Diyarbakır’ın Sur ilçesinde PKK’lilerin barikat kurup, çukur kazmasının ardından meydana gelen çatışmalarda hedef alınan 11 tarihi eserden 5’inin restorasyon çalışmaları devam ediyor.
Diyarbakır Valisi Hüseyin Aksoy, çatışmalarda hedef alınan Fatih Paşa Camii’nin (Kurşunlu Camii) yenileme çalışmalarını yerinde inceledi. Çatışmalarda şadırvanı yıkılan, orijinal kapısı tamamen yanan, imam odası, mahfil ve daha önce medrese olarak kullanılan bölümü ile altın varaklı minberi kullanılamaz hale gelen cami, restore çalışmalarını inceleyen Aksoy, basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
Çatışmalarda 11 tarihi yapının zarar gördüğünü söyleyen Aksoy, “Sur ilçemizde yaşanan terör olayları nedeniyle birçok tarihi eser zarar gördü. Bugün de zarar gören camilerimizden Kurşunlu Cami önündeyiz. Vakıflar Genel Müdürlüğü’müzün mülkiyetinde olan 11 vakıf eseri ile çalışmalar terör olayları sonlandığından itibaren başlatıldı. Keşifleri yapıldı, ihaleye çıkıldı ve onarım çalışmaları başlatıldı. Terör olaylarından zarar gören 11 vakıf eseri ile ilgili çalışmalar başlatıldı ve önümüzdeki süreçte bunlar tamamlanarak tekrar halkımızın hizmetine sunulacak. Önünde bulunduğumuz halk arasında Kurşunlu Cami olarak bilinen Fatih Paşa Camii 1517 yılından kalan bir eserimiz, terör olaylarında önemli bir hasar gördü. Camilerimizle birlikte kiliselerimizi Vakıflar Genel Müdürlüğü olarak onarımlarını gerçekleştireceğiz. Vakıflar Genel Müdürlüğü’müzün mülkiyetinde bulunan Ermeni Katolik Kilisesi ve Proteston Kilisesinin de onarım çalışmaları başlatıldı. Temennimiz bir an önce bu onarımları gerçekleştirmek ve vatandaşlarımızın hizmetine bunları sunabilmektir.” dedi.
“İnanca saygı her dinin özellikle vurguladığı bir husustur”
“Camilerimizi tahrip eden, onları yıkan yakan bir anlayışı maalesef Diyarbakır’da yaşadık.” diyen Aksoy, “Bundan sonra amacımız, temennimiz bu tür olayların tekrar yaşanmamasıdır. İbadet yerleri her din için kutsal yerlerdendir. Bu amaçla buralara yapılacak her türlü saldırı şiddetle kınanmalıdır. İnanca saygı her dinin özellikle vurguladığı bir husustur. Bu anlamada Diyarbakır Sur’da terör örgütü tarafından bu saldırılar gerçekleşmiştir. Bunların tekrar yaşanmaması için gerekli güvenlik tedbirleri de üst seviyede alınmıştır. Vakıflar Genel Müdürlüğümüzün mülkiyetinde bulunan 11 eser ile ilgili çalışmalar yapıldı, keşifler tamamlandı. Dört ayaklı minare ve yanındaki cami ile ilgili ihale hazırlıkları tamamlandı. Bayram sonrası onun onarımıyla ilgili ihalesi gerçekleştirilecek.” ifadelerini kullandı.
“Hz Süleyman Cami etrafındaki metruk binaların kamulaştırma işlemi valiliğimiz tarafından yürütülmektedir”
Sur ilçesinde yapılması planlanan çalışmaların temelinin atıldığını hatırlatan Aksoy, sözlerine şöyle devam etti:
“Sayın Başbakanımız, bakanlar kurulu üyelerimiz ile birlikte pazar günü geldi. Sur ilçemizde tahrip olan alt yapı çalışmaları ile ilgili temel atma gerçekleşti. İçme suyu, kanalizasyonlarda ve yollarda tahrip olan yeniden yapımı ile ilgili çalışmalar başlatıldı. Yine Ulu Camii’nin yan tarafında bulunan bir alanın sokak sağlıklaştırması ile ilgili çalışma başlatıldı. Bir tarihi binanın yeniden restorasyonu ile ilgili çalışmalarda Sayın Başbakanımız ilk harcı attı. Yine bölgemiz için büyük anlam ifade eden Hazreti Süleyman Camii’nin yan tarafındaki alanın TOKİ tarafından temizlenerek restorasyon alanı olması için çalışmalar başlatılacak. Hz Süleyman Cami etrafı metruk binalar ile dolu, bunların kamulaştırma işlemi valiliğimiz tarafından yürütülmektedir. Önümüzde ki günlerde oranın yıkım işlemi gerçekleştirilecek ve vatandaşlarımızın istifadesini sunulacak.”
Hatırlanacağı üzere 7 Aralık 2015 tarihinde Sur’da meydana gelen çatışmalarda kentin ilk Osmanlı eseri olan Fatih Paşa (Kurşunlu) Camii hedef alınmış ve çıkan yangında kullanılamaz hale gelmişti. Söz konusu cami defalarca kurşunların hedefi olmuştu.
Öte yandan Vakıflar Bölge Müdürlüğü de çatışmalarda zarar gören tarihi yapılar hakkında yazılı bir açıklama yaptı.
Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen adına yapılan açıklamada, çatışmalarda 9’u camii, 2’si kilise olmak üzere 11 tarihi yapının zarar gördüğü belirtildi.
Açıklamada zarar gören tarihi yapılar şöyle sıralandı: “Diyarbakır Ulu Camii, Fatih Paşa Camii, Fatih Paşa Cami Şafiler Bölümü, Şeyh Muttahhar Camii, Dört Ayaklı Minare, Arap Şeyh Cami, Kadı Camii, Hasırlı Mescidi, Nasuh Paşa Cami, Ermeni Katolik Kilisesi, Protestan Kilisesi”
Zarar gören tarihi yapılardan Arap Şeyh Camii, Kadı Camii, Hasırlı Mescidi, Nasuh Paşa Camii, Diyarbakır Ulu Camii’nin ve Protestan Kilisesinin restorasyon ihalelerinin yapıldığı belirtilen açıklamada, Şeyh Muttahhar Camii, Dört Ayaklı Minare Camii, Hasan Paşa Hanı, Cemşit Bey Hamamı ve Kuyumcular Çarşısının ihalesinin yapılacağına yer verildi.
Bu arada çatışmalarda zarar gören evlerin yıkımı da devam ediyor. (M. Hüseyin Temel, Mehmet Bozdaş, Emrah Deniz – İLKHA)