TARİHTE BUGÜN / DOĞRUHABER / İSTANBUL / 9 EKİM
1238 – Aragonlu I. James, Endülüs`ün Valensiya bölgesini Müslümanlar`dan alarak Valensiya Krallığını kurdu.
1264 - Kastilya Krallığı, 711 yılından beri müslüman yönetiminde olan Jerez de la Frontera`yı aldı.
1446 - Kore'de Hangul alfabesi yayımlandı.
Hangul 1443 yılında Choson Hanedanlığından kral Sejong tarafından yaptırılmıştır. Koreliler 15. yüzyıla kadar Çin yazı sistemini kullanıyorlardı fakat bu sistemin öğrenilmesi zor olduğundan, insanların okuyup yazamamasından dolayı Sejong bilim adamlarından yeni bir alfabe yapmalarını istemiş, bu yolla bilimin daha hızlı ilerlemesini ve halkının sosyalleşip çağdaşlaşmasını hedeflemiştir. 1444 yılında tamamlanan alfabe, "Hunmin Congım" adlı eserle halka tanıtılıyor. Hangıl'la yazılan ilk eser budur...
Kore alfabesi temelde 14 ünsüz, 10 ünlüden oluşur. Ayrıca 11 tane yarı ünlü (diphtong) harf bulunur. 5 tane de çift ünsüz bulunur, ama bunlar alfabede yer almaz. Hangıl'ın ilham kaynağı üç temel noktadır. Birincisi insanı temsil eden dikey çizgiler "ㅣ", ikincisi dünyayı temsil eden yatay çizgiler "ㅡ", üçüncüsü ise cenneti temsil eden yuvarlak çizgilerdir "ㅇ". Kore alfabesi, Hangıl, diğer yazı sistemlerinden oldukça farklı olarak, yan yana dizilen harflerden meydana gelmez. Daha önce Çin yazı sisteminin kullanılması Hangıl'ı tasarlayan bilim adamlarını etki altında bırakmıştır. Bu doğrultuda her hece Çin karakterinde olduğu gibi bir kare şeklini oluşturacak şekilde oluşmuştur. Yan yana bitişen harfler yerine; ikili, üçlü hatta dörtlü değişimler kullanarak heceler oluşturulmuştur.
1690- Belgrad yeniden Osmanlı egemenliğine girdi. Belgrad Sırbistan'nın başkenti ve en büyük şehridir. Tuna ve Sava nehirlerinin birleştiği platoda kurulmuştur. 1.2 milyonluk merkez nüfusu ve 1.7 milyondan fazla metropolitan nüfusuyla Güneydoğu Avrupa'nın en büyük şehirlerinden biridir.
Belgrad'ın kurulduğu alan Prehistorik Avrupanın en büyük kültürü olan Vinča kültürünün MÖ 6. yüzyıl dolaylarında doğduğu yerdir. Antik dönemde kentin bulunduğu alanda Trak-Daç kabilesi olan Singiler yerleşmişken MÖ 279'dan sonra da Keltler bölgeye gelip Singidun (boz kale)adını vermiştir. Romalılar tarafından şehir hakları ile ödüllendirilen Belgrad 520li yılların başlarında sürekli olarak Slav akınına uğramıştır. Stratejik konumu nedeniyle şehir antik çağda sayısız doğu ve batı ordusunun 115 savaşına sahne oldu ve 44 kez yerle bir edildi. Orta Çağ boyunca Bizans İmparatorluğu, Franklar, Birinci Bulgar Devleti, Macaristan Krallığı ve Sırp Despotluğu hakimiyetine giren şehir 1521'de Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetine girerek sancak ünvanı aldı ve Avrupa'nın en büyük şehirlerinden biri oldu.
Kentin büyük bölümü Avusturya-Osmanlı savaşlarında zarar gördü ve hakimiyeti Habsburg Monarşisi hakimiyetine geçti. Şehrin Sırbistan'ın başkenti ünvanını tekrar kazanması Sırp İsyanları sonucunda 1841'de gerçekleşse de şehrin kuzeyi Habsburg Monarşisi'nde kaldı ve 1918'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu dağılana kadar şehir 2 parçalı kaldı. Birleşik şehir 1918'de Yugoslavya'nın başkenti olarak ilan edildi ve 2003'e kadar da öyle kaldı.
