Mursi hakkındaki idam kararının üzerinden 4 yıl geçti
Mısır’da demokratik yöntemlerle seçilen ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında verilen idam kararının üzerinden yaklaşık 4 yıl geçti.
Darbeyle görevinden uzaklaştırılan Cumhurbaşkanı Mursi’nin avukatları itiraz ederek idam kararını temyize götürdü. Mursi hakkında açılan diğer davaların duruşmalarına devam edilerek üç davada nihai karar çıktı.
Mısır Başsavcılığı, 3 Temmuz 2013 tarihindeki askeri müdahalenin ardından bilinmeyen bir yere götürülerek alıkonulan Mursi ve diğer 130 sanık ile ilgili dosyayı 21 Aralık 2013 tarihinde Kahire Ceza Mahkemesi’ne gönderdi.
Başsavcılık sanıkları 25 Ocak Devrimi esnasında Vadi en-Natrun Hapishanesi’nden kaçmakla suçladı. Savcılık Mursi ve diğer sanıklara, “Ülkedeki 11 hapishaneyi basmak, 20 binden fazla mahkumu kaçırmak, 50’den fazla güvenlik görevlisini öldürmek ve polis karakollarına saldırmak” gibi suçlamalar yöneltti.
Suçlamalar arasında, “Hamas, Hizbullah ve İran Devrim Muhafızları ile işbirliği yaparak güvenlik birimlerini basmak” gibi Mısır dışındaki örgütlerle işbirliğini içeren maddeler de yer aldı.
28 Ocak 2014 tarihinde görülmeye başlanan davada yargı heyeti, 16 Haziran 2015 tarihinde Muhammed Mursi hakkında idam cezası verdi.
Ancak yüksek mahkeme “Vadi en-Natrun Hapishanesi olayları” olarak ta bilinen davada yaklaşık bir buçuk yıl sonra 15 Kasım 2016 tarihinde Mursi ve diğer 26 sanık hakkındaki idam kararını bozarak, davanın başka bir yargı heyeti tarafından tekrar görülmesini kararlaştırdı.
Mübarek mahkemeye çağrıldı
Mursi’nin idam cezası aldığı davanın tekrar görüldüğü duruşmalarda zaman zaman ilginç gelişmeler de yaşandı. Devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek Ekim 2018’de yargıç tarafından duruşmaya tanık olarak çağrıldı.
İlk duruşmaya gelmeyen ve avukatı Feride ed-Dib’i gönderen Mübarek, Aralık 2018’de mahkemeye gelerek Mursi ile yüzleşti ve yargıcın sorularını cevapladı.
Mübarek’in mahkemede yargıcın bazı sorularına “ülke milli güvenliğini ilgilendiriyor” diyerek cevap vermediği gözlendi.
25 Ocak 2011 Devrimi’nden sonra 83 yaşında mahkemeye sedye ile getirilen Mübarek’in, Mursi ile yüzleştiği duruşmaya 90 yaşında iken elinde bastonla ve yürüyerek gelmiş olması dikkati çekti.
Ne olmuştu?
Kahire Ceza Mahkemesi, 16 Haziran 2015 tarihinde Mursi’nin yanı sıra aynı davada yargılanan 6’sı tutuklu 101’i firarda toplamda 107 kişi hakkında idam cezası vermişti.
İdam cezası verilen 107 kişi arasında eski Dünya Müslüman Alimler Birliği Başkanı Yusuf el-Karadavi, Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) Rehberlik Konseyi Başkanı Muhammed Bedii ile teşkilatın siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi (HAP) Genel Başkan Yardımcısı İsam el Aryan gibi isimler de yer aldı. Aynı davada 20 kişi de müebbet (25 yıl) hapis cezasına çarptırıldı.
Mursi ve arkadaşları hakkında verilen idam cezaları, Mısır yasaları gereği ülkenin en yüksek dini otoritesi olan Müftü Şevki Allam’a istişare amaçlı sunulmuş, Müftü de kararları onaylamıştı.
Mursi hakkındaki yargı kararları
Muhammed Mursi “Hapishaneler Baskını” davası dışında 3 ayrı davadan daha yargılandı ve hakkında toplamda 48 yıl kesinleşmiş hapis cezası verildi.
2016 yılında "İttihadiyye olayları" davasında 20 yıl, 2017 yılında “Hamas adına casusluk” davasında 25 yıl ve 2018 yılında “Yargıya hakaret” davasında ise 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
İdam cezası aldığı davada yeniden yargılama süreci 26 Şubat 2017 tarihinde başladı ve hala devam ediyor. Davada bir sonraki duruşma önümüzdeki 19 Mayıs’ta görülecek.
Muhammed Mursi Kimdir?
MUHAMMED MUHAMMED MURSÎ ÎSA EL-EYYAT:
Doğumu: Muhammed Mursi, 8 Ağustos 1951 tarihinde, Mısır`ın kuzeyindeki Şarkiye iline bağlı Eladva köyünde doğdu. Beş kardeşin en büyüğü olan Muhammed Mursi, ilk eğitimini orada aldı. Babası çiftçi, annesi ise ev hanımıydı. Mühendislik lisansını Kahire Üniversitesi`nde aldı (1975 ve 1978). Mühendislik doktorasını Güney Kaliforniya Üniversitesi`nde tamamladı (1982). Northridge Kaliforniya Eyalet Üniversitesi`nde yardımcı doçent oldu (1982-1985). Ardından eğitim vermek için Mısır`daki Zagazig Üniversitesi`ne geldi.
Fikir bakımdan yakın olduğu Müslüman Kardeşler hareketi içerisinde siyasete atıldı. Mursi, 2000 ve 2005 yılları arasında milletvekili oldu. Müslüman Kardeşler`in yasal olarak seçime katılmaları mümkün olmadığından parlamentoya bağımsız siyasetçi olarak girdi. Tam 5 yıl Mısır Halk Meclisi üyeliği yaptı. 2011 Mısır Devrimi`ne muhalif bir lider olarak destek verdi ve 30 Nisan 2011 tarihinde Müslüman Kardeşler`in kurduğu, Özgürlük ve Adalet Parti`sinin başkanı seçildi.
2012 Mısır cumhurbaşkanlığı seçimleri`nde Müslüman Kardeşler`in aday gösterdiği Hayrat Şatır`ın adaylığı düşünce, yerine Muhammed Mursi seçildi. Yoğun seçim kampanyası yürüttü. İlk turda %25.5 oy aldı ve ikinci tura girmeye hak kazandı. İkinci turda da %51.73 oy alarak, 5. cumhurbaşkanı oldu.
2012–13 Mısır protestoları adıyla bilinen, 3 Temmuz 2013 tarihinde yapılan büyük gösteriler sonucu Mısır ordusu askeri bir darbe ile yönetime el koydu. Mursi ise darbeyi kabul etmediğini açıkladı ve yandaşlarına direnmelerini söyledi.
DARBEDEN ÖNCE SON KONUŞMASI
Mısır`da, darbeyle görevinden uzaklaştırılan ülkenin seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi`nin darbeden önceki son konuşması, hakkında idam kararının üzerinden 4 yıl geçmesinin ardından bugünlerde yeniden gündemde.
Cunta mahkemesinin idam kararı verdiği Mursi, kendisine darbe yapılmadan önce Mısır halkına hitaben, 25 Ocak devriminin korunması gerektiğini söyleyerek, “Şehitlerimizin kanıyla kazandığımız devrimi yok etmeye çalışanlar olacaktır. Ancak biz sizin haklarınızı, evlatlarınızın haklarını koruyarak devrimi muhafaza edeceğiz. Ben, bunu hayatım pahasına da olsa yapacağım” şeklinde konuşmuştu.
Kaynak, Doğruhaber, AA