Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin geçtiğimiz yıl kötüye gitmesi nedeniyle dövizde yaşanan artış, matbaa sektörünü olumsuz yönde etkilemişti. Gazete çıkarmak için gereken malzemelerin fiyatlarında dövize bağlı yapılan artış, bu işle ilgilenenlerin var olan yükünü daha da ağırlaştırdı.
Ekonomik sıkıntılarla mücadele etmenin yolunu arayan Diyarbakır'daki yerel gazetelerin sahipleri, ortak bir karara vardılar. Buna göre, kentte yayım yapan toplam 9 yerel gazete, pazar günleri çıkmıyor.
Pazar günü yayım yapmama fikrini ortaya atan Güneydoğu Güncel Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ve Yazarı Zeki Özer, bu şekilde ekonomik krizle mücadele etmeye çalıştıklarını söyledi.
Özer, "Ekonomik kriz başlamadan önce bizim böyle bir çalışmamız vardı. Gazete sahipleriyle görüşmek ve onları bir araya getirmek zor oldu. Biz, ekonomik krizi de göz önünde bulundurarak gazete sahipleri olarak bir karar aldık. Bundan sonra pazar günü gazete çıkarmıyoruz." dedi.
"Yaşam mücadelesi veriyoruz"
Pazar günleri Basın İlan Kurumundan fazla ilan alamadıklarını dile getiren Özer, "Yerel gazeteler, Basın İlan Kurumuna bağlıdır. Pazar günü Basın İlan Kurumunda ilanlar pek fazla yok, çıkmıyor. Maddi külfet var. Maddi külfeti biraz azaltmak ve ayakta durma mücadelemiz için gazete önemlidir. Şu anda dolar düşüşte, enflasyon da düşüşte ama fiyatlar düşmüyor. 24 Haziran'dan önce aldığımız bir kâğıdın topu 45 TL'ydi, şu anda 110 TL'dir. Dolar 6 TL'nin üzerindeyken aynı fiyattaydı, şimdi de aynı fiyattadır. Yerel gazeteler olarak yaşam mücadelesi veriyoruz. Zengin veya holdingleri olanlar bir şekilde ayakta duruyorlar. Hiç geliri olmayan, hep cepten ödeme yapan gazeteler şu anda yaşama mücadelesi veriyor. Ekonomik kriz kâğıt sektörünü, matbaacılığı, esnafı vurdu. Bu yüzden gazeteler olarak pazar günü çıkmama kararı aldık." ifadelerini kullandı.
"Bölgede özel reklamlarımız çok az"
Özgür Haber Genel Yayın Yönetmeni Engin Öztürk, "Döviz kurlarındaki artış ve kâğıt fiyatlarındaki yükseliş yazılı basın üzerinde etkili oldu. Nitekim bazı ulusal gazeteler, faaliyetlerine son vermek durumunda kaldılar. Yerel gazetelerin özellikle resmi ilan üzerinden gelirleri var. Maalesef bölgede özel reklamlarımız çok az. Resmi ilanlarda da ciddi bir azalış yaşanması bizi tasarruf tedbirleri almaya itti. Bunu yaparken kesinlikle personel çıkarmaya gitmedik. Sağ olsun, işverenlerimiz bu konuda çok hassas. Herhangi bir personelin gitmesine müsaade etmediler. Fakat tedbirlerle ilgili bize talimat verdiler. Biz de bu konuyla ilgili çalışmalarımızı yaptık. Gazete sayfalarımızı düşürebildiğimiz kadar düşürdük. Standart neyse o duruma getirdik. Mevzuatta pazar günü çıkmamayla ilgili bir hükmün olduğunu biliyorduk. Tek başımıza değil, 'Kentimizdeki tüm gazeteler de iştirak etsin.' düşüncesiyle ortak bir yerde görüşüp bu kararı aldık ve uygulamaya koyduk." şeklinde konuştu.
"Biraz da olsa nefes almamıza vesile oluyor"
Gazetelerin pazar günleri çıkmamasının kendilerine belirli bir oranda fayda sağladığını kaydeden Öztürk, "Gazetelerin pazar günü çıkmaması, fazla olmasa da en azından belli bir oranda maliyetin düşmesine, maliyetlerimizi biraz geriye çekerek biraz da olsa rahat nefes almamıza vesile oluyor. Bu konuyla ilgili kent yöneticilerinin tepkilerini merak ediyorduk. Sayın valimizin ileriki günlerde bir girişimi olabilir. Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Cumali Atilla'nın girişimleri oldu. Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanı ve yerel gazeteler olarak toplantı yaptık. Kendisi, 'Biz de yereliz, siz de yerelsiniz. Sizler için neler yapabiliriz?' şeklinde talebimizi aldı. İlettiğimiz taleplerimizin karşılığı olan birçok şeyi hayata geçirmek suretiyle ellerini taşın altına koydular. Kendilerine teşekkür ediyorum. İnşallah aynı duyarlılığı Diyarbakır Valiliğinden, sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden, kentimizin yöneticilerinden de bekliyoruz." dedi.
"Yerel gazeteler ekonomik sıkıntı içerisinde"
Uzay TV ve Diyarbakır Söz Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ömer Büyüktimur de "Yerel basılı gazeteler uzun dönemdir ekonomik sıkıntı içerisinde. Basın İlan Kurumundan gelen gelirlerin yüksek oranda kesintiye uğraması, Basın İlan Kurumunun mevcut ihale ilanlarından yüzde 15 oranında hisse alması, ciddi bir ekonomik kayba yol açtı. Tabi, bu ekonomik kaybın dışında döviz kurundaki dalgalanma yer alıyor. Bu özellikle gazete girdilerinde ciddi maliyet artışına neden oldu. Türkiye'de yazılı basın açısından kâğıt, sürekli yurtdışından temin edilen bir üründür. Bunun yanında boyası, elemanı ve enerjisi var. Bunların hepsi de döviz kuru üzerinden oluştuğu için ciddi bir maliyet söz konusu. Bir gazetenin sokaktaki fiyatı şu anda 50 kuruş ile bir TL arasındadır ama aslında bir gazetenin maliyeti 7 ile 10 TL arasındadır. Fiyatın düşüş sebebi, ilanlardan dolayıdır. Yoksa bir gazeteyi ancak 10 TL'den alabilirsiniz."
"Kararın nedeni ekonomik girdilerdeki sıkıntıdır"
Kamu kuruluşları, yerel yönetimler ve iş dünyasının kentteki gazetelere pek desteğinin söz konusu olmadığının altını çizen Büyüktimur, şunları kaydetti:
"Abone olunmamasından, yazılı basının okunma oranındaki düşüşten, sosyal medya dediğimiz iletişim araçlarının ciddi manada haber alanında kullanılmasından dolayı artık okuyucu için yazılı gazete pek ilgi çekmiyor. Bu da ciddi tiraj düşüklüğüne neden olmaktadır. Diyarbakır'daki yerel gazetelerimiz teklifte bulundular. Biz, uzun süredir buna direniyorduk. Baktık ki ekonomik girdiler yüksek orandadır. Ya eleman çıkaracağız ya da başka bir kulvarda ekonomik tasarruf sıkıntısına gireceğiz ki bunu kurtarabilelim. Bir araya gelindi ve ortak bir karar ile Basın İlan Kurumuna başvuruldu. 9 gazeteyle birlikte bir önceki hafta itibariyle pazar günleri çıkmama kararı alındı. Bu kararın nedeni tamamen ekonomik girdilerdeki sıkıntıdır." dedi. (Hamza Adiyaman, Ramazan Zeren - İLKHA)