Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland'in, Suudi Arabistan güvenlik makamlarının başkent Riyad'da bazı insan hakları aktivistlerini tutuklaması üzerine Twitter'dan yaptığı paylaşım, ilk tespitlere göre Kanada'ya yaklaşık 20 milyar dolara mal oldu.
Kanada ile Suudi Arabistan arasındaki kriz derinleşirken, ekonomik boyutuna ilişkin ilk tespitler de ortaya çıkmaya başladı.
Bakan Freeland'in halen Riyad'da tutuklu bulunan Kanadalı blog yazarı Raif Badawi'nin kız kardeşi Samar Badawi ile bir kadının daha hapse konulmasının ardından yaptığı ve Suudi Arabistan'ı bu kişileri serbest bırakmaya çağıran paylaşımı, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri kopma noktasına getirdi.
15 milyar dolarlık alım durdu
Suudi Arabistan'ın Kanada ile ticari ilişkilerin dondurulması kararı, Kanada'nın Suudi Arabistan'a satışına karar verilen ve halen üretim aşamasında olan toplam 15 milyar dolarlık 928 adet hafif ve ağır askeri zırhlı araç paketini de etkiledi.
Suudi Arabistan, dönemin Kanada Başbakanı Stephen Joseph Harper zamanında, Ontario eyaletinde kurulu General Dynamics Land Systems (GDLS) firmasının ürettiği Light Armoured Vehicles-LAV (Hafif Silahlı Araçlar) tipi askeri araçlardan 928 adet sipariş etmiş, 2014 yılında işlemleri tamamlanan satış, 2015 yılında iktidara gelen Justin Trudeau hükümeti tarafından askıya alınmıştı.
2 bin 470 kişi işinden olacak
Kanada kamuoyunda uzun süre tartışmalara neden olan satış, dönemin Dışişleri Bakanı Stephen Dion'un girişimleriyle 2016 yılı nisan ayında onaylanmış ve üretime safhasına geçilmişti.
Söz konusu ihaleyi alan GDLS, bu üretim için 470'i imalat hattında olmak üzere 2 bin 470 yeni işe alım gerçekleştirdiğini ve Suudi Arabistan'ın son kararı ile bu kişilerin işlerinden olacağını açıkladı.
Kanada'dan geri çağrılan Suudlu öğrenciler
Suudi Arabistan'ın ticari ilişkileri dondurma kararı kapsamında Kanada'daki üniversitelerde Suudi Arabistan devlet bursu ile okuyan 17 bin 272 öğrenci de aileleriyle ülkeyi terk edecek.
Suudi Arabistan Eğitim Bakanlığından yapılan açıklamada, Riyad yönetiminin Kanada'yla eğitim, burs ve öğrenci gönderilmesi programlarını durdurduğu ifade edilerek, bu tür programlara kayıtlı olanların başka ülkelere nakli için acilen bir program hazırlanacağı ifade edilmişti.
Ottawa Üniversitesi tarafından yapılan ve Kanada basınına yansıyan bir araştırmaya göre, uluslararası öğrenci statüsü kapsamında Kanada'da bulunan Suudi öğrenciler, ülkedeki en büyük 6'ncı öğrenci topluluğunu oluşturuyor. Araştırmaya göre bu öğrencilerin Kanada ekonomisine katkıları, eğitimin yanında aileleri için yaptıkları harcamalarla 500 milyon doları buluyor.
Ticaret hacmi 4 milyar dolar
Kanada İstatistik Kurumu verilerine göre, Kanada'nın Suudi Arabistan ile 4 milyar dolarlık ticaret hacmi bulunuyor.
Kanada, Suudi Arabistan'ın aldığı son karar ile ekonomi yönetiminde bu kalemden de yoksun kalacak.
Saudia, Toronto hattını kapattı
Krizin etkilediği bir diğer alan da iki ülke arasındaki uluslararası uçuşlar oldu.
Suudi Arabistan Hava Yolları Saudia'dan yapılan yazılı açıklamada ise Kanada ile olan ticari ilişkilerin dondurulması kararı kapsamında 13 Ağustos Pazartesi gününden itibaren Kanada'nın Ontario eyaletinin merkezi Toronto'ya yönelik gidiş-dönüş seferlerinin durdurulduğu bildirilmişti.
Açıklamada, Toronto rezervasyonlarının askıya alındığı belirtilerek, önceden alınan tüm biletlerin iptal ve iadesinde herhangi bir kısıtlama yapılmayacağı duyurulmuştu. Saudia'nın Toronto seferlerinin iptalinin de Kanada ekonomisine olumsuz yansıyacağı belirtiliyor.
Öte yandan, Suudi makamlarının aldığı karar kapsamına Kanada ile Suudi Arabistan menşeli şirketlerin üçüncü ülkelerdeki ortaklıklarının da girdiği, bu tür ortaklıkların toplam parasal boyutlarının ise ilerleyen günlerde belli olmasının beklendiği kaydediliyor.
Krizi yorumlayan uzmanlar, Kanada Dışişleri Bakanı Freeland'in attığı tweet ile başlayan krizin ülke ekonomisine maliyetinin şimdilik 20 milyar dolar olduğunu ancak bu rakamın artabileceğini dile getiriyor.
Ne olmuştu?
Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland, halen Riyad'da hapse konulan Suudi Arabistan asıllı Kanada vatandaşı blog yazarı Raif Badawi ile onu ziyarete giden kız kardeşi Samar Badawi ve bir kadının daha tutuklanması üzerine sosyal paylaşım sitesi Twitter'daki hesabından bir paylaşımda bulunmuştu. Paylaşımında, söz konusu tutuklamalardan dolayı "çok endişeli" olduğunu belirten Bakan Freeland, Suudi Arabistan'ı tutukluları derhal serbest bırakmaya çağırmıştı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı da aynı yolu izleyerek resmi Twitter hesabından Kanada ile tüm ticari ilişkilerini dondurduğunu, Kanada'nın Riyad Büyükelçisine ülkeyi terk etmesi için 24 saat süre verdiğini ve kendi büyükelçisini de geri çağırdığını duyurmuştu.