilk üç sırayı ABD, Türkiye ve İran oluşturuyor. Yüksek getirisi dolayısıyla son dönemlerde üreticinin büyük bir rağbet gösterdiği, başta Gaziantep, Kilis ve Şanlıurfa olmak üzere Türkiye'deki birçok ilde yetiştirilen Antep fıstığı, çerezlik ürün olmakla birlikte, özellikle de son yıllarda kullanım alanının genişlemesiyle endüstriyel bir ürün haline geldi.
Başta Gaziantep olmak üzere Güneydoğu Anadolu bölgesinin ekonomisi açısından da önemli bir ürün olan Antep fıstığı, Gaziantep, Kilis ve Şanlıurfa gibi bölge illerinin yanı sıra Ege ve Akdeniz bölgesinde de yetiştirilmeye başlandı.
Türkiye'de 56 ilde Antep fıstığı yetiştirildiğini ve üretimin büyük bir bölümünü ise Güneydoğu Anadolu bölgesindeki illerin sağladığı bilgisini veren Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Gaziantep Şube Başkanı Ziraat Mühendisi Kenan Seçkin, Antep fıstığının Gaziantep için olduğu kadar Türkiye için de önemli bir ürün olduğunu söyledi.
Antep fıstığının, çerezlik ürün olmakla birlikte baklavanın yanında da lokum ve çikolata gibi şekerleme ürünlerinde de kullanıldığını belirten Seçkin, Antep fıstığının Gaziantep, Türkiye ve dünyada artık sanayi sektöründe hak ettiği yeri aldığını söyledi.
Antep fıstığı alanlarının on binlerce dekar arttığını belirten Seçkin, “Başta Gaziantep, Şanlıurfa, Siirt, Adıyaman ve Kahramanmaraş illerimiz fıstık üretiminde söz sahibidirler. Fıstık üretiminde lokomotif iller Gaziantep ve Şanlıurfa’dır. Bu illerin yanında da Siirt, Adıyaman’ın Besni ilçesi ve Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinin Gaziantep sınırları fıstık üretiminde söz sahibidirler.”dedi.
“Antep fıstığına yüksek getirisi dolayısıyla üreticilerin ilgisi artıyor”
Türkiye’nin son yıllarda getirisi sayesinde dikili olduğu alan ve toplam ağaç sayısında önemli bir artışın görüldüğü ve 56 ilde üretimin yapıldığı Antep fıstığında rekoltenin de arttığını anımsatan Seçkin, şöyle konuştu,
“Bunun dışında Türkiye'de Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü’nün yapmış olduğu çalışmaların etkilerini görüyoruz. Ege ve Akdeniz'in iç dağlık kesimlerinde ‘Antep fıstığı yabanisi’ dediğimiz menengiç ve buttom şeklinde Antep fıstığının yetiştiği yabani cinsleri var. Bu yabanileri ıslah çalışması adı altında Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü bir proje yürüttü ve bu proje sayesinde bu yabaniler aşılandı. Dört dörtlük, ideal ve Gaziantep’teki gibi verim vermiyor, ama çiftçiye önemli bir gelir getiriyor ve ekonomisine katkıda bulunuyor. Dolayısıyla da bugün Ege ve Akdeniz bölgelerindeki yabanileri aşılama suretiyle Antep fıstığı üretimi arttı. Antep fıstığının ekonomik getirisinin iyi olduğunu gören bazı üreticilerimiz, özellikle toprakları işlenmeye elverişli olmayan, biraz daha dağlık ve kayalık bölgelerde Antep fıstığı yetiştiriciliğine başladı. Elazığ, Erzincan gibi doğu illerinde de Antep fıstığını deneyenler var. Yozgat, Kayseri ve Sivas gibi bu illerde bir deneme aşaması var. Ama ekonomik olarak bu bölgelerde tam bir fıstık üretimi yok. Türkiye'de Antep fıstığının yüzde 2-3'lük kısmı, Gaziantep, Şanlıurfa, Siirt, Adıyaman ve Kahramanmaraş gibi bu beş il dışında kalan diğer bölgelerde üretiliyor.”
“Antep fıstığı sanayi sektöründeki yerini aldı”
Antep fıstığının, Türkiye mutfağında çeşitli yiyecek, yemek ve tatlıların ayrılmaz bir parçası olduğunu belirten Seçkin, “Gaziantep bir gastronomi şehridir ve Antep fıstığını, Gaziantep yemek sektörüne de entegre ediyoruz. İçli köfte, lahmacun, börek, baklava ve her alanda Antep fıstığını entegre ediyoruz. Dünya mutfağında da bu böyledir. Özellikle de şekerleme sanayinin temelini Antep fıstığı oluşturuyor. İsviçre'nin en ünlü çikolatalarına baktığımızda kullanılan ürün Antep fıstığıdır. Amerika ve İran’da fıstık var ama kalite denince Antep fıstığı akla geliyor. Dolayısıyla kaliteli ürün satan ABD ve İran fıstığı değil, üretiminde Antep fıstığını tercih ediyor. Dolayısıyla Antep fıstığı hem Gaziantep hem Türkiye hem de dünyada, sanayi sektöründeki yerini alıyor. Bu şekerlemeden başladı. Şekerleme denince ana temada baklava var. Antep fıstığı baklavanın yanında çikolata, şekerleme ve kuruyemiş olarak tüketilen bir sanayi ürünüdür. Dolayısıyla Antep fıstığının her geçen gün kullanım alanı artıyor.” şeklinde konuştu.
“10 yılda Antep fıstığı tüketimimiz yüzde 100 arttı”
Antep fıstığı kullanımı arttıkça tüketiminin de arttığına işaret eden Seçkin, “Dolayısıyla bundan 10 yıl önce Türkiye’nin tüketimi 50-60 bin ton iken, bugün 10 yıl gibi kısa bir sürede bu rakam ikiye katlandı. Bugün ise tüketim olarak 120-130 bin tonlardan bahsediyoruz. Bu şekilde Antep fıstığı üretimini artırdığımız müddetçe Antep fıstığının kullanım alanlarını genişletmemiz lazım. Çünkü şu an üretim pazarlamamız olacaktır. Son zamanlarda kuraklığın da etkisiyle tek yıllık bitkilerde insanlar ürün elde edemeyince Antep fıstığı ekmeye başladı. Şu anda çok fazla genç fidanlarımız var. Bu genç fidanlar ürün vermeye başladığı zaman bizim Antep fıstığı üretimimizde bir artış olacak. Dolayısıyla bu artışı süspansiyon edecek, bir yerlerde kullanacak yeni alanlara ihtiyacımız var. Bu da kesinlikle sanayi sektörü olacak.” ifadelerini kullandı. (İbrahim Koçyiğit-İLKHA)