ANKARA - Birleşmiş Milletler (BM) üyesi ülkeler, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü işgal devleti İsrail'in başkenti olarak tanıma kararını "acil özel oturum"la görüşmeye hazırlanırken, ABD yönetimi, Filistin ve Kudüs'ün gündeme geldiği BM Genel Kurul oylamalarında bugüne kadar çoğunlukla yalnız kalıyor.
ABD yönetimi, BM'nin sadece Güvenlik Konseyinde değil, aynı zamanda Genel Kurulunda da işgal devleti İsrail'in Filistin topraklarındaki işgali, yasa dışı yerleşim yerlerinin inşası gibi konulardaki karar oylamalarında destek bulamadı.
ABD'nin Kudüs'ü "işgal devleti İsrail'in başkenti" olarak tanıma kararının geri çekilmesi amacıyla dün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine (BMGK) sunulan tasarının, 14'e karşı ABD'nin 1 oyuyla veto edilmesinin ardından BM Genel Kurulu "acil özel oturum"la toplanacak.
Acil özel oturum, BM'nin Güvenlik Konseyinde oy birliği olmaması nedeniyle barışın tehdidi gibi durumlarda üye devletlere ortak tedbirlerin alınması için uygun tavsiyeleri yapmaları imkanını tanıyan 377 sayılı kararına dayanıyor. Söz konusu karar uyarınca BM tarihinde şimdiye kadar 10 oturum yapıldı. Bunlardan sonuncusu Doğu Kudüs ve Filistin topraklarında işgal gündemiyle 2009 yılında gerçekleşti.
ABD, işgal devleti israil ve bazı ada devletleri
BM tarihinde şimdiye kadar Filistin'in işgaline ilişkin işgal devleti İsrail'e karşı yapılan Genel Kurul karar tasarısı oylamalarında 193 üyenin ezici çoğunluğu Filistin'e destek verdi. ABD ve işgal devleti İsrail ise ancak birkaç küçük ada devletinin desteğini alabildi.
Kasım 2009'da BM Genel Kurulu, işgal devleti İsrail'in Gazze`ye yönelik yaptığı askeri operasyonda orantısız güç kullanması nedeniyle savaş suçu işlemekle itham edildiği Goldstone Raporu ile ilgili Arap ülkelerinin hazırladığı tasarıyı kabul etti. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 114 ülke raporun kabulü için "evet" oyu kullanırken, başta işgal devleti İsrail ve Amerika olmak üzere 18 devlet tasarıya "hayır" dedi.
BM Genel Kurulunun 23 Kasım 2015`teki 3. Komitesi'nde ezici çoğunlukla kabul edilen başka bir karar tasarısında da işgal devleti İsrail'den Filistin topraklarındaki işgale son vermesi istendi. BM Genel Kurulunun insan haklarından sorumlu 3. komitesi, Filistin topraklarındaki işgalin sona erdirilmesini talep eden ve Filistin halkı ile dayanışma içinde olunduğunu vurgulayan karar tasarısını görüştü.
Tasarının oylamasında 193 üyeden 170'i lehte oy kullandı. Aralarında ABD, işgal devleti İsrail ve bazı küçük ada devletlerinin yer aldığı 6 ülke ise ret oyu verdi. 4 ülkenin çekimser kaldığı oylamaya, bazı ülkeler katılmadı.
Tasarıda Filistin topraklarında 1967'den beri süren işgalin acilen sonlandırılmasının önemi vurgulandı, Filistin halkının kendi geleceğini tayin etme hakkı olduğu ifade edildi. Soruna kapsamlı ve kalıcı çözüm bulunması istenen tasarıda, Filistin halkı ile dayanışma için de BM kurumları ve üyelerine çağrıda bulunuldu.
Avrupa'nın büyük güçleri de karşısında yer aldı
BM'nin 2015 yılında yapılan 70. Genel Kurulunda Filistin ile ilgili 18 karar tasarısı oylamasının tamamında 71 ülke, ABD'nin aleyhinde oy kullandı.
Kanada ve işgal devleti İsrail de tüm Genel Kurul karar tasarısı oylamalarında ABD'nin yanında yer aldı.
Fransa, Almanya, İngiltere ve Çekya, Genel Kurul oylamalarında ABD ile sadece bir kez aynı tarafta yer alsa da 12 kez aleyhte oy kullandı, 5 kez ise çekimser kaldı.
Geçen yıl gerçekleştirilen Genel Kurulda ise ABD'nin işgal devleti İsrail'e ilişkin olarak "Hayır" dediği 18 oylamada, işgal devleti İsrail, Kanada ve Palau da aynı tavrı gösterdi. Söz konusu 4 ülke dışında Avustralya 7 karar için ABD ve işgal devleti İsrail'in yanında yer aldı, Almanya ve İngiltere gibi Avrupa'nın büyük güçleri 17 oylamada ABD karşıtı tavır ortaya koydu.