■ Riyad Makaev / Doğruhaber/Analiz
Dünya gündeminde en sıcak konu geçen haftalardaki gibi yine Rusya`nın son zamanlarda başlatılan askeri operasyonlar yer almaktadır. Arabistan ve İran arasında Arabistan`da bir Şia âlimin idamından sonra başlayan, ancak arkasında petrol ihracatı söz konusu olan kriz Rusya`nın gündemden çıkmasına sebep olmadı.
Rusya Türkiye tarafından sınır ihlali nedeniyle düşürülen uçağı bahane ederek 1 Ocak itibariyle Türkiye`ye karşı bazı ekonomik yaptırımları uygulamaya başladı. Türkiye`nin Rus yaptırımlarından dolayı göreceği zarar tüm yönleriyle anlatılırken, Rusya`daki durumu kimse pek anlatmıyor. Sadece resmi kanallarda anlatılanlar ile yetinmekteler. Daha önceki yazımda bunu yazmıştım. Rusya`da halkın gerçek durumunu aktaran Türkiyeli gazeteci veya muhabirler pek bulunmamaktadır. Olanlar da sadece resmi ağızların yaptığı açıklamaları aktarmakla yetiniyorlar. Rusya ise hem kendi halkını hem de dünya kamuoyunu kara propaganda ile aldatıyor.
Rusya`nın jeopolitik durumu
Rusya bugün itibari ile bakılırsa tüm komşularıyla bir şekilde problem yaşayan bir devlettir. Rusya`nın en küçük problemi ise Türkiye ile yaşanandır. Rusya uçak meselesini o kadar büyüttü ki Kremlin için bir dönem daha iktidarda kalmasını sağlayan bir propagandayı başlatma sebebi oldu. Kremlin yürüttüğü propaganda ile tüm dünyayı Rusya`ya karşı birleşmiş bir düşman olarak göstermektedir. Aynı şekilde Kremlin her zamanki gibi haklı ve diğerleri Rusya`ya karşı haksızlık yapıyor gibi gösterilmektedir. Rusya`nın Suriye`de askeri operasyonlara başlaması, Ukrayna`da savaşa girmesi enerji piyasasını kontrol etmek için uğraştıkları yönünde analizler yapılmaktadır. Aslında, bir taraftan doğru olmasına rağmen, tamamen doğru olduğuna inanmak çok zor. Rusya`da iktidarı ele geçiren Putin`in başında olduğu iktidar Partisinin 2003`te iktidara gelirken vaat ettiği hiçbir şeyi gerçekleştirmedi. Dolayısıyla yavaş da olsa uyanmaya başlayan Rus halkını sakinleştirmek için milli duygularına ağırlık veren “devlet güvenlik sorunu”nu gündeme getirerek zor dönemini atlatmaya yönelik savaş kelimesi çok geçen açıklamalarıyla yeniden uyanmaya çalışan halk uyutulmaya çalışılmaktadır. Rusya şu anda Ukrayna ile fiili savaşta bulunmaktadır. Ukrayna Rusya`ya ekonomik yaptırımlar uygulamakta. Rus uçaklara Ukrayna hava sahası tamamen kapatıldı. Rusya`dan gelen hiçbir ticari mal artık Ukrayna`ya alınmıyor. Ukrayna ve AB arasında imzalanan serbest ticaret anlaşması artık yürürlüğe girdi. Azerbaycan ile Rusya destekli Ermenilerin işgal ettiği Dağlık Karabağ meselesi yüzünden ilişkiler çok hassas noktada. Rusya, Ermenistan`ı askeri yönde desteklediği müddetçe Azerbaycan Rusya`ya karşı bir numaralı düşman olarak bakmaya devam edecektir. Belarus ve Rusya arasındaki anlaşmazlık malumdur. İki ülke arasındaki sorunlu konulardan biri de enerji güvenliği konusudur. Belarus, Rusya`ya olan enerji bağımlılığını azaltmak için değişik yollar aramaktadır. Rusya`ya bağlanan Kırım`ın ardından iştahı açılan Kremlin, gözlerini Moldova`ya çevirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin`in Ukrayna`dan sonraki hedefinin Moldova Cumhuriyeti olduğu öne sürülüyor. Gürcistan, Kazakistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Baltık Cumhuriyetleri arasında çok ciddi anlaşmazlıklar yaşanıyor. 15 sene içerisinde Putin`in vaat ettiği hiçbir konuda ilerleme görmediğinden Rusya ile bugüne kadar Avrasya platformu veya diğer oluşumlarda yer alan hiçbir devlet memnun değil. Son olarak Rusya; Katar, Suudi Arabistan ve Türkiye`yi de en yakın düşmanlar arasına almış oldu. Rusya tamamen düşman veya antipati duyan ülkelerle çevrilmiş durumda…
Rusya`nın içindeki siyasi durum
Rus halkı tüm bu kara propagandaya rağmen seslerini yükseltmeye başladılar. “Neden tüm dünya bize karşı pozisyon almış ve ekonomik yaptırımlar uyguluyor? Doğalgaz üreticisi olan bir ülkede neden doğalgaz faturasını ödeme durumundayız? Petrol üreticisi olan ülkede neden benzin fiyatları pahalı? Neden 15 gün için bile emekli maaşlarımız yetmiyor? Neden biz Suriye`deki savaşta savaşmak zorundayız? Ukrayna bize ne yaptı? Neden biz Batı`daki insanlar gibi eğitim, sağlık hizmetleri, düşünme, din ve seyahat özgürlüğüne, sosyal güvencelere sahip değiliz? Halk artık kendi kendine böyle sorular sormaya başladı. Sosyal medyada çok yoğun olarak tartışılan bu konular karşısında Kremlin yine internet üzerinden propagandaya hız verdi. Açık-açık bu soruları soranlara karşı şiddet uygulanıyor ve susturuluyor. Rusya; FSB eski KGB teşkilatına mitinglerde ve insanların toplanıp slogan attıkları yerde silah kullanma izni veren kanunu onayladı. Kremlin böylece insanlarını susturmaya çalışıyor.
Rusya`da öğretmenlere artık iki ayda bir maaş verilecek. Bu iki aylık maaş bir seferde verilecek demek değil, bir ay hiç maaş verilmeyecek. Ancak bunu kimse dile getiremeyecek ama herkes bunu biliyor. Şikâyet eden olmayacak kimse bu kötü ekonomik durumda sahip olduğu işi kaybetmek istemiyor. Rusya`da bu zor kış şartlarında doğalgaz ve elektrik olmayan çok bölge bulunmaktadır. Özellikle Petrol üretilen Tümen bölgesi, Başkurdistan bölgesi petrol ve doğalgaz üreticisi ama insanlar doğalgaz ve elektrik olmayışından isyan ediyorlar. Rusya doğalgazı sadece ödeme gücü olan bölgelere veriyor. Moskova, San Petersburg gibi büyük şehirlerde doğalgaz problemi bulunmamaktadır. Ancak küçük şehirlerde, kasabalarda, köylerde insanların doğalgaz faturasını ödemek gücü olmadığından Gazprom hizmet vermiyor. Rusya`nın iktidar Partisinin vaat ettiği, herkes doğalgazı iki kat daha ucuza alacak, herkes daire sahibi olacak, Rusya 2014`te dünya ekonomisinde birinci olacak sözlerinin hiç biri gerçekleşmedi. 2015 yılı biterken; Rusya vatandaşların maaşlarını veremeyen, ekonomisi çökme tehlikesi yaşayan, tüm sınır komşularıyla sorunu olan, uçak seferlerini iptal eden ülke haline geldi.
Rusya`nın Güney Federal bölgesi olan Kuzey Kafkasya`daki son durum
Çeçenistan, Dağıstan, İnguşetya, Krasnodar, Kabardey-Balkar, Nogay Cumhuriyeti gibi bölgelerde insanlar artık dayanamayacak duruma geldiler. Kremlin`in bu bölgelere atadığı diktatörlerin Müslüman halka yönelik yaptığı zulümler malumdur. Rusya`nın çok hassas bölgelerinden Kuzey Kafkasya bölgesi artık patlamaya hazır bir bomba haline geldi. İşsizlik, emeklilerin ve çalışanların maaş sıkıntısı insanları artık dayanamayacak duruma getirdi. Yerli diktatörler Kremlin`in sahibine “her şey yolunda” diye rapor verse de bu diktatörlerin yaptığı adaletsizlikten dolayı bölge yeniden Rusya`nın birinci sorunu olmaya hazırdır. Bölgede yaşayan ve asıl bölgenin sahibi olan Müslüman halklar artık turuncu devrimi yapacak birilerini bekliyor. Bölgede Rusya`nın hiçbir kanun veya yasası uygulanmıyor. Kanun ve yasa sadece formalite. İnsan öldürme, adam kaçırma, rüşvet, gasp normal bir şey. İktidarı eleştirmek veya Kremlin sahibine laf söylemek suç haline geldi. Bu kışı olaysız geçirmek için tüm güvenlik birimleri olağanüstü halde çalıştırılıyor… Rusya artık büyük bir değişime gebe, başka alternatifi kalmadı. Rusya`nın şu andaki pozisyonda hareket etmesi çok zor…