Şırnak İl Sağlık ve Halk Sağlığı Müdürü Dr. Muhsin Hayyam Elçi, kış aylarında sıkça rastlanan karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı halkın olumsuz etkilenmemesi için ve gerekli önlemlerin alınması hususunda uyarılarda bulundu.
Karbon monoksit zehirlenmeleri kışın insanlar ısınmak için karbon içeren bu tipte yakıtlar kullandıkları için en yüksek seviyesine ulaştığına dikkat çeken Elçi, bu durumun kış mevsimini yılın diğer zamanlarına nazaran daha riskli hale getirdiğini söyledi.
Karbon monoksit zehirlenmesinin belirtilerine de değinen Elçi, “Karbonmonoksit gazının zehirlenmesi kişiden kişiye değişen belirtiler gösterebilmesine rağmen genel bazı belirtiler vardır. Bunlar; oksijen yetersizliğine nedeniyle deride kırmızılaşma, kısa soluk alma, göğüste sıkışma, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma, rehavet çökmesi, göğüs ağrısı, kaslarda halsizlik ve genel halsizlik, bilinç kaybıdır.” dedi.
Elçi, karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı alınması gereken önlemli şöyle sıraladı: “Düzenli olarak baca deliğini kontrol edin ve havalandırmanın yeterli olduğundan ve yanan gazın rahat bir şekilde dışarı verildiğinden emin olun. Dumanını dışarı veren araç gereç seçin. Bu aletleri daima kullanım kılavuzlarına göre kullanın Yanma esnasında gerekli olduğu durumlarda kapı ve pencereleri açarak havalandırın. Kontrol edilmemiş ve havalandırması olmayan ısıtıcıların bulunduğu odalarda uyumayın. Dumanın hızlıca birikeceği kapalı yerlerde herhangi bir yakıtla yanan araç gereç kullanmayın. Bu Karbon monoksit zehirlemesinin belirtileri ve yapılması gerekenler hakkında bilgi sahibi olun. Arabanızı motoru çalışırken garajda bırakmayın. Soba aşırı doldurulmamalıdır. Kömürü tutuşturmak için, üzerine az miktarda kağıt ya da karton ve bunların üzerine de kolay yanan çıra ve odun konulmalıdır. Tutuşması güç yakıtların sönmekte olan sobaya asla koyulmaması gerekmektedir. Yakıt iyi olsa bile yavaş yavaş ilave edilmelidir.”
"Sobalı odada kesinlikle yatılmamalıdır"
Yatmadan önce kesinlikle sobaya yakıt konulmaması gerektiğini altını çizen Elçi, “Sobaya, yeni atılan yakıtın üzerine kor halindeki yakıttan bir miktar konulması sobadaki yakıtın sürekli olarak üstten yanmasını sağlar. Sobalı odada kesinlikle yatılmamalıdır. Ancak zorunlu hallerde sobanın söndüğünden emin olunarak sobalı odada yatılabilir. Sobaların düzenli olarak temizlenmesi ve bakımı bir yandan yakıtın daha verimli yanmasına (yakıt tasarrufuna) öte yandan da çevreye zarar veren salınımların azalmasına neden olur. Bundan dolayı sobaların temizlik ve bakımına özen gösterilmelidir. Bunlar; sobanın her yanıştan önce külü, kül silkme kolu kullanılarak, kül kutusuna toplanmalı ve dışarı alınmalıdır. Izgara üzerinde biriken cüruflar ızgarayı tıkar ve böylece yanma için gerekli olan havanın ızgaradan yanma odasına geçmesini engeller. Izgara üzerinde cüruf olup olmadığı kontrol edilmeli,varsa bir maşa ile temizlenmelidir. Ayrıca sobanın iç duvarlarına yapışan cüruflar varsa bunlar da zaman zaman temizlenmelidir.” diye konuştu.
Sobanın mutlaka TSE standartlarına uygun yapılması gerektiğini belirten Elçi, sobanın sıcaktan etkilenmeyen, yanmaz bir levha ya da mermer üzerine yerleştirmesi tavsiyesine bulundu.
"Soba kesinlikle yatak odaları ve banyoya kurulmamalı"
Sobanın ısısından iyi yararlanabilmek için duvara çok yakın olması gerektiğini aktaran Elçi, “Soba ile en yakın duvar arasındaki açıklık en az 50 cm olmalıdır. Soba boruları mümkün olduğunca kısa ve düşey doğrultuda olmalı, yatay borular bacaya hafif bir eğimle döşenmelidir. Uzun yatay boruların kullanımından kaçınılmalıdır. Boruların yatay mesafesi en fazla 2 metre olmalıdır. En fazla 2 adet dirsek kullanılmalıdır. Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalıdır. Soba kesinlikle yatak odaları ve banyoya kurulmamalı. Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalıdır. Soba kesinlikle yatak odaları ve banyoya kurulmamalı. Her sezon kömür alırken herhangi bir yasal