ANKARA
12 petrol firmasının bilançolarından derlenen verilere göre, Amerikalı ExxonMobil, Chevron, ConocoPhillips, Halliburton, Schlumberger ve Baker Hughes, Hollandalı Royal Dutch Shell, İngiliz BP, Fransız Total, İtalyan Eni, Rus Rosneft ve Norveçli Equinor'un toplam net kar ve geliri 2018'de bir önceki yıla göre önemli ölçüde arttı. Söz konusu şirketlerin geçen yılki toplam net karı da bir önceki yıla göre yüzde 73,7 artarak 116,74 milyar dolara ulaştı. Bu firmalar 2017'de toplam 67,22 milyar dolar net kar elde etmişti. Ayrıca 12 petrol devinin 2017'de elde ettiği 1 trilyon 417 milyar dolarlık toplam geliri de geçen yıl yüzde 19,5 artışla 1 trilyon 693 milyar dolara yükseldi.
EN YÜKSEK KAR VE GELİR SHELL'DE
Petrol devleri arasında geçen yıl en fazla kar eden şirket 23,35 milyar dolarla Royal Dutch Shell oldu. Bu firmayı, 20,84 milyar dolarla ExxonMobil ve 14,82 milyar dolarla Chevron izledi. Ayrıca geçen yıl toplam geliri en yüksek şirket 388,4 milyar dolarla yine Shell oldu. Bunu, 298,76 milyar dolarlık toplam gelirle BP ve 290 milyar dolarlık gelirle ExxonMobil izledi. Petrol şirketlerinin net kar ve gelirlerinin artmasında küresel piyasada yükselen ham petrol fiyatları etkili oldu. Dünya genelinde en yaygın kullanılan Brent tipi ham petrolün varil fiyatı, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 31,5 artışla ortalama 71,19 dolara yükseldi. 2017'de Brent petrolün varili ortalama 54,15 dolar olmuştu. ABD'nin Batı Teksas (WTI) türü ham petrolün varil fiyatı da söz konusu dönemde ortalama 50,79 dolardan 65,06 dolara yükselerek yüzde 28,1 artış kaydetti.
ARZ EKSİKLİĞİ ENDİŞESİ VE ÜRETİM KESİNTİSİ ETKİSİ
Ayrıca, ABD'nin İran üzerindeki yaptırımlarının 5 Kasım'da yeniden uygulanmaya başlamasından önce küresel piyasada oluşabilecek arz eksikliği endişesi, Brent petrolün fiyatının eylül sonundan ekim ortasına kadar 80 doların üzerinde seyretmesine neden oldu. Petrol fiyatlarında görülen yükselişte ise Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve Rusya'nın 2016 sonundan itibaren üretim kesintisine gitmesi etkili oldu. OPEC ve Rusya'nın 7 Aralık 2018'de yaptığı anlaşma kapsamında toplam petrol üretimlerini 2019'un ilk 6 ayında günlük ortalama 1,2 milyon varil kısma kararı bu yıl petrol fiyatlarının artabileceğine işaret ediyor. Öte yandan 22 Şubat Cuma günü Brent petrolün varili 67,73 dolara, WTI türü petrolün varili de 57,81 dolara kadar tırmanarak son 3 ayın en yüksek seviyesini görmüştü.
Kaynak, AA