Mustafa Karakaş/AnalizHaber

21 Aralık`ta Kudüs konusunda yaptığı oylama ile ABD`ye tarihi bir cevap veren BM kurulduğu günden beri Kudüs hakkında pek çok karar aldı. BM kararlarının yaptırım gücünün olmaması ve 5 ülkeye tanınan veto hakkı kurumu şaibe altında tutmaya devam ediyor.

İşte Kudüs hakkında BM`nin geçmişte verdiği kararlar.

BM`nin ilk kararı: 2 devletli çözüm

BM`nin Filistin meselesi hakkındaki ilk kararı israil siyonist rejimi devletleşmeden hemen öncedir.İngiliz egemenliğindeki teşkilat  29 Kasım 1947 yılında 181 sayılı kararla Filistin topraklarını paylaştı. Karara göre Filistin toprakları üzerinde birisi Arap diğeri Yahudi olmak üzere iki bağımsız devletin kurulması, Kudüs'ün silahlardan arındırılması ve  BM Vesayet Konseyi'nin himayesinde uluslararası bir statüye sahip olması kararı alındı.

Bu karara rağmen israilin devlet olduğunu ilan etmesi ile 14 Mayıs 1948'de Arap-İsrail Savaşı patlak verdi. Savaş nedeni ile BM kararı uygulanamadı ama BM`nin öngördüğü 2 devletli çözümün Yahudi devleti kısmı gayrı meşru bir şekilde oluşurken BM kararlarından olan Filistin halkının devlet olması kararı uygulanamadı.

BM: Mülteciler evlerine dönmeli

1948`deki Arap israil savaşı sonrasında siyonistler Arap güçlerini yenince 750 bin Filistinli, mülteci durumuna düştü. Savaştan sonra 11 Aralık 1948`de toplanan  BM`nin 194 sayılı kararı Filistinlilerin göç etmek zorunda kaldıkları topraklara geri dönüşü ve Kudüs'ün uluslararası bir yönetime kavuşmasını içeriyordu.

Karar, Kudüs'e BM yönetimi altında uluslararası statü verilmesi ve Filistin'deki kutsal mekanların korunması ve buralara serbest erişimin sağlanmasını öngörüyordu.

Karar kapsamında, "Evlerine geri dönmeyi ve komşularıyla huzur içinde yaşamayı arzulayan mültecilerin mümkün olan en yakın zamanda bu arzularını gerçekleştirmelerine izin verilmeli ve geri dönmemeye karar verenlerin arazileri için tazminat ödenmeli" deniyordu.

Ne var ki BM`nin bu kararı da uygulanmadı.Ülkelerinden ayrılmak zorunda kalan mülteciler geri dönemediği gibi mülteci krizi derinleşti ve milyonlarca Filistinli topraklarından edildi.

Batı Kudüs`ün işgali

Bugünlerde oldukça gündem olan ve 1948`de işgal edilen Batı Kudüs meselesinin çözümü ve Kudüs`ün statüsünü düzenlemek için 9 Aralık 1949 yapılan BM toplantısında  303 sayılı karar ile Kudüs'ün kalıcı olarak uluslararası bir sistemin kontrolünde ayrı bir yönetimle yönetileceğini açıkladı.

Her zaman ki gibi bu  karar da uygulanamadı.

BM: Endişe ediyoruz

Kudüs hakkında alınan kararlardan biri de 1967 Arap-israil savaşı yenilgisinden sonradır. Nasır`ın israili haritadan silelim çıkışına Suriye ve Ürdün askeri;diğer arap ülkelerin ise lojistik destek sunduğu 6 gün savaşlarındaki ağır yenilgiden sonra israil doğu Kudüs`ü işgal etti. 4 Temmuz 1967 toplanan BM 2253 sayılı kararla israilin Kudüs'ün statüsünü değiştirmeye yönelik faaliyetlerinden derin endişe duyduğunu belirtti.

BM: israil ile ilişkilerinizi kesin!

BM`nin siyonistler hakkında aldığı kararlardan bir diğeri de 19 Aralık 1983 tarihli 38/180 sayılı karardır. BM bu kararında israilin "barışsever bir üye" olmadığını belirterek, bütün uluslara İsrail ile diplomatik, ticari ve kültürel bağlarını koparmaları çağrısında bulundu.

Üye ülkelere, israile silah ve askeri ekipman satmamaları ve israilden bunları almamaları, ayrıca israile her türlü askeri yardımı askıya almaları çağrısında bulunuldu.

Ne var ki üye ülkeler bir yandan  BM genel kurulunda israil karşıtı tutumlarını gösterirken diğer yandan BM kararı olduğu halde israil ile ilişkilerini kesmekten imtina ettiler.Bm 38/180 sayılı kararında İsrailin başta Kudüs olmak üzere Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Golan Tepeleri  işgallerini kınadı bu işgalleri "yasadışı" olarak nitelendirdi.

Ne var ki israil için bu karar da diğerleri gibi yok hükmündeydi

BM: Kudüs'te diplomatik misyon kurmayın

BM`nin Kudüs ile ilgili olarak israil aleyhine aldığı son karar ise geçtiğimiz günlerde alındı. 21 Aralık 2017 tarihli ve  10/22 sayılı karar ABD`nin, Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak kabul ettiğini açıklamasından sonra alındı.

Kararda ABD`nin aldığı büyükelçiliğini Kudüs`e taşıma kararı red edildi ve BM'ye üye tüm devletlere "Kudüs'te diplomatik misyon kurmaktan kaçınma" çağrısı yapıldı.

BM`nin aldığı kararlar incelendiğinde;

1- İslam dünyası her yenilgi ya da zaafiyet sonrasında meseleyi BM`ye taşıyor.
2- Sükünet döneminde konunun raflarda unutulmaya terk edilmesi sistematik bir Kudüs planımızın olmadığının göstergesi.
3- BM kararları neredeyse tamamen israil aleyhine
4- Özellikle Filistin yanlısı ülkeler BM`nin 38/180  sayılı kararına göre israil ile  diplomatik,askeri,ekonomik bağlarını kesmedikleri için siyonist terör durdurulamamıştır.
5- İsrail BM`nin Kudüs ile ilgili tüm oturumlarında kınandığı halde bu verilen kararlara uymamıştır.
6- BM tespit komisyonuna dönüşmüştür.