Mustafa Karakaş / Araştırma
Afrika kıtasında bulunan ve kuzeyde Malawi ve Zambiya, güneybatıdan ise Zimbabve ile komşu olan Mozambik, Cumhurbaşkanı Erdoğan`ın ziyareti ile ülke gündemine geldi. Müslüman tacirlerin tebliğ çalışmaları ile İslam`ı tanıyan Mozambik, sömürgeci Portekizlilerin Hristiyanlaştırma ve Komünist iktidarın sekülerleştirme projeleri sonrasında maalesef köklerinden koptu.
MOZAMBİK ADI NEREDEN GELİYOR
Mozambik adını Müslüman bir tüccardan alıyor: Musa Al Big, ya da Musa Ben Mbiki… Kimi rivayetlere göre Karahan Türklerinden bir tacir olan Musa Al Big burada çok sevildi ve çocukların “Musa Amca”sı oldu. Musa Al Big ismi zamanla Mozambik`e dönüştü
OSMANLI MOZAMBİK`TE…
Portekiz`in sömürgecilik faaliyetleri döneminde özgürlüğünü kaybeden Mozambik halkı o dönemde Osmanlı`dan yardım ister. Yavuz Sultan Selim Han bir yeniçeri müfrezesi hazırlatır ve Mozambik`e gönderir. Müfreze işgalci Portekizlileri yenilgiye uğratır. İstanbul`a dönecekleri son gece uğradıkları baskınla topluca şehit düşerler. Bu olay aynı zamanda sömürgeciliğin yüzlerce yıllık zulmünün de başlangıcıdır. Portekizliler 1975 yılına kadar bu ülkeyi sömürür.
İŞGAL VE SÖMÜRGECİLİK DÖNEMİ
Osmanlı müfrezesinin Portekizliler tarafından yok edilmesinden sonra zulüm ayyuka çıktı. Köle ticaretinin en yoğun yaşandığı 16. Yüzyılda on binlerce Mozambikli Müslüman köleleştirildi ve pazarlarda satıldı. Büyük bir kısmı kendi topraklarında köleleştirildi. Kendi topraklarında beyaz adama hizmet etmeye zorlanan Mozambikli Müslümanlar ve yerliler, dinlerinden koparılsın diye İncil propagandasına maruz bırakıldılar.
Bu insanlık dışı sömürgeci zihniyete karşı bazı ayaklanma ve direnme hareketleri olduysa da mevcut Portekiz rejimi tarafından çok acımasızca bastırılıp, bu tür eylemleri yapanlar işkence ile katledildi. Ülkede hiçbir İslâmi müessesenin faaliyet göstermesine izin verilmediği gibi, bütün medreseler ve İslâmi okullar da kapatılmıştır.
Hristiyanlaştırmada kısmi bir başarı sağlayan Portekizli sömürgeciler kendilerine din kardeşi yaptıkları siyahiler için ayrı kiliseler inşa ettiler. Zira bir beyaz ile bir siyah aynı kilisede olmamalıydı. Beyazların kilisesinde Tanrıya ibadet etmek suçtu.
1960 yılında Müslümanların liderliğinde siyahi Hristiyanların desteği ile bir isyan denemesi yaşandı. Hedef sömürgecileri kovmaktı. "MANU" (Mozambik Afrika Milli Birliği) adı verilen bu hareketin varlığını haber alan Portekizli yöneticiler harekete geçip, bu gizli örgüte mensup olan 500 kişiyi ve ailelerinin teker teker tutukladı ve geride kalanlara ibret olsun diye hepsini öldürttü. Hareketin ana omurgasını Müslümanlar yürüttüğü için on binlerce Müslüman bu kıyımdan sonra Mozambik`i terk etmek zorunda kaldı. Müslümanların sayısı hızla azaldı
SİYAH DERİLİLERE KIZIL ZULÜM
1975`te sonra beyaz adamın zulmü komünizm zulmüne dönüştü. Portekiz`e karşı yıllarca savaşan Marksistler, Portekiz sömürgesine son verdi. Ne var ki bu danışıklı bir dövüş müydü yoksa görev taksimatı mıydı bilinmez, sosyalistler beyazların yaptığı zulmü aratmaz uygulamalarda bulundular. Müslümanların camileri (600 civarında) “laiklik” bahanesi ile kapatılırken, Hristiyanların dinlerini yaşaması noktasında herhangi bir baskı uygulanmadı. Laiklik ilkesi Mozambikli Müslümanların başında cellat kılıcı gibi durdu.
İŞTE SOSYALİST DEMOKRASİ!!! CEMAATLE NAMAZ YILLAR SONRA SERBEST
1970`lerde Müslüman oranı yüzde 70`lerde iken 2016 verilerine göre Halkının yüzde 20`sinin Müslüman olduğu Mozambik`te 3 güçlü siyasi parti var. Sosyalist (FRELİMO),Milliyetçi (RENAMO) ve Mozambik Demokrat partisi… Müslümanlar genellikle 1975`ten beri ülkeyi yöneten Sosyalistleri destekliyor. Verilen bu destekle kısmi bazı haklar elde etmişler. 1975`te camileri kapatan FRELİMO, bu yasakçı tavrından kısmen vazgeçmiş görünüyor. Artık ülkede cemaatle namaz kılınabiliyor. Müslümanların siyasi hayatta İslami söylemlerde bulunması hala yasak, geleneksel eğitim veren okullar hala devlet tarafından tanınmıyor
Mozambikli Müslümanlar sömürge öncesi ve sonrasında bedel ödeyen kesim oldu. 1970'lerde nüfusun yüzde 70'i Müslüman iken bugün misyonerlik faaliyetleri ile Müslümanların oranı maalesef yalnızca yüzde 20 civarında.