İçişleri Bakanlığınca 2019 yılının “Yaya Öncelikli Trafik Yılı” ilan edilmesinin ardından ülke genelinde “Öncelik Hayatın, Öncelik Yayanın” sloganıyla kampanya başlatılarak, yeni düzenlemeler yapılmıştı.
Düzenlemeye göre; araç sürücüleri, görevli veya trafik ışığı bulunmayan ancak trafik işareti veya levhalarıyla belirlenmiş kavşak giriş ve çıkışlarına, yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamak, buralardan geçen veya geçmek üzere bulunan yaya varsa durarak ilk geçiş hakkını onlara vermek zorunda…
“Işıksız kavşaklarda öncelik yayalarda”
Ancak bu düzenleme bazı yanlış anlaşılmaları da beraberinde getirdi. Işıklı kavşaklardan geçen yayalar, kırmızı ışığı dinlemeyip kendini yola atıyor, hal böyle olunca trafikte yeni sorunlar baş göstermeye başladı. Trafik ışığı olan yerlerde, yayalar da araçlar da ışıklara uymak zorundalar. Işıksız kavşaklarda öncelik yayalarda… Ancak yayaların çoğu bunu bilmiyor.
Emniyet: Yanlış anlama var
Edirne Emniyet Müdürü Ali Kemal Kurt, yayaların da yaya geçidi kuralına uyması gerektiğini ifade ediyor.
Kurt, “Maalesef yaya kazalarında ölüm ve yaralanma olayları fazla. Hem sürücüler hem de yayalar kurallara uymalıdır. Şöyle bir yanlış anlama var. Eğer bir yerde trafiği düzenleyen polis varsa artık orada ışığın veya levhanın hükmü yok, polisin kuralına uyacağız. Polis yok, ışık varsa ışığa riayet edeceğiz. Kırmızı yandıysa duracağız, yeşil yandıysa geçeceğiz. Eğer bunlar da yoksa işaret levhası varsa işarete uyacağız. Yaya geçidi olan bir yerde, kavşakta, aynı zamanda ışık varsa, yaya da ışığa uyacak. Kavşakta yaya geçidi var ama kırmızı yanmış yayaya, 'Ben yayayım, benim hakkım, paldır küldür geçeceğim.' diyemez. Öyle bir yanlış anlama var. Işık varsa yaya bekleyecek. Işık olmayan yerde yaya geçidinden geçecek yaya. Araç bekleyip ona yol vermesi gerekecek.”
Kırmızı ışıkta geçen yayalar kazalara davetiye çıkarıyorlar
Yayalar için kırmızı ışık yandığı esnada yaya geçidinden kendini yola atan bir yayaya çarpmak üzereyken son anda fark ederek duran sürücü Hasan Gökçen, yaya üstünlüğünün yanlış anlaşıldığını, bu yüzden özellikle kavşaklarda kazalarla burun buruna kaldıklarını söyledi.
Yetkililerin buna bir çözüm bulması gerektiğini anlatan Gökçen, “Bir an önce yetkililerin buna bir önlem alınması lazım. Kırmızı ışıkta geçtiği için az kala çarpıyordum. Süre 10 saniyedir. Süre olmadığı için yeşil ışık yanınca arkadaki araçlar kornaya basarak geçmemizi istiyor, yayalar da kendini yola atıyor ve bu yüzden sıkıntı yaşıyoruz. Ya süreyi uzatmaları lazım ya da yetkililerin bir önlem alması lazım. Yayaların da ışıklara artık uyması gerekir. Bizlerin de yayaların da ışıklara riayet etmesi gerekir.” diye konuştu.
“Kırmızı ışığın yandığını fark etmediğim için geçtim”
Kırmızı ışık yandığı esnada yaya geçidinden geçen Eren Özçelik, “Karşımdaki ışığa baktım çalışmıyordu, kırımızı ışığın yandığını fark etmediğim için geçtim. Trafik ışığı bulunan yerlerde ışık kurallarına uyulur. Yani ışıklara riayet edilmesi gerekir. Ama ışıksız yaya geçitlerinde yaya önceliği vardır.” dedi.
“Sürücülere yeşil yanarken yayalar karşıya geçiyor”
Birçok yayanın trafik işaretlerinden anlayamadığından yakınan sürücü Süleyman Koçhan, “Yayaların ışıkları pek umursadığını zannetmiyorum. En çok kazaların yaşandığı yer bu kavşaktır. Biz sürücüler için yeşil yanarken yayalar karşıya geçiyorlar. Bu da büyük sıkıntıdır.” diye konuştu.
“Her yerde yaya geçiş üstünlüğü yoktur”
Yolun karşısına geçerken ışıklara riayet ettiklerini belirten Abdullah Küçüktekin, yaya üstünlüğü kendilerine ait olduğunda geçtiklerini, değilse beklediklerini söyledi.
Küçüktekin, “Bazı arkadaşlar bunu umursamıyorlar. Yayalar için kırmızı yandığı halde direk yoldan geçiyorlar. Geçtiklerinde kaza kaçınılmaz oluyor. Kazaların olmaması adına tüm vatandaşlar olarak kurallara riayet etmemiz gerekiyor. Bazı arkadaşlar yaya geçişi üstünlüğünü tam olarak anlamamış olabilirler. Her yerde yaya geçiş üstünlüğü yoktur. Karşıdan karşıya geçerken ışıkların olduğu yerde ışıkları dikkat ederekten geçilmesi gerekiyor ama ışıkların olmadığı yaya geçitlerinde üstünlük yayalara aittir.” dedi.
“Yayanın bu kavşaktan geçmesi için iyi bir maratoncu olması lazım”
Dedeman kavşağında sürekli ölümlü veya yaralanmalı kazaların yaşandığı için halk arasında adının “ölüm kavşağı” olduğuna dikkat çeken İpek Mahallesi Muhtar Adayı Hamza Sala da, şunları söyledi:
“Yayaların buradan geçmesi için 7 saniye bir süre verilmiş. Bazı araçlar yaya geçidi çizgilerinin üzerinde duruyor, yayalar nasıl geçeceğini bilmiyor. Yolun ortasında kalıyorlar ve kazayla karşı karşıya kalıyor. Burada birçok ölümlü kazalar oldu. Yaya geçidinden karşıya geçerken ışığın yeşil olması lazım. Kırmızı ışıktan geçtiklerinde tehlikeyle karşı karşıya kalacaklar. Yayalardan ricamız; trafik ışıklarına riayet etmesidir. Sürücülere de seslenmek istiyorum. Buraya geldiğiniz zaman yeşil ışık yanmış olsa bile yolun ortasında yaşlı birisi olabilir. Biraz dikkat edin. Ya çevre yolunun yapılması ya da bu kavşağa acil battı-çıktı yapılması gerekir. Burada üst geçit yapılsa yine ölümlü kazalar devam edecektir. Yetkililere sesleniyorum. Lütfen buraya bir çare bulun, iki hafta önce yaşlı bir teyzemizi feci bir şekilde kaybettik. Artık başka canlar gitmesin. Vatandaşların yaya geçitleri hakkında bilinçlenmesi için ya trafik zabıtaları ya da trafik polislerinin uygulamayı defaatle yapmaları gerekir.” (M. Salih Keskin, Mehmet Aslan – İLKHA)