İSTANBUL - AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişiminin ardından İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu'nca yürütülen soruşturmalar kapsamında 43 dava açıldı.
İstanbul ağır ceza mahkemelerinde görülen davalardan 33'ü karara bağlanırken, kalan 10 davada 644 sanık hakkındaki yargılama devam ediyor.
Karara bağlanan 33 davada 296 sanık ''anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılırken, 420 sanık ise aynı suçtan müebbet hapse mahkum edildi.
Ayrıca bu sanıklar, ''kasten öldürme'', ''kasten öldürmeye teşebbüs'', ''kasten yaralama'', ''kişiyi hürriyetinden yoksun kılma'', ''silahla tehdit'', ''kamu malına zarar verme'', ''konut dokunulmazlığına ihlal'' suçlarından da 15 yıldan 3 bin 343 yıl arasında değişen oranlarda hapis cezalarına çarptırıldı.
Darbe davalarında yargılanan çoğunluğu erlerden oluşan 677 sanığın ise beraatine karar verildi. Yine çoğunluğu er olan 193 sanık hakkında "ceza verilmesine yer olmadığına" hükmü kurulurken, firari ve yargılama konusu değişen 115 sanığın dosyası ise ayrıldı. Bu sanıklar hakkındaki yargılama ayrı dosyalar üzerinden devam ediyor.
Karara bağlanan davalar
Vatan Caddesi'ndeki İstanbul Emniyet Müdürlüğü Yerleşkesi'nin ele geçirilmesi ve bu sırada zırhlı araçların altında kalarak 5 kişinin şehit düşmesi, çok sayıda vatandaşın yaralanmasına ilişkin 67 sanık hakkındaki yargılama sonucunda, olay gecesi Vatan Caddesi'ndeki bir tankta kamuflajla yakalanan eski Emniyet Müdürü Mithat Aynacı ve 10 muvazzaf asker, "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı. Sanıkların 54'ü beraat ederken, mahkumiyet kararı verilen sanıklardan bir kısmı hakkında ayrıca "kasten öldürme", "öldürmeye teşebbüs" gibi suçlardan da hüküm kuruldu. Tüm sanıkların "silahlı terör örgütü" suçlanmasından hüküm kurulmasına yer olmadığı karar verilirken, 1 sanığın dosyasının ayrılmasına hükmedildi.
İstanbul Valiliği binasının ele geçirilmesi girişimine ilişkin, 71 er, 12'si tutuklu 90 sanık hakkında yapılan yargılama sonucunda 8 subay "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırıldı. Kışlada kalan 3 ikmalci astsubay ile 4 uzman çavuş ve 73 er beraat ederken, 2 sanığın dosyası ayrıldı.
Selimiye Kışlası'nda ve Üsküdar Çevik Kuvvet Yerleşkesi'ndeki darbe girişimi faaliyetlerine ilişkin yargılama sonucunda, 128 sanıktan 50'si "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edildi. 60'ı er, 1'i üsteğmen, 16'sı rütbeli, 1'i sivil olmak üzere 78 sanık beraat etti. Üsküdar Çevik Kuvvet yerleşkesini ele geçirmeye çalışan tankları durdurmak için önlerine çıkan Sabri Ünal'ın üzerinden geçerek "kasten öldürmeye teşebbüs" suçunu işledikleri tespit edilen tank komutanlarından Mehmet Kanbur 11 yıl 8 ay, Ali Demirci 14 yıl, tank sürücüleri Servet Demir ve Emre Ersan ise 10 yıl 10'ar ay hapisle cezalandırıldı.
1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar'ın derdest edilmesi girişimine ilişkin kurmay öğrenci sanıklar Baturalp Çakır, Muhammer Karaman ve Murat İlhan "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan beraat ederken, "gece vakti, birden fazla kişiyle, silahla ve kamu görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanarak konut dokunulmazlığının ihlali" suçundan 7 yıl altışar ay hapis cezası verildi.
Selimiye Kışlası'ndaki darbe faaliyetleri ve Üsküdar Çevik Kuvvet'in işgal girişimi davasında, "anayasayı ihlal" suçundan sanıklardan 13'üne ağırlaştırılmış müebbet, 37'sine müebbet hapis cezası verildi. Mahkeme heyeti, bir sanığı "terör örgütü üyesi" olmak suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırırken, 77 sanığın beraatine hükmetti.