1855- Isaac Singer dikiş makinesi motorunun patentini aldı.
1914 - I. Dünya Savaşı: Antwerp (Belçika) Alman güçlerinin eline geçti.
1934 Yugoslavya Kralı, Marsilya`da bir Hırvat millyetçisi tarafından öldürüldü.
1944- İngiltere, Çin, ABD ve Sovyetler Birliği, ''Birleşmiş Milletler''in kurulacağını açıkladılar. Daha sonra bu dörtlüye Fransa da eklenecek ve BM`nin kurucuları olarak daimi üye statüsüyle veto hakkına sahip olacaklardı. BM de aslında bu beş daimi ve veto hakkına sahip üyenin kontrolünde özel bir kulüp halini alacaktı.
1957 – İşgal altındaki Tibet, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlandı. Tibet Orta Asya'da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle "Dünyanın Çatısı" diye tanınır. Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Kinghai, doğusunda Siçuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Butan vardır. Başkenti Lasa'dır. Tibet bir zamanlar bağımsız bir krallıktı. 1950'de Çin Halk Cumhuriyeti'nin tarafından işgal edildi. Günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti ile Sürgündeki Tibet Hükümeti arasında Tibet'in ne zaman Çin'in bir parçası olduğu ve Çin'in Tibet'i egemenliği altına alma geçerliliği konusunda anlaşmazlıklar bulunmaktadır.
1962 - Uganda cumhuriyeti kuruldu. Uganda ya da resmî adıyla Uganda Cumhuriyeti Doğu Afrika'da yer alan ülke. Doğuda Kenya, kuzeyde Güney Sudan, batıda Demokratik Kongo Cumhuriyeti, güneybatıda Ruanda, güneyde ise Tanzanya ile komşudur. Ülkenin güney kısmında yer alan Victoria Gölü'nün Kenya ve Tanzanya ile de sınırı bulunmaktadır.
241.038 km2'lik yüz ölçümüyle Afrika kıtasının 31., dünyanın ise 80. büyük ülkesidir. Resmî dilleri İngilizce ve Svahili olan Uganda'da birçok yerel dil de konuşulmaktadır. Bağımsızlığını 1962'de, Birleşik Krallık'tan ayrılarak kazanan Uganda, adını, başkent Kampala dahil ülkenin güneyinde kurulmuş olan Buganda Krallığı'ndan almaktadır. Uganda; Afrika Birliği, İngiliz Milletler Topluluğu, İslam Konferansı Örgütü ve Doğu Afrika Topluluğu gibi uluslararası kuruluşlara üyedir. Uganda halkı, 1.700 ile 2.300 yıl kadar önce avcı-toplayıcı olarak yaşamaktaydı. Bantu dillerini konuşan ve orta ve batı Afrika'da yaşayan topluluklar, ülkenin güney kısımlarına yerleşerek bugünkü Uganda halkının temelini oluşturdular. Bu gruplar melezleşerek yeni bir halk oluşturmaya başladı. 14. ve 15. yüzyıllarda varlığını sürdüren Kitara İmparatorluğu ile başlayan süreç, Bunyoro Krallığı, daha sonraki yüzyıllarda ise Buganda ve Ankole krallıklarıyla devam etti.
1963 - Kuzey doğu İtalya'da, bir barajda meydana gelen göçük sonucu oluşan su dalgası 2.000 den fazla kişinin ölümüne yol açtı.
1970 - Kamboçya'da Kmer Cumhuriyeti ilan edildi. 1960'ların başlarında Fransa'da eğitim görmüş Marksistlerin yönetiminde Prens Norodom Sihanouk'a karşı bir ayaklanmaya katılan komünistler, 1967'de bir köylü isyanında, 1968'de ise hızla yayılan bir kabile ayaklanmasında yer aldılar. Mart 1970'te Prens Sihanouk'u deviren General Lon Nol liderliğindeki sağcı darbeyle Kmer Cumhuriyeti kuruldu.
