Doğruhaber
Fotoğraftaki görselliği ortaya koyan yegâne unsur, bütün görsel sanatların temeli olan ışıktır. Zaten fotoğraf kelimesi ışık ile çizme manasına gelmektedir. Fotoğrafın temelini oluşturan ışık fotoğraftaki görselliği de bize sağlar. Fotoğrafın başarısını da ışığa bağlıdır. Işık şartları ne kadar iyi ayarlanmışsa fotoğraf da o ölçüde başarılı olur. Işık fotoğraf için bu kadar önemli olduğuna göre iyi bir fotoğraf çekmek için ışığı ve ışık kullanımını çok iyi bilmek gerekir.
Bir obje üzerinden yansıyan ışık, objenin özelliğine göre, sert, yumuşak, donuk, sıcak, canlı gibi değişik anlamlar katabilir. Genellikle donuk ve mavimsi ışık fotoğrafa sakinlik ve durağan bir anlam katarken koyu ve sıcak ışık ise heyecan ve enerji hissi verir. İyi bir fotoğrafta ışık, düzgün dağılır ve derinlik hissi uyandırır.
İyi bir fotoğraf çekebilmek için ışıktan iyi yararlanabilmeliyiz. Bunun içinde ışığı iyi okuyabilmeliyiz. Birçok fotoğraf çekerek, aynı objeyi farklı ışık koşullarında aynı açıyla çekerek, daha çok fotoğraf inceleyerek bu konuda kendimizi geliştirebiliriz.
Fotoğraf çekmeye başlamadan çekim yaptığımız ortamın ışığı, hangi zamanda çekim yapacağımız, çekim yapacağımız yerin özellikleri, ışık kaynakları ve konumuzu ortaya çıkaran ışığın özelliklerini önceden bilmeliyiz. Bunların farkında olduktan sonra bu ışık koşullarına uygun ekipman seçmeliyiz. Güzel fotoğraflar elde etmenin temelini ışığın doğru bir şekilde tanımlanması ve çekimin bu koşullara uygun olarak yapılması oluşturur.
Işık kaynağının, fotoğrafı ilgilendiren özellikleri aşağıdaki gibidir:
A-PARLAKLIK: Işık şiddetinin direk veya yansıyan yoğunluğunun ölçüsüdür. Rengin yoğunluğunu ve fotoğrafın kalitesini pozisyona göre etkiler.
B- ŞİDDET: Şiddetli ışık, keskin, sert, kaba, yumuşak olmayan sonuçlar verir. Zayıf ve yumuşak ışık ile kullanım şeklinize göre büyülü sonuçlar elde edebilirsiniz.
C – KONTRAST: Işığın kaynağından çıkış pozisyonuna göre resim üzerinde en açık ve en koyu noktalarının arasında oluşan yoğunluk farkıdır. Günün öğlen saatlerinde güneş tepedeyken kontrast fazladır. Bulutlu havalarda yada güneş batarken kontrast azdır. Parlak güneşli havalarda gözümüz ton farklılıklarını algılayabilir ancak filmler ya da sensörler bu farklılıkları algılayamaz dolayısıyla fotoğrafta da bu tonları göremeyiz. Fotoğraftaki ışık patlamaları fotoğrafa bakanı konudan uzaklaştırır. Yumuşak tonlar daha keskin bir biçimde ortaya çıkar. Yüksek kontrastlı ortamlarda kadrajımıza karanlık bölgeleri almayıp konumuzu değiştirerek fotoğraf çekmeliyiz.
D- YÖN: Işığın etkin yönü, fotoğraf çekiminde kolay ve etkili olarak kullanılabilir özelliğidir. Işığın vuruş yönü ve açısına göre, oluşacak gölgenin pozisyon ve uzunluğunu belirler.
CEPHE IŞIĞI: Işık kaynağı az veya çok fotoğraf makinasının arkasındadır. Resimde düşük kontrast, düz ve basık gölgeler tamamen veya kısmen objenin arkasında yer alır. Doğru oluşan renkler için tavsiye edilse bile, resimdeki hacim ve derinlik etkisi minimal seviyede oluşur. Yine da kişiye verilmek istenen imaj dolayısıyla kullanılacaksa arka fonun konudan uzaklaştırılıp derinlik duygusu verilmesi önemlidir.
YAN IŞIK: Işık kaynağı objenin yan tarafındadır. Resmin sağ ya da sol yanından aydınlanması şeklidir. Üç boyutluluk izlemi ve renk veriminin dengeli ve iyi olması için sıkça başvurulur, Üçüncü boyutu da ortaya çıkardığı için en kullanışlı fotografik aydınlatma şeklidir. Ama konu bir şahıs ise yüzünde oluşan gölgeler ve aydınlık noktalar farklı ruh hali, ikiyüzlü, art niyetli veya stresli bir hava verebilir. Ama kişiye derin bir şahsiyet de kazandırabilir.
TERS IŞIK: Fotoğrafın ters ışık tekniğine uyularak çekilmesinden dolayı alt kısımdaki görsel kargaşa tamamen fotoğraf dışına itilmiştir. Kızıl olan gökyüzü de fotoğrafın güzelliğine güzellik katan önemli bir görsellik oluşturabilir. Ters ışık tekniği, bu fotoğraftaki gibi silueti karakteristik veya ayrıcalıklı özelliğe sahip olan yapı ve objeler için kullanılabilir.
TEPE IŞIĞI: Işık kaynağı resim konusunun üzerindedir. Diğer aydınlanma şekillerine göre etkisi en az olan fotografik ışıktır. Çok sert aynı zamanda kısa küçük ve derinlik ifadesi vermeyen gölgeler oluşturduğu için çoğunlukla etkileyici değildir. Aşağılayıcı da olabilir, çok dikkatli kullanılması gerekir.
Alttan vuran Işık: Resim konusu alttan aydınlatılır, doğada tabi olarak oluşmayan bir aydınlatma şeklidir. Genellikle reklam çekimlerinde ve özel amaç çekimler için kullanılır. Şahıslarda oluşan kontrasttan dolayı değişik duygulara sebebiyet verebilir. Efsunlu ya da ulaşılması zor bir portre çizebileceği gibi tehlikeli bir imaj da verebilir.
NOKTASAL IŞIK: Pencere, bina aralığı, bulutların arası veya ağaçların arasından gelerek konunun bir bölümünü aydınlatan ışık noktasal ışık olarak adlandırılır. Yağmurdan sonra ya da ormanda ağaçların arasından gelen noktasal ışıkla çok güzel fotoğraflar elde etmek mümkündür.
Çekim Yaparken Işık Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Mekânın ışığı önceden görülerek planlanmalıdır.
• Mekân kadar zaman da önemlidir. Bilinçli hareket edilmelidir.
• Doğal ya da yapay ışık kullanılacağı tespit edilmeli ve elde edilmek istenen duygunun tasarımı yapılmalıdır.
• Zaman ve teçhizat sınırlamalarına karşın kadrajımızı istediğimiz ışıkla pozlamak için pozisyon ve açılardan istifade etmeliyiz. Şartlar elimizde değilse bile açılar elimizdedir. En azında açılardan istifade etmeli ve uygun bir pozisyonda fotoğrafımızı çekmeliyiz.
Hülasa fotoğraf çekmek bir sanattır ve sanatsal eserler rastgele ortaya çıkan eserler değildir. Özen gösterilerek ve bilinçli tercihlerle yapılmalıdır.