Af yasası için heyecanlı bekleyiş sürüyor. TBMM'nin kapanmasıyla birlikte kader mahkumları ve aileleri bir süre daha bekleyecek. Ceza infaz yasasında yapılacak düzenlemeler ile 80 bin mahkum serbest kalacak. Yüzde 66 olarka uygulanan ceza yasası yüzde 50'ye düşürülecek. Cezasını tamamlamış olan kader mahkumları bu durumdan yararlanacak. Ancak taciz, tecavüz, istismar, terör ve devlete karşı işlenen suçlar kapsam dışı olacak. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş ceza infaz düzenlemesinin TBMM'nin ilk gündemlerinden olacağını söyledi. Yargı Reformu Strateji Belgesi'nin TBMM açılı açılmaz gündeme gelmesi bekleniyor. Peki, af çıkacak mı, ne zaman çıkacak? Af yasası nasıl olacak? Af kimleri kapsıyor? İşte tüm af sorularının yanıtları...
ADALET BAKANI'NDAN AF AÇIKLAMASI
Af yasası ile ilgili heyecanlı bekleyiş sürerken gözlerin çevrildiği Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ilk kez konuştu. Gül ceza infaz yasası ile ilgili soruya, "Ekim ayında Meclis açıldığında ilk gündem maddesi, Yargı Reformu Strateji Belgesi'nin hayata geçmesi olacaktır." ifadelerini kullanarak yanıt verdi.
TBMM'DE ZAMAN YETMEDİ
Türkiye Büyük Millet Meclisi dün gerçekleştirilen son Genel Kurul ile tatile girdi. Tatil öncesi ekonomi ile ilgili reform paketi onaylanırken, ceza infaz yasası gündeme gelmedi.
AF YASASI NASIL OLACAK?
Yargı paketinin çerçevesi, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında AK Parti Genel Merkezi'nde, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, AK Parti Grup Başkanvekilleri, Anayasa Komisyonu Başkanı Bekir Bozdağ'ın katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda çizildi. Meclis'teki diğer partilerle yapılacak görüşmelerinin neticesine göre, İnfaz Yasasını içerecek bölümün ilk olarak Meclis tatile girmeden yetiştirilmesi planlanıyor. Nafaka ve diğer düzenlemeler yeni yasama yılının başlayacağı Ekim ayına bırakılacak.
80 BİN KADER MAHKUMU SERBEST KALABİLİR
Adalet Bakanlığı ve AK Parti'nin hukukçu milletvekillerinin hazırladığı, içinde ceza infaz sisteminde değişiklik hükümlerinin de yer aldığı yargı paketinin tatil öncesi Meclis'e sunulması bekleniyor. Teklifin kanunlaşması durumunda, son yapılan hesaplamalara göre cezaevlerindeki 80 binin üzerinde tutuklu ve hükümlünün serbest kalacağı belirtiliyor.
FETÖ DAVALARINDAKİ AKSAMALAR DA GÜNDEMDE
AK Partililerin imzasına açılan teklifte, istinaf mahkemelerinin verdiği beş senenin altındaki cezalarla ilgili kesinleşmiş yargı kararlarının Yargıtay'ın temyiz incelemesine açılması öngörülüyor. Mevcut sistemde beş seneye kadar hapis cezasını gerektiren suçlarda temyiz mercii istinaf mahkemeleri.
Bu mahkemelerin verdiği kararlar kesin sayılıyor ve Yargıtay'a gitmiyor. Kamuoyunda istinaf mahkemeleri olarak bilinen Bölge Adliye Mahkemelerinin FETÖ davalarına ilişkin verdiği kararlarla ilgili yaşanan sıkıntının da bu düzenleme ile giderilmesi hedefleniyor.
AK Parti kaynakları, istinaf mahkemelerinin FETÖ davalarında aynı suça farklı cezalar verdiğine dikkat çekerek "Bu kararlara Yargıtay yolunun açılması ile ortaya bir içtihat da çıkacak ve bu konudaki kafa karışıklığı giderilecektir. Çünkü yaptığımız değerlendirmelerde örneğin Bank Asya'ya paraya yatıranlarla ilgili aynı suça istinaftan farklı cezalar çıkmış. Bunlar Yargıtay'a götürülemediği için de bir içtihat oluşmamış. Farklı kararlar alınmış" görüşünü dile getirdi.
TUTUKLULUK SÜRESİ DEĞİŞECEK
Yargı paketinde tutukluluk süreleriyle ilgili düzenlemeler de olacak. Buna göre, terör ve toplu suçlarda iki seneden fazla tutukluluk söz konusu olmayacak. Ağır cezalık suçlarda bir sene, asliye ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlarda da tutukluluk süresi altı ayı geçemeyecek. Tutukluluk süreleri dolanlar, haklarında kesinleşmiş yargı kararı yoksa kanun çıktığında tutuksuz yargılanacaklar.
TERÖRÜ, TECAVÜZCÜYÜ, ŞİDDETİ VE İSTİSMARI KAPSAMAYACAK
Yeni çalışma; terör, tecavüz, kadın ve çocuğa şiddet ve istismar suçlarını kapsamayacak. Ancak infaz rejimi uyarınca adli suçlarda cezanın yüzde 66'sının yatılmasında değişikliğe gidilerek, bu oran yüzde 50'ye çekilecek. Yani cezaevinde kalma süresi kısalacak.
ÇOCUKLU KADIN TUTUKLULAR
Önemli bir düzenleme de cezaevindeki çocuklu kadın tutuklu hükümlülerle ilgili. Adalet Bakanlığı'nın çalışmasında, çocuklu kadın mahkumların cezalarının ev hapsine dönüşmesini sağlayacak bazı düzenlemelere de yer veriliyor.
EKONOMİK SUÇLAR PARA CEZASINA DÖNEBİLİR
Aralarında ekonomik suçlar ile ilgili maddelerinde bulunduğu bazı suçlar için verilen hapis cezalarının ise para cezasına çevrilmesi planlanıyor.
BU SUÇLARA AF YOLU KAPALI
ATATÜRK'E, CUMHURBAŞKANINA, MECLİS'E HAKARET
ANAYASA'YI İHLAL
TERÖR
CASUSLUK
SİLAHLI ISYAN
CİNAYET
TECAVÜZ VE CİNSEL SALDIRI
İNFAZ SÜRELERİ DEĞİŞECEK
Ceza infaz süreleri düşürülecek. Yani cezaevinde kalma süresi kısalacak. Adli suçlarda yüzde 66 olan bu sürenin yüzde 50'ye doğru çekilmesi üzerinde duruluyor. Bu düzenleme ile aynı zamanda 2004 öncesine dönülecek. 2004 yılında çıkartılan Ceza İnfaz Kanununa göre cezaevinde kalma süresi yüzde 66'a yükseltilmişti.
KİMLER SERBEST KALACAK?
Bu durumda 10 yıl hapis cezası alan bir kişi mevcut sistemde 6 yıl 6 ay cezaevinde kalırken bu süre yeni düzenleme ile 5 yıla inecek. Düzenleme geriye doğru yürüyeceği için cezasının yüzde 50'sini çekenler cezaevinden çıkacak.
5'TE 3 MÜ OLACAK?
Ceza infaz düzenlemesi ile ilgili kulislerde konuşulan bir başka iddia ise infaz süresinin 3'te 2'den 5'te 3'e düşürüleceği... Bu uygulamayla 20 yıl hapis cezası alan kişi 10 yıl içeride yatarken, 13 yıl 3 ay içeride yatmaya başlamıştı. 5'te3 uygulaması hayata geçirilirse 20 yıl ceza alan bir kişi 12 yıl hapis yatacak. Böylece 1 yıl 3 ay bir azalma olacak.
KADEMELİ FORMÜL
İnfaz sürelerinin yeniden belirlenmesinin yanı sıra "denetimli serbestlik"sürelerine de kademe getirilmesi planlanıyor. Mevcut yasaya göre, tahliyesine (koşullu salıverilmesine) 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlülerin, talebi halinde cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak tahliyesine karar verilebiliyor.
Denetimli serbestlik süresine kademe getirilmesi, her ceza için ayrı süreler belirlenmesi üzerinde duruluyor. AK Partili yöneticiler "20 yıl hapis cezası alan hükümlü de 2 yıl hapis cezası alan hükümlü de tahliyesine 1 yıl kala denetimli serbestlikten yararlanıyor. 20 yıl için 2 yıl, 2 yıllık ceza için 2 ay gibi süreler belirlenebilir. Bunların hangi formülle uygulanacağı üzerindeki çalışmalar sürüyor" görüşünü dile getirdi.
TBMM NE ZAMAN AÇILACAK?
TBMM tatilden 1 Ekim'de dönecek. AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, TBMM'nin ilk gündemlerinden birinin af yasası olacağını söyledi.
BAŞKAN ERDOĞAN PAKETİ AÇIKLAMIŞTI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin demokratikleşme sürecinde önemli bir adım olacak Yargı Reformu Strateji Belgesi'ni bugün açıklayacak.
Hazırlıkları 9 aya yakın süredir devam eden belgede hakim ve savcılarından seçimine, CMK ve CİK'te yapılacak değişikliklere kadar bir çok konuyu kapsıyor. Bugün açıklanacak belgede öne çıkanlar şöyle:
SAVCI VE HAKİM ATAMALARI: Hakim ve savcıların terfi ve nakil işlemleri liyakata dayalı olacak. Coğrafi teminat verilecek.
YENİ MODEL: Yeni hukuk eğitimi modeli oluşturulacak. Hukuk mesleğine girişte yeni model belirlenecek.
İHTİSAS MAHKEMELERİ: İhtisas mahkemelerinde uzlaşmaya dayalı uygulamalar arttırılacak. İstinaf mahkemeleri güçlendirilecek.
TEKNOLOJİ KULLANILACAK: Hükümlü ve tutukluların; yakınları ile görüntülü görüşmesi ve elektronik dilekçe arzı gibi yeniliklerin gerçekleştirilmesi sağlanacak. Denetimli serbestlik hizmetlerindeki elektronik izleme kapasitesi arttırılıp biometrik imza gibi yöntemler oluşturulacak.
SAVUNMANIN GÜCÜ ARTTIRILACAK: CMK'da bazı değişiklikler yapılıp savcı ve avukatlara ilişkin önemli demokratik adımlar atılacak.
ALTERNATİF YOLLAR: Uzlaşma, ön ödeme ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi gibi dava öncesi müesseselerinin uygulanma alanı genişletilecek.
SULH YOLU ARANACAK: İdarenin vatandaşla yıllar süren uyuşmazlıklarını çözecek adımlar atılacak.
ÇOCUKLARA ÖZEL UYGULAMA: Cinayet dışında ilk kez suç işleyen çocuklarda hapis cezası yerine alternatif yöntemler geliştirilecek.