Uzun süredir sebze ve meyvede yaşanan fırsatçılık tartışmaları Ramazan ayı öncesi ette de yaşanıyor. Sektör temsilcileri, fiyatların yüzde 20 arttığını belirterek yanlış tarım politikalarının da yaşanan bu durumda etkili olduğunu ileri sürüyor.

Kırmızı et sektörü temsilcileri, et fiyatlarının yüksekliğinde temel nedenlerin yem, ithal et, enerji ve toprak maliyetlerindeki artışlarla verimlilik olduğunu belirtti. Aşırı yükselen et fiyatlarını Türkiye'deki yetersiz hayvan yetiştiriciliğine, yem fiyatlarının yüksekliğine ve bölgeden gelen hayvan sayısındaki düşüşe bağlayan sektör temsilcileri, et ithalatı yerine hayvan ithalatının sağlanmasını istedi.

"Yüksek yem fiyatları et fiyatlarını yükseltti"

Et fiyatlarının yüksek olmasının piyasada yeterli besilik hayvan olmadığından kaynaklandığını belirten Murat İyibiçer, hayvan üreticilerinin yem fiyatları çok yüksek olduğundan dolayı hayvan fiyatlarını düşürmediğini söyledi.

İyibiçer, “Başta yem fiyatları yükseldi. Ondan sonra dana etinin kilosu yükseldi. Daha sonra koyun eti yükseldi. Aynı şekilde tavuk eti yükseldi. Et fiyatlarının bu şekilde artmasının nedeni; yem fiyatlarının yükselmesinden kaynaklanmaktadır. Yoksa etin normal fiyatı geçen sene ile hemen hemen aynı fiyat. Değişen fazla bir şey olmadı. Ama bu sene yüksek yem fiyatları et fiyatlarını yükseltti. Normalde dana karkas 28 TL’ydi. Şimdi yaklaşık 32 TL oldu. Koyun karkas 35 TL iken 38, dana 40 TL oldu. Satışlarımız zaten normal değil. Önümüzde Ramazan ayı var. Belki inşallah biraz satışlara yansır. Satış bekliyoruz. Fiyatların düşmesini de yükselmesini de istemiyoruz. Fiyatların sürekli belli bir seviyede seyretmesini istiyoruz.” dedi.

"Yem fiyatları ucuzlarsa piyasa rayına oturur"

Et fiyatlarının yüzde 20 oranında arttığını belirten Kemal Kara da girdi maliyetlerinin yükselmesinin ve yanlış tarım politikasının yaşanan bu durumda etkili olduğunu ileri sürdü.

Kara, “Şu an girdi maliyetleri çok pahalı. Devletin de bir istikrarsızlığı var. 20 yıldan beri bu işin başına bu işten anlayan bir bakan gelmedi. Sürekli tarım ve hayvancılıkla hiç alakası olmayan kişiler geldi ve et fiyatını ucuzlatmak normalde bizim ülkemizde çok basittir. Çünkü biz bir tarım ülkesiyiz. Dağlarda yaylım var ama hayvana yetecek yemimiz yok, pahalı alıyoruz ve dışardan et ithal ediyoruz. Et ithal etmek kesinlikle çözüm değil. Et ithal etmek başlı başına bir ülke için vurgundur. Devletin yapacağı sadece yem fiyatlarını ucuzlatmaktır. Destek verecekler, yem fiyatını ucuzlatacaklar. Tarım desteği veriyor ama boş araziye para ödüyor. Boş araziye destek vereceğine üreticiye destek versin. Yem fiyatını indirsin. Yem ucuzladığı takdirde bu sorun kendiliğinden çözülecektir. Devletin başka bir şey yapmasına gerek yok. Yem fiyatları ucuzlarsa piyasa kendi kendine oturur. Bundan üç ay öncesine kadar dana karkas 25 TL'ye kadar düştü. Devlet o zaman spekülasyon uyguladı. Kayıtlı besicilerden 30 TL kesim almaya başladı. Piyasayı devlet yükseltti. 2019 yılının sonuna kadar ithalatı serbest bıraktı. Kendi çapında etin kilo fiyatını 30 TL de tutmak istiyor.” ifadelerini kullandı.

"Vatandaş neye ilgi gösteriyorsa onun fiyatı artıyor"

Ciğer ve sakatata olan ilgilinin kırmızı etten daha fazla olduğu için fiyatların yükseldiğini belirten Ali Yılmaz ise şunları söyledi:

Ciğer satıldığı için fiyatları yükseldi. Bir de millet et yerine daha çok ciğer aldığı için fiyatları yükseldi. Ciğer rağbet görmeseydi, fiyatı bu şekilde yükselmezdi. Kesim az olunca ve et olmadığı zaman fiyatlar yükseliyor. Karaciğerin kilosu 50 TL oldu. Etin fiyatı ise 35 TL'den başlıyor 70 TL'ye kadar var. Etine ve kalitesine göre fiyat değişiyor. Daha önce et çok satılıyordu. Şimdi de ciğere bir talep olunca fiyatlar yükseldi. Vatandaş neye ilgi gösteriyorsa onun fiyatı artıyor. Ramazan ayına doğru ciğer fiyatlarının düşeceğini zannetmiyorum. Üretim az, yem, saman pahalı. Kimse üretim yapmıyor. Esnaf sattığının yerine bir şey koyamıyor. Piyasanın durumu pek iç acı değil. Yetkililer yardımcı olsunlar, et fiyatlarını düşürsünler. Fiyatlar düşünce hem bizim için hem de vatandaş için iyi oluyor. Ben günde 100 kilo et satacağıma 300 kilo et satarım. Ucuz olunca vatandaş da et tüketir.”

Rıdvan Yılmaz da “Şu anda piyasanın durumu iyi değil. Hem vatandaş et alamıyor hem bizler de esnaf olarak satış yapamıyoruz. İnsanlar alışveriş yapamıyor. Çünkü vatandaşın alım gücü yoktur. Vatandaş yarım kilo et bile alamıyor. Tüm sektörlerde bu şekilde bu sıkıntılar var. Sadece bizde sıkıntı yok. Onun için yetkililerin bize yardımcı olmalarını istiyoruz. Fiyatlar düşük olunca daha iyi satış yapıyoruz. Çünkü vatandaş bir kilo et alacağına 2 kilo et alır. Bir kilo ciğer alacağına 3 kilo ciğer alır. Şu an vatandaş ne et ne de ciğer alamıyor. Çünkü pahalı diye almıyor.” diye konuştu.

Kırmızı et fiyatlarındaki artışın tüketici başta olmak üzere esnafı da büyük oranda olumsuz etkilediğini belirten Mehmet Tuncay ise et ve ciğer fiyatlarının aynı olduğuna dikkat çekti. (İbrahim Koçyiğit-İLKHA)