Tarihi dokusu, dilleri, dinleri, ırkları, örf ve adetleri ile dünyada eşine az rastlanan kentlerden biri olan Mardin`de, küçücük sokaklar yüzünden insanlar yüklerini ya eşeklerin ya da hamalların sırtında taşımak zorunda kalıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından UNESCO Dünya Kültür Mirası aday şehir gösterilen 7 bin yıllık tarihi Mardin kentinin temizlik hizmetini kadrolu eşekler yapıyor. Temizlik hizmetini üstlenen ve sayıları Mardin`in trafik plakası olan 47 ile eşdeğer olan eşeklerin, kavurucu sıcaklarla başları dertte. Denizden bin 85 rakım yükseklikteki tarihi kentin araç girmez sokaklarını sabahın erken saatlerinde tırmanarak, mahalle sakinlerinin çöplerini toplayan Mardin Belediyesi`nin kadrolu eşekleri 47 adetle sınırlı. 43`ü günü birlik çöp toplayan eşeklerden 4`ü ise yedek olarak tavlada bırakılıyor.
Yaz mevsimi ile birlikte zaman zaman 44 dereceyi bulan sıcaklarda, eşekler huysuzlaşınca belediyede görevli veterinerler daha önce inekler üzerinde denenen klasik müzik dinletisini eşekler üzerinde de denedi. Eşeklerin uysallaşması için başvurulan yöntemde başarı sağlayan belediye veterinerlerinden Osman Karahan, eşeklere Bach, Mozart, Beethoven müziklerini dinlettirerek streslerini almayı başardıklarını söyledi.
Aynı yöntemin daha önce süt inekleri üzerinde yapıldığını ve ineklerin klasik müzik dinletilmesi ile süt veriminde artış olduğunu hatırlatan Karahan, “Burada belediyemize ait bütün hayvanlar erkektirler. Ve aralarında dişi hayvan olmadığı için hepsi hırçınlaşıyor. Bu hayvanlarımızı uysallaştırmak ve iş verimini artırmak için bizler de bu eşekler üzerinde bir çalışma yaptık ve verim elde ettik. Buradaki eşeklerimize klasik müzik dinlettirdiğimiz günlerde uysallaştığını ve iş gücünün arttığına şahit olduk. Şimdi işten geldikleri için epey yorgundurlar, bir de aşırı sıcaklığın da etkisi ile hırçınlaşmışlar. Klasik müzik dinlettirildiğinde hayvanlarımızın hem yorgunluk ve streslerini alıyor hem de ertesi gün işe dinç bir şekilde başlıyorlar.” dedi.
Belediyenin Çöp Toplama ve Temizlik Hizmetleri Müdürü Kadri Toparlı da veterinerlerin eşeklere yaptığı klasik müzik dinletisini yerinde görmek için tavlayı ziyaret etti. Toparlı, belediye bünyesinde çalıştırılan eşekler hakkında bilgiler verdi: “Dar sokaklar ve dik merdivenler yüzünden mahalle ve sokak aralarına araçlar giremiyor. Mardin`in temizliğini yapmak için mecburen kadrolu eşekleri kullanıyoruz. Belediye bünyesinde bulunan 47 kadrolu çöpçü eşek 23 mahallenin temizliğini yapıyor. Bu nedenle çöpçü eşeklere gözümüz gibi bakıyoruz. Veteriner hekim kontrolünde haftalık muayeneleri yapılan eşeklerin yemlerini zamanında veriyor, günlük bakımlarını aksatmıyoruz. Yıllardır Mardin`in çöpünü taşıyan eşekleri yaş itibari ile bazen de emekliye bile sevk ediyoruz."
Toparlı, belediyenin kadrolu eşekleri hakkında da bilgiler vererek, eşeklerin ortalama 12 yıl ömrü olduğunu, her eşeğin günde 6- 8 saat arasında çalıştırıldığını ve 8 yıl çalıştırıldıktan sonra emekliye ayrılarak bayıra salındığını sözlerine ekledi.
CİHAN