İstanbul 66. Mekanize Piyade Tugayı Topkule ve Baştabya kışlalarından Vatan Caddesi Emniyet Müdürlüğü Yerleşkesi, Doğan Medya Center binası, Bayrampaşa Çevik Kuvvet yerleşkesini ele geçirmek üzere çıkan askerler ile A Haber televizyon kanalı binasının ele geçirilmeye çalışılması ve darbe girişimine karşı duran Kurmay Albay Sait Ertürk, polis memuru Serdar Gökbayrak, sivil vatandaşlar Servet Asmaz ve Mehmet Güder'in şehit edilmesine ilişkin 132 sanık hakkında dava açıldı.
Yargılanan sanıklardan 70'i beraat ederken, 18'i "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 35'i müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Sanıklardan eski Yarbay Fatih Sönmez ve eski Albay Durdu Selim Ayçetin ayrıca, Sait Ertürk ve Serdar Gökbayrak'ın şehit edilmesinden dolayı ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı.
"Anayasayı ihlal" suçundan cezalandırılan sanıkların bir kısmı da "kasten öldürme", "kasten öldürmeye teşebbüs" ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçlarından da çeşitli hapis cezaları aldı.
Ana darbe davası
İstanbul genelinde darbe girişimini planlayan, organize eden ve olay gecesi koordinasyonu sağlayan üst kademe darbecilerle ilgili İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki ana davada 24 sanık yargılandı.
Eski Tuğgeraller Özkan Aydoğdu ve Eyyüp Gürler ile Tümgeneral Fethi Alpay'ın da aralarında bulunduğu 12 sanık "Anayasa'yı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı. FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in de aralarında bulunduğu 10 sanığın dosyasını ayıran mahkeme, 2 sanığı da çeşitli suçlardan hapisle cezalandırdı.
Olay gecesi Ankara'dan gelen sanıklardan eski Albay Muzaffer Düzenli, İstanbul'da sorumlu olduğu 87 ayrı "kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Eski 1. Ordu İdari Kurmay Yarbaşkanı Tuğgeneral Yüksel Durak ise "görevi ihmal" ve "örgüt adına suç işleme" suçlarından cezalandırılırken, tüm sanıkların hükmen tutukluluk hallerinin devamına karar verildi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın işgaline ilişkin İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davada, 8 tutuklu sanık "Anayasa'yı ihlal", "kasten öldürme" ve "kasten öldürmeye teşebbüs" suçlarından 15'er kez ağırlaştırılmış müebbet ile 2 bin 912'şer yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Benzer suçlardan 15'er kez müebbet hapse mahkum edilen 31 tutuklu sanık ayrıca 182 kez "kasten öldürmeye teşebbüs" suçundan da 2 bin 426'şar yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mahkumiyetlerine karar verilen 41 sanığın hükmen tutuklanmasına, beraatlerine karar verilen 11 sanığın ise tahliyelerine hükmedildi.
Mahmutbey ve Ispartakule gişelerinin işgaline ilişkin davada, 2 sanık "Anayasa'yı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 8'i ise aynı suçtan müebbet hapse mahkum edildi. Tutuksuz 26 sanık tüm suçlardan beraat etti.
TRT'nin Harbiye'deki binasının işgal edilmesi ve sonrasında çıkan olaylarda 3 kişinin ölümü, 50 kişinin yaralanması ile Taksim Meydanı'nın kontrol altına alınmaya çalışılması sırasında 39 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan olaylara ilişkin 31'i tutuklu 123 sanığın yargılandığı davada, 16 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 15 sanık da müebbet hapse çarptırıldı. 52 erin de aralarında bulunduğu 92 sanığın beraatine hükmedildi.
Casper Plaza ,Vodafone Arena, TRT Ulus ve Digitürk baskınının işgaline ilişkin yargılanan 96 sanıktan 17'si "Anayasa'yı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ile öldürmeye teşebbüs suçlarından 14 ile 16 yıl arasında değişen oranlarda hapisle cezalandırıldı. Yargılama sonucu 41 askeri öğrenci ve 35 er beraat ederken, 3 firari sivil sanık hakkında dosya ayrıldı.
İstanbul Valiliği'ni işgal eden askerlere yardıma gitmeye çalışan 1'i tutuklu 24 sanığın yargılandığı davada ise tutuklu sanık Astsubay Yusuf Yıldız'ın "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs'" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme diğer 23 erin ise beraatine karar verdi.
Bayrampaşa Çevik Kuvvet Yerleşkesi'nin işgal girişimi davasında 58 sanık hakkında yapılan yargılama sonucunda 18 rütbeli asker "Anayasa'yı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı. 3 rütbeli sanık ayrıca "kasten öldürme" ve "kasten öldürmeye teşebbüs" suçlarından da çeşitli cezalara çarptırıldı, 40 er beraat etti.
Türk Telekom Gayrettepe binasının işgaline ilişkin 7 rütbeli "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılırken, 6 sanığın beraati kararlaştırıldı.
İstinaf mahkemesi 2 dosyayı onadı
Sabiha Gökçen Havalimanı'nın işgal girişimine ilişkin 62 sanığın İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi'nce yargılandığı davada, 34 er hakkında "ceza verilmesine yer olmadığına" kararı verildi. Yargılanan 8 rütbeli "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alırken, diğer 20 uzman erbaş ise aynı suçtan müebbet hapisle cezalandırıldı.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, 8 sanığın ağırlaştırılmış müebbet, 20 sanığın ise müebbet hapis cezasına çarptırıldığı yerel mahkeme kararını onadı.
Darbe girişimi sırasında, AK Parti İstanbul İl Başkanlığı'nın işgal girişimine katıldığı iddia edilen 75 sanığın yargılandığı davada mahkeme heyeti, 60 er hakkında "ceza verilmesine yer olmadığına" karar verdi, 4 sanığı "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 11 sanığı da müebbet hapis cezasına çarptırdı. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi, 15 sanık hakkındaki cezayı onadı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Lojistik Destek Merkezi ve Arıcılar Camisi işgal girişimine ilişkin yargılanan 28 sanıktan, 5 subay ağırlaştırılmış müebbet ve 18 kez "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 216'şar yıl hapse çarptırıldı. 2 sanık ise müebbet hapis cezası alırken, 18 kişiye karşı "hürriyetinden alıkoyma" suçundan da 168 yıl 8'er ay hapis cezası verildi. 21 er hakkında da "ceza verilmesine yer olmadığına" hükmedildi.
23. Motorlu Piyade Alayı'ndan çıkıp Kartal Köprüsüne gidenler ile alayda kalan askerlerin hakkındaki yargılamada 22 sanık "anayasayı ihlal" suçundan müebbet hapisle cezalandırılırken, 4 sanık "silahlı terör örgütü üyeliği" suçundan ceza aldı.
Ayrılan dosyalardan Samandıra Gişeleri davasında 22 sanıktan eski subay olan 5'i ağırlaştırılmış müebbet, 17 uzman çavuş ve astsubay ise müebbet hapse mahkum edildi. Dosyası ayrılan 56 erden 55'i hakkında "ceza verilmesine yer olmadığına" hükmedilirken, 1 sanık er, 4 ayrı kasten yaralama suçundan cezalandırıldı.
Darbe girişiminde Atatürk Havalimanı'nda hava trafiğini engelledikleri iddiasıyla yargılanan 11 polis ve 3 güvenlik görevlisi sanık beraat etti.
Tuzla Deniz Harp Okulu Komutanı Tümamiral Mesut Özel'in derdest edilmesine ilişkin açılan davada, 5 sanık "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edilirken, ayrıca "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan da cezalandırıldı. Dava kapsamında 1 yüzbaşı ve 1 üsteğmen ise beraat ederken, firari sanıklar 1 binbaşı ve 1 albayın dosyası ayrıldı.
Afet Koordinasyon Merkezi'nin işgal edilmesine ilişkin yargılamada 5 sanık "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, "kasten yaralama" ve "mala zarar verme" suçlarından değişen oranlarda hapis cezasına çarptırılırken, 1 sanık er de "silahlı tehdit" suçundan hapse mahkum edildi. Sanıklardan 4 astsubay ve 7 er beraat etti.
Tuzla Piyade Okulu'ndaki darbe girişimi faaliyetlerine ilişkin görülen davada, 5 sanık "anayasayı ihlal" suçundan müebbet hapse mahkum edilirken, 6 sanık "silahlı terör örgütüne üye olmak" cezalandırıldı. 19 sanık beraat ederken firari 1 binbaşı ile araştırmaları devam eden 8 teğmen ile 1 üsteğmenin dosyası ayrıldı.
Maltepe 2. Zırhlı Tugay'da gerçekleşen darbe girişimi eylemlerine ilişkin yargılama sonucunda 27 sanıktan 10'u "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 1'i müebbet hapisle, 1'i de "silahlı terör örgütü üyesi olmak" suçundan 7 yıl 6 ay hapisle cezalandırıldı, 13 sanık beraat etti. 1 astsubay hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararlaştırılırken, firari 1 sanığın ise dosyası ayrıldı.
Orhanlı Gişeleri'ndeki olaylar ile Yalova Hava Harp Okulu'ndan olay gecesi İstanbul'daki darbecilere takviye amacıyla gönderildikleri iddia edilen 176 hava harp okulu öğrencisi ve 5 sözleşmeli er olmak üzere 182'si tutuklu toplamda 187 sanığın yargılandığı dava da karara bağlandı.
Bu kapsamda, Sultanbeyli'deki olaylarla ilgili kısım ayrı doysa olarak sürdürüldü. Bu davada 3 sanık beraat etti, 3 rütbeli sanık "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 116 hava harp okulu öğrencisi ise müebbet hapis cezası aldı.
Orhanlı Gişeler mevkisindeki olaylarla ilgili de 63'ü tutuklu 65 sanıkla ilgili yargılamada, sözleşmeli iki erin beraatine karar verildi. 2 sanığa "anayasayı ihlal" ve 5 kişiye karşı "kasten öldürme" suçundan altışar kez ağırlaştırılmış müebbet ile 9 ayrı öldürmeye teşebbüs suçundan değişen oranlarda hapis cezası verildi. Eski astsubay ile 4 Hava Harp Okulu öğrencisi da "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, aynı suçtan 56 Hava Harp Okulu öğrencisinin ise müebbet hapisle cezalandırılmalarına hükmedildi.
Doğan Medya Center binasının işgaline ilişkin davada 3 sanık "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılırken, 11 sanık "haberleşmenin engellenmesi" ve "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme" suçundan 7 yıl altışar ay hapse mahkum edildi.
Acıbadem Türk Telekom binasının işgaline ilişkin davada, tutuklu 41 sanıktan 6'sına yedişer kez, birine 3 kez ağırlaştırılmış müebbet, 33 ere ise "anayasal düzeni zorla değiştirmeye teşebbüs" ve 6 kişiye "kasten öldürme" suçlarından yedişer kez müebbet hapis cezası verildi.
Fenerbahçe Orduevi`ndeki darbe girişimi eylemlerine ilişkin davada, 40 sanıktan 1 üsteğmen "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına, 1 uzman çavuş, 1 uzman onbaşı ve 1 uzman er da "örgüte yardım" suçundan 6 yıl 3 aya kadar hapis cezasına çarptırılırken, 36 erin beraatlarına karar verildi.
Yalova Hava Meydan Komutanlığı'ndaki darbe girişimi faaliyetlerine ilişkin davada 7 sanık "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırıldı. Sanıklardan 3'ü "silahlı terör örgütüne üye olmak" suçundan ceza alırken, 6'sı beraat etti.
Hadımköy Kışlası olarak bilinen askeri cezaevindeki darbe girişimi faaliyetlerine ilişkin yargılanan 9 sanık "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile "kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma" suçundan 15'er yıl hapis cezası verildi. Sanıklardan biri örgüt üyeliğinden ceza alırken, 52'si sanık beraat etti.
Şehitler köprüsü kararı
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü işgal girişimi ve olay yerinde 3 kişinin şehit edilmesine ilişkin yargılanan 13 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 2 sanık müebbet ve çeşitli suçlardan değişen oranlarda hapis cezasına çarptırılırken, dosyası ayrılan 1'i tutuklu 46 er sanık hakkındaki yargılama sürüyor.
Yalova Hava Harp Okulu'ndan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü`nün işgaline desteğe gidilmesine ilişkin davada, 75 sanıktan 3'ü "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılırken, 70 Hava Harp Okulu öğrencisi ve 2 sözleşmeli er hakkındaki dosya ayrıldı.
Borsa İstanbul binasının işgali ile buradaki olaylarda 1 vatandaşın şehit edilmesine ilişkin 2 sanık üçer kez ağırlaştırılmış müebbet ve 319 yıl onar ay hapisle cezasına çarptırıldı. Heyet 1 sanığın dosyasını ayırırken, 12 sanık hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verdi.
İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nde yaşananlar ve 34 vatandaşın şehit edilmesi, yüzlerce vatandaşın ise yaralanmasına ilişkin 133'ü tutuklu 143 sanık hakkında açılan davada, 72 kişi "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis, 22 sanık "anayasal düzeni ortadan kaydırmaya teşebbüse yardım" suçundan 17 yıl yedişer ay, 5 sanık da aynı suçtan 15'er yıl hapis cezası aldı.
Bir asteğmen ile 43 erin beraatine karar verilirken sanıklara ayrıca çeşitli suçlardan da 15 ile 3 bin 343 yıl arasında değişen oranlarda hapis cezası verildi.
10 darbe davası sürüyor
İstanbul ağır ceza mahkemelerinde darbe girişimine ilişkin açılan 10 dava ise devam ediyor.
Sahil Güvenlik Marmara ve Boğazlar Bölge Komutanlığı'ndaki darbe girişimi faaliyetlerine ilişkin 23 sanık ile ilgili yargılamada esas hakkındaki mütalaa verilmesinin ardından son savunmalar alınacak.
Kuzey Deniz Saha Komutanlığı'ndaki darbe girişimi eylemlerine ilişkin 2'si tutuklu 8 sanık, İl Jandarma Komutanlığındaki darbe girişimi faaliyetlerine ilişkin 19 sivil olmak üzere 92, Kuleli, Çengelköy ve Vaniköy'deki darbe girişimi faaliyetleriyle ilgili 48'i tutuklu 117 sanık, 4'üncü Kara Havacılık Alay Komutanlığı'ndan 15 Temmuz gecesi, 66. Mekanize Piyade Tugayı başta olmak üzere bir çok birlikten darbeci askerleri hedeflerine taşıyan, darbe girişimi başarısız olunca bir kısmı Yunanistan'a kaçan ve iade süreci halen devam eden kara havacılık helikopter personelleriyle ilgili 1 yarbay, 2 binbaşı, 4 yüzbaşı, 2 üsteğmen, 4 teğmen, 4 astsubay, 1 başçavuş, 1 çavuş olmak üzere 9'u tutuklu, 8'i firari 19 sanık hakkındaki yargılama sürüyor.
İstanbul SAT Grup Komutanlığı'ndaki darbe girişimi faaliyetlerine ilişkin 42'si tutuklu toplam 52 sanık, Atatürk Havalimanı'nın işgali ve 2 vatandaşın şehit edilmesine ilişkin 77'si tutuklu 159 sanık, Harp Akademileri'ndeki faaliyetlere ilişkin 120'si tutuklu 126 sanık, Hava Harp Okulu Komutanlığı'ndaki faaliyetlerle ilgili 34'ü tutuklu 44 sanık, Kartal Köprüsü'nün kontrol altına alınmaya çalışılmasına ilişkin dava dosyasından ayrılan Çekmeköy Kışlası'ndaki olaylarla ilgili 3 asker, darbe girişiminde Lojistik Destek Binasını işgale gelen ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan darbecilerle iş birliği yaptığı ve darbeci askerlere yemek hazırlattığı iddia edilen eski İstanbul Büyükşehir Belediyesi Lojistik Destek Müdür Yardımcısı Ömer Tunç ile darbecilere direnmeyen bazı polisler ve çok sanıklı darbe davalarından ayrılan sanıklar hakkındaki yargılamalar da devam ediyor.