Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da 1992-1995 yıllarında yaşanan savaş sırasında Sırp Cumhuriyeti Ordusu (VRS) tarafından düzenlenen havan topu saldırısı sonucu 68 kişinin hayatını kaybettiği ve 144 kişinin yaralandığı Markale'deki pazar yerinde anma töreni yapıldı.
Kurban yakınları, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve siyasiler katliamın kurbanları için pazar yerine yapılan anıta çelenk bıraktı, saygı duruşunda bulunup dua etti.
Saraybosna Belediye Başkanı İvo Komsic, burada yaptığı konuşmada, Saraybosna'nın kuşatma altında kaldığı bin 425 gün boyunca en fazla kurbanın Markale'de verildiğini anımsatarak, "Saraybosna Kantonu, 5 Şubat'ı Saraybosna Kurbanları Günü ilan etti. Bugünü hem yaşananları hala unutamayanlar hem de gerçeğin aynası olan hayatını kaybedenler için anmalıyız." dedi.
Katliamda en yakın arkadaşlarını kaybeden Rafet Skenderovic, yaşananları defalarca rüyasında gördüğünü ifade ederek, "Gördüklerimi anlatmak çok zor. Yaralıların üzerinde ölüler vardı. 18 yaşındaki kızın ceset parçalarını bir battaniyenin içerisine topladım." diye konuştu.
"Ölü ve yaralıların olmadığı tek bir yer yoktu"
Katliamda sağ kalmayı başaran 84 yaşındaki Asim Skamo, Markale'ye yapılan saldırılarda kız kardeşi Zahida Sablja'nın hayatını kaybettiğini söyleyerek, "5 Şubat 1994 gözümde hiç solmayacak bir görüntü. O gün hem benim hem de birçok ailenin hayatı değişti." diye konuştu.
O dönem kuşatma altında olan Saraybosna'da geçimlerini sürdürebilmek için kız kardeşi Zahida ile Markale'de tezgah açtıklarını anlatan Skamo, "Tezgahımız pazarın üst köşesindeydi. O gün pazar yeri insan doluydu. Havan topu atıldığında yanımda oturan kardeşim yere düştü. Her yer kan içindeydi. Markale'de ölü ve yaralıların olmadığı tek bir yer yoktu." dedi.
Skamo, saldırılar sırasında çok sayıda şarapnelin vücuduna isabet ettiğini ve ağır yaralandığını belirterek, saldırıdan sonra götürüldüğü hastanede anımsadığı tek hatırasının "dört bir yana fışkıran kan" olduğunu söyledi.
Markale'ye iki saldırı düzenlendi
Markale pazar yerinde 68 kişinin hayatını kaybettiği ilk katliamın yanı sıra 28 Ağustos 1995'te ikinci bir katliam daha yaşandı. Sırp birliklerinin havan topuyla ikinci kez vurduğu pazar yerinde 43 kişi hayatını kaybederken, 75 kişi de yaralandı.
Markale'de yaşanan ikinci katliamın ardından NATO güçleri Saraybosna'yı kuşatan Sırp askeri birliklerinin konuşlandığı noktaları bombalayarak Bosna'daki savaşın sona ermesinde önemli rol oynamıştı.
Suçlulara verilen cezalar
Bosna'daki savaşta, Sırp Cumhuriyeti Ordusu'na bağlı Saraybosna-Romaniya Kolordu Komutanlığı görevini yürüten Stanislav Galic, Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY) tarafından, aralarında Markale katliamının da bulunduğu, Saraybosna'nın kuşatılması sırasında işlenen suçlar nedeniyle müebbet hapis cezasına çarptırılırken, ordudaki üst düzey komutanlardan Dragomir Milosevic'e ise 29 yıl hapis cezası verildi.
Savaş sırasında, 44 ay boyunca kuşatma altında tutulan Saraybosna'da, 2 bini çocuk olmak üzere 11 bin 541 kişi öldürülmüştü.