DİYARBAKIR-Safra kesesi hastalıkları genel cerrahinin önemli hastalıkları arasında olduğu için özellikle safra kesesi taşları dikkate alınmalıdır. Uzmanlar, Karnın sağ üst tarafında hissedilen ağrıların, safra kesesi taşının habercisi olabileceğinden hiç vakit kaybetmeden uzman hekime başvurulması gerektiği uyarısında bulunarak, safra kesesi taşlarının ciddi hastalıkların habercisi olabileceğinin altını çizdiler.
Safra taşlarının; orta yaşlı, beyaz tenli, obez ve çok doğum yapmış bayanlarda daha sık görüldüğüne dikkat çeken Memorial Diyarbakır Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü`nden Op. Dr. Erkan Dalbaşı, safra kesesi taşları, oluşumu ve tedavisi hakkında bilgi verdi. Toplumun genelinde ise 60 yaş üzerinin üçte birinin safra kesesinde taş veya çamur görüldüğünü söyleyen Dalbaşı, hemolitik anemi, karaciğer sirozu, şeker hastalığı ve safra yollarında doğumsal çeşitlilik olanlarda taş görülme sıklığı artacağını ifade etti.
Karın Ağrısına Kusma da Eşlik Ediyorsa
Safra kesesinde taş olan hastaların yüzde 30-40`ında hastalığın belirtileri görüldüğünü belirten Dalbaşı daha sonra şu bilgileri verdi: \"Bu hastalarda en çok saf¬ra kesesinin, safra taşlarını atma çabası(biliyer kolik) görülür. Sistik kanalın taşla tıkanması sonucu ani başlayan, şiddeti giderek artan 3-6 saat sonra yavaş yavaş azalan ağrılar görülür. Atak sonrası epigastrik (mide çukuru) bölgede ve karın sağ üst yanında ağrı devam ederek; buna bulantı hissi, kusma da eşlik eder. Tıkanıklık safra kesesi duvarı iltihabına (akut kolesistit) yol açabilir.\"
Safra Taşı, Safra Kesesi Kanserine Neden Olabilir
Safra kesesi taşlarının görülme sıklığı toplumdan topluma, diyet alışkanlığına ve genetik yatkınlığa bağlı olarak değişiklik gösterdiğini kaydeden Dalbaşı, bununla beraber sık rastlanılan bir hastalık olduğunu, bu hastalığın özellikle kadınlarda ileri yaşlarda sıklığı artığını söyledi. Dalbaşı, Safra taşı ile safra kesesi kanserinin de bir biri ile kısmen ilişkili olduğunu söyleyerek, safra taşı olan hastaların ortalama yüzde5`inde safra kesesi kanserinin görüldüğü bilgisini verdi.
Siroza Neden Olabilir
\"Safra kesesi taşları ana safra kanalına düşerek orada tıkanıklık yapar ve bu tıkanma sarılık, kolanjitatakları (karaciğer dışı safra yollarının veya bunların karaciğer içindeki uzantılarının kronik ya da akut iltihabı) ve pankreas iltihabı (pankreatit) gibi daha ciddi komplikasyonlara yol açar\" diyen Dalbaşı, daha sonra şöyle devam etti: \"Safra yollarında sık sık tıkanma ya da uzun süren tıkanmalar veya iltihaplar olursa bir karaciğer hastalığı olan siroza dönüşebilir. Bundan dolayı karaciğer yetmezliği belirtileri vücutta şişmeler, karın şişliği,kanamalar (yemek borusunda varis kanamaları) görülebilir.\"
Laparoskopik Cerrahi ile Hasta Bir Gün Sonra Taburcu Edilebilir
Belirtilere yol açmadan seyreden safra taşlarının tedavisinde farklı görüşler olmakla birlikte diyabetli ve tıbbi takibini düzenli yaptıramayacak hastalarda cerrahi girişimle safra kesesinin alınması (cerkolesistektomi) önerisinde bulunan Dalbaşı, günümüzde safra kesesi taşlarının tedavisi laparoskopikyöntemle(karın içini, optik bir cihaz kullanarak gözlemlemek) rahatlıkla yapıldığını söyledi. Karın bölgesinden girilen 3 veya 4 portla akut kolesistit halinde bile laparoskopik safra kesesi ameliyatı yapılıp genellikle bir gün sonra hastaların taburcu edildiğini açıklayan Dalbaşı, ayrıca göbekten girilen tek portla sils (single insizyon laparoskopik kolesistektomi) yöntemiyle hiç iz kalmadan da safra kesesi ameliyatının yapılabileceğini söyledi.
Ameliyattan Sonra Beslenmeye Dikkat
Ameliyat sonrası dönemde hastanın diyetine özen göstermesi gerektiğine vurgu yapan Dalbaşı, özellikle yağlı yiyeceklerden uzak durması uyarısında bulundu. Dalbaşı son olarak, \"Bazı yağı fazla olan balıklar dışında balık tüketimi uygun olup, balığın zeytinyağında kızartılması önerilir. Sindirimi zor olan yağda kızarmış yiyeceklerin azaltılması ya da kısıtlanması yararlıdır. Yemek pişirirken sıvı yağlar, besinlere hayvansal yağlardan daha az geçtiğinden tercih edilmesi daha uygundur. Taze sebze ve meyve yenilmelidir. Hasta da kabızlık oluşuyorsa posalı yiyecekleri tercih etmelidir. Hastanın bol sıvı tüketmesi de gerekir\" şeklinde konuştu. (Osman İçli-İLKHA)