1971: Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın da aralarında bulunduğu 17 aşırı solcu genç, Anayasa'yı tebdil, tağyir ve ilgaya teşebbüsten, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi'nce ölüm cezasına çarptırıldılar. 3 sanık 5'er yıl hapse çarptırıldı, 3 sanık ise beraat etti.
1978: Ankara Bahçelievler'de TİP üyesi 7 genç, kaldıkları evde silahlı baskına uğrayarak öldürüldüler. Ankara Bahçelievler'de gece yarısı silahlı kişiler bir evi bastı. Türkiye İşçi Partisi üyesi Latif Can, Efraim Ezgin, Hürcan Gürses, Osman Nuri Uzunlar, Serdar Alten, Faruk Ersan ve Salih Gevenci öldürüldü. Olayla ilgili oldukları iddia edilen sanıklardan Duran Demirkıran ile Ömer Özcan'a 12'şer yıl 6'şar ay, Ahmet Ercüment Gedikli`ye ise ömür boyu hapis ve Haluk Kırcı`ya de idam cezası verildi.
1983- Milli Güvenlik Kurulu yetkilerini yeniden düzenleyen yasa çıktı. 1961'den beri yürürlükteki kurulunun yapısı ''danışma'' ile sınırlı olmaktan çıkarıldı. Milli Güvenlik Kurulu`nun kararları hükümetler için bağlayıcı olacak.
1986: Yabancılara mülk satışını öngören yasa, Anayasa Mahkemesi tarafından ikinci defa iptal edildi. Liberaller Türkiye sermayesini yabancılara açarak yabancı sermayeyi çekmek gerektiğini savunurken Muhafazakarlar yabancıların Türkiye içinde mülk edinmesinden ve güç odağı haline gelmelerinden rahatsız olmaktadırlar.
2003: Üniversitelerarası Kurul toplantısının ardından yayınlanan bildiride, TBMM'ye sunulan yükseköğretime giriş sistemini değiştiren yasa tasarısının İmam Hatip liselerine ayrıcalık ve üstünlük sağlayarak milli eğitim sistemini çağdışı bir eğitim sistemine dönüştüreceği savunuldu. 28 Şubat darbesinden bu yana sırf İmam Hatip okullarının önünü kesmek için bütün Meslek Okullarına uygulanan katsayı zulmünü kaldıracak olan yasa tasarısına görülmemiş bir bağnazlıkla karşı duran sözde ilim yuvaları olan Üniversiteler, bu yasanın sadece İmam Hatipleri kapsadığı şeklinde bir çarpıtmanın da içine girmişlerdi.
2004 - Afganistan'da Amerika`nın güdümünde sözde ilk demokratik seçimler yapıldı. Seçimleri ABD tarafından bir müstemleke valisi gibi atanan Karzai kazandı. Bu sonuç bile seçimlerin ne kadar demokratik olduğunu göstermeye yeterdi. Özgürlük aşığı Afgan Halkı yüzyıl da geçse ABD boyunduruğunda bir yönetime razı olmayacağını sandığı protesto ederek göstermişti.
2005 - Çin Halk Cumhuriyeti, Everest tepesinin yüksekliğinin 8848.43 m olduğunu resmî olarak açıkladı.
2006- Güney Kore Dışişleri Bakanı Ban Ki-Moon, görev süresi 1 Ocak 2007'de dolan Ganalı Kofi Annan'ın yerine BM Genel
Sekreterliğine seçildi. Göreve geldiği günden beri etkisizliği ve Ortadoğu`da ABD ve İsrail`in yaptığı zulümlere seyirci kalmasıyla önceki Genel Sekreter Kofi Annan`ı aratır oldu.
2006- Kuzey Kore, tarihinde ilk kez nükleer denemede bulunduğunu dünyaya ilan etti. Deneme kendisinden başka güç istemeyen Nükleer kulüp üyelerinin tepkisini çekti. ABD güdümündeki BM Güvenlik Konseyi, ekonomik ve ticari yaptırım kararı aldı.
2006 - Google, son zamanların en gözde sosyal paylaşım sitesi YouTube'u 1.65 milyar dolara satın aldığını açıkladı.