VAN- Van'ın Erek Dağı çevresindeki dağların yüksek kesimleri ile çevre ilçelerin köylerinde toplanan peynir oto(pancar) başta Van'ın meşhur otlu peyniri olmak üzere bölge halkı tarafından yağda kızartarak da tüketilmektedir. İşte satıcı ve alıcısının dilinden pancar hakkında bilinmeyenler ve merak edilenler.

"Erek Dağı, Özalp, Çatak, Yüksekova ve Şemdinli'de ki Dağlarda Toplatılıyor" Zeki Girgin adlı pancar satıcısı Van'ın pancarcılar pazarı olarak bilinen eski Özalp durağında 20 yıldır bu işlerle geçimini sağladığını hatırlatarak, " Bizler bu pancarları(peynir otlarını) köylülerden satın alıp burada cüzi bir karla satıyoruz. Erek Dağı başta olmak üzere Özalp, Çatak ve Yüksekova, Şemdinli ilçelerine bağlı köylerin yüksek kesimlerinde köylüler tarafından toplanan pancarın satışını yapıyoruz. Bu otlar doğal oldukları için sağlık açısından da birçok faydaları bulunmaktadır. Sirmo olarak bilinen ve peynire farklı bir lezzet katan şu ot başta olmak üzere yöre halkının heliz, mende, siyamo, coring ve uçkun çeşitlerini satıyoruz." dedi.

Zeki Girgin sözlerini şöyle sürdürdü: "Fiyatlar bu sene biraz pahalıdır. Çünkü köydeki gençler genelde batı illerine çalışmaya gittikleri için pancar fazla gelmiyor. Ayrıca yaşanan depremlerden dolayı bu pancarların yeşerdiği göle kıyısı olan köylerin depremden dolayı büyük hasar görmesi gibi aktörlerin fiyatların yükselmesinde ciddi bir etkisi vardır. Bu yıl kilosunu 5 liradan sattığımız sirmo geçen yıl 3 liradan satılıyordu. Heliz geçen sene 1,5 lira iken bu yıl 2,5 TL den başlıyor. Kızartılarak tüketilen soryaz da geçen sene 2,5 TL iken bu yıl beş liradan satılmaktadır." diyerek pancar çeşitleri ve fiyatlarını bizlerle paylaştı.


"Mantarın Kilosu 20 Liradan Satılıyor"
Ayrıca yöre halkının yine vazgeçilmezlerinden olan mantar fiyatının et fiyatlarını aştığını aktaran Zeki Girgin, "Bu yıl fiyatı en yüksek olan ürün mantardır. Kilosu 20 liradan satılıyor. Bu otların bilimsel olarak da birçok faydaları bilinmektedir." dedi.

Pancar alıcısı Abdullah Gülmez ise eskiden gidip dağlarda topladıkları pancarları artık satın almak zorunda kaldığını hatırlatarak, "Bizler genç iken dağlara çıkıp kendimiz bu pancarları getiriyorduk. Ancak şimdi ihtiyarladığımız için satın almak zorunda kalıyoruz. Tabi çocukluğumuzdan bu yana bu otları tüketiyoruz. Birçok faydalarını görüyoruz. Bu sene yaşanan deprem felaketinden dolayı pancar az geliyor. Onun için fiyatları yüksektir." ifadelerini kullandı.

Şaban Polat adlı pancar satıcısı ise pazarın kenarına kurduğu küçük tezgâhında soryaz ya da coring diye tabir edilen pancarı sattığını belirterek, "Bu soryaz olarak bilinen pancarın Erek Dağı'ndan getiriliyor. Ve yöre halkından güzel bir rağbet gösteriyor." dedi.

"Bu Sene İşler Yarı Yarıya Düşmüş"
Öte yandan Doğan Kırmız ise pancar mesleğinin baba mesleği olduğunu söyleyerek, "Yaklaşık olarak 8 yıldır ben bu işle uğraşıyorum tabi babam 30 yıl gibi uzun bir süredir bu işlerle uğraşıyor. Bizler de doğal çıraklıktan gelmeyiz. İşlerimiz mevsimlik bir iştir. Bu yıl işler hemen hemen yarı yarıya düşmüş bunun en büyük sebebi ise göl kenarında bulunan başta Alaköy olmak üzere göle kıyısı olan ve bu pancarların yetiştiği köylerde kalan vatandaşların göç etmesi ile bu yıl pancarın az olmasındandır." dedi.

"Yerine Getirilmeyen Sözler Belimizi Büktü"
Ayrıca depremlerden sonra bizleri mağdur etmeyeceğini söyleyen belediye yetkilileri bizler henüz toparlamadan 6 aylık kirayı bizden istemesi bizleri zor durumda bırakıyor. Çünkü bizlerden kapalı kaldığımız süre için içinde kira istiyorlar. Bizler daha belimizi doğrultmadan bu kiralar ve elektrik paraları belimizi büktü." dedi.

Fikri Kırmız ise deprem sürecinde kapalı kaldıkları halde belediyenin kendilerinden kira talep ettiğini ve bunun kendilerini zor durumda kaldıklarını söyledi. Ayrıca çok zor bir kışı atlattıklarını esnaf ve vatandaşın mağdur olduğunu çünkü işlerinin henüz açılmadan kendilerine gerek VEDAŞ ve Telekomdan sonra belediye kendilerine kira almaya başlamasının kendilerini daha da mağdur ettiğini söyledi. (Murat Dalgın- İLKHA)