EKONOMİ SERVİSİ ANALİZ
Geçtiğimiz günlerde tutuklanan İstanbul Başkonsolosluğu görevlisi Metin Topuz`dan sonra bir gözaltı kararı daha verilmesi; Türkiye ABD ilişkilerinin gerilmesine ve ABD ile karşılıklı vizelerin durdurulması kararına kadar gitti. ABD`nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik seyahat vizesi işlemlerini durdurması kararının ardından Türkiye de Washington büyükelçiliği aracılığıyla ABD vatandaşlarının vize ve e-vize başvurularını askıya aldığını duyurdu. Bu iki NATO müttefiki arasında ilk kez yaşanan bir durum.Bu hızlı gelişmeler borsaya, döviz kurlarına ve altın fiyatlarına yansıdı. Tabii bu arada iş çevrelerinden ve Merkez Bankası`ndan da açıklamalar gecikmedi.
Dolar Fırladı, Borsa Düştü, Altın Yükseldi
Dolar/TL, ABD ile ilişkilerin gerilmesiyle sığ piyasada 1 Ocak 2017'den beri en yüksek seviye olan 3.92'e kadar yükseldi. Güne 3.80 seviyesinde başlayan kur, ardından 3.65 seviyelerine kadar indi. Hisse senedi piyasasında da ciddi kayıplarla haftaya başlandı. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, 3813 puan düşüşle 100.324 puandan açıldı. Açılış itibariyle hisse senetleri ortalama yüzde 3,66 oranında değer kaybetti. Satışların hızlanmasıyla endeks, yüzde 4.6 kayıpla 99.210 puana kadar geriledi. Ardından gelen tepki alımlarıyla endeks yeninden 100 binin üzerinde çıktı. Bölgesel riskler ve ABD ile Türkiye'nin, vize başvurularını askıya almasının altının gram fiyatının 155,7 lira seviyelerine kadar çıkmasına neden oldu.
TCMB: “Jeopolitik Endişelerden Kaynaklı Geçici Bir Etki Olabilir, Yakından Takip Ediyoruz”
Döviz piyasalarında yaşanan sert hareketlerden sonra Merkez Bankası'ndan açıklama geldi. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Murat Uysal, TL'deki sert değer kaybı ardından sistemde döviz likiditesi anlamında bir sıkıntı olmadığını, piyasaları yakından takip ettiklerini söyledi. Uysal Reuters'a yaptığı açıklamada, "Swap piyasasında TL pozisyon alan bazı yatırımcıların bir miktar pozisyon ayarlama eğiliminde oldukları görülüyor, jeopolitik endişelerden kaynaklı geçici bir etki olabilir, yakından takip ediyoruz" dedi. "Sistemde döviz likiditesi ile ilgili herhangi bir sıkıntı bulunmuyor" diyen Uysal, bankalardaki döviz tevdiat hesaplarının son dönemdeki en yüksek seviyelerinde olduğuna da dikkat çekti.
Jöntürkler Duramadı TÜSİAD Açıklama Yaptı
Bu arada peş peşe yaşanan bu gelişmelerin ardından TÜSİAD konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada şu görüşlere yer verildi: “ABD`nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik seyahat vizesi işlemlerini durdurması kararı, son derece talihsiz bir gelişmedir. Türkiye ile ABD, siyasal, ekonomik ve tarihi açıdan güçlü ve köklü bağlara sahiptir. NATO müttefikliği çerçevesinde bölgesel ve küresel istikrar açısından iki ülke ilişkileri belirleyicidir. Dün gece başlayan vize krizini itidal içinde çözecek diplomatik süreçler bir an evvel başlatılmalıdır. Uluslararası ilişkilerde müttefik ülkeler arasında, belirli konular üzerinde anlaşmazlık ya da öncelik farklılıklarının bulunması doğaldır. Ancak bu anlaşmazlık ve farklılıklar, sağduyulu diplomasi ile çözüme kavuşturulmalıdır. ABD Büyükelçiliği tarafından alınan bu karar ve mütekabiliyet ilkesinin doğurduğu sonuçlar çerçevesinde, iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların esas sorumlusu olmayan vatandaşlar ve de ülkeler arasındaki ekonomik, sosyal, kültürel ve akademik ilişkiler zarar görecektir. Bu krizin ikili ilişkilerin temellerini sarsmadan, karşılıklı güven ve yapıcı diyalog eşliğinde hafifletilmesi, akabinde de yaşanan anlaşmazlıkların hızlı bir şekilde çözülmesi öncelikli beklentimizdir.”
TÜSİAD Rahatsız!
Hani yakın geçmişte ülke idaresine İslami renkler gelmeye başlayınca gazeteler hemen, “Ordu Rahatsız” manşetleri atardı ya şimdi durum değişti. Ordu kendi asıl görev mıntıkasına döneli beri bu işi sivil JönTürkler yapmaya başladı. İşte onlardan biri de TÜSİAD. TÜSİAD yukarıdaki açıklamayı alelacele yaparken, gerçekten ülkesine-halkına sadık bir iş örgütü olarak mı yapıyor? Bu açıklama, bir sömürge ülkesinde iş yapan iş çevrelerinin açıklamasına benziyor. TÜSİAD ne demek istiyor? TÜSİAD demek istiyor ki: -“Yahu ABD`yi niye kızdırıyorsunuz, bakın sonra her şey kötü olur, adamların suyuna gidin, ne diyorlarsa yapın” TÜSİAD kalkıp da: - “Ey ABD! ‘Sen benim ülkemin kanını emeceksin, yetmedi hem darbe yapmaya yelteneceksin o da yetmedi benim piyonlarımı da besle diyeceksin` itiraz edince de vizeleri iptal edeceksin, öyle mi? O zaman canın cehenneme…” diyemiyor. Ama ne diyor: -“Sana bir tokat ABD`ye sen de öbür yanağını çevir!” diyor. Bakalım Türkiye ABD`ye diğer yanağını çevirecek mi? Çevirirse demek ki TÜSİAD Rahatsız manşeti iktidara balans ayarı vermiştir. Çevirmezse çıkmadık candan umut kesilmez deyip “Hür Türkiye” umutlarımızı korumaya devam…