Celal ve Cemal sıfatları "Allah" ismine hassdır.

Fiil ve kudret sıfatları, zarar ve fayda vermede yalnız olmak, vermek ve vermemek, iradenin gerçekleşmesi, kudretin kemali, yaratıkların işlerinin yürütülmesi ve düzenlenmesi gibi sıfatlar “Rabb” ismine aittir.

İhsan, Cud, Birr, Hannan, Minnet, Refet, Lutf gibi sıfatlar "Rahman" ismine hasdır.

Bunlar, sıfatın sübutunu, eserinin husulünü, taalluk ettiği şeylerle ilgisini açıklamak ve ilan etmek için tekrar edilmişlerdir.

Rahman, Rahmet vasfı olandır. Rahim, kullarına merhamet edendir. Bundan dolayı Allah Teala:

“O müminlere Rahimdir” (Ahzab, 43) der.

Diğer bir başka ayette:

“Şüphesiz Allah, onlara Rauf ve Rahimdir.” (Tevbe, 17) buyurulur.

Fa`lan veznindeki Rahman ismi de olmakla beraber, Rahman ismi, rahmetin genişliğinden bütün rahmetle vasıflanan manaların sübutundan dolayı bu ayetlerde müminlere ve kullarına rahmandır şeklinde gelmedi. (Bu ayetlerde vasıflandığı manaların hepsi bulunmak ve rahmet vasfı da içermekle birlikte fa`lan veznindeki Rahman ismi, kullarına “Rahman” ya da “müminlere Rahman” şeklinde geçmemiştir.)

Bilmiyor musun ki, Araplar aynı şekilde her biriyle dolup taşana, gazabla dolup köpürene Gadban, Nedman, Hayran, taşana Sekran, Lehfan derler. Fa`lan kalıbının binası, genişlik ve şümul içindir. İşte bundan dolayı çoğu kez Allah`ın arşa istivası bu isimle beraber gelmiştir.  

“Rahman Arşa istiva etti” (Taha, 5)

“Sonra arşa Rahman istiva etti” (Şuara, 59) ayetlerinde olduğu gibi-Allah Teala Rahman ismiyle Arşına istiva etti. Çünkü arş bütün yaratıkları kuşatıcıdır ve içine alacak kadar geniştir. Rahman da mahlukatı kuşatıcı ve kapsayıcıdır. Nitekim ayette:

“Rahmetim her şeyi kuşatmıştır” (Araf, 156) dediği buyurulmuştur.

Allah en geniş yaratıkları en geniş sıfatlarla istiva eder. İşte bundan dolayı Allah`ın rahmeti herşeyi içine almıştır. Nitekim Sahih-i Buhari`de Ebu Hureyre`den gelen bir rivayete göre Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur:

“Allah Teala mahlukatı yarattığı zaman bir kitaba rahmetim gazabımı geçer diye yazdı, bu kitab, Allah`ın nezdinde ve arşın üzerine konmuştur.”

Diğer bir rivayette:

“ bu Allah`ın yanında arşın üstündedir” şeklindedir. (Buhari, Bed`u`l- halk, 1; Müsned, II, 258)

Bu kitabın rahmete tahsis edilmesi Allah`ın yanına arşın üzerine konuluşunu düşün, bununla
“Rahman Arşa istiva etti” ve “Sonra Arş üstüne Rahman istiva etti, Arşla bilgi iste” (Furkan, 59) ayetleri arasındaki uygunluğu gör.

Melik ismini de “din gününe” tahsis etmiştir. Bu da O`nun o gün yalnızca kendisi hükmedeceği için ceza vermesidir. Çünkü o gün gerçektir ve ondan önceki zamanlar sanki bir andan ibarettir. Kıyamet gününden gaye, dünya günlerinin ona doğru giden merhaleler, aşamalar olmasıdır.

Medaricu's Salikin – İbni Kayyım (R.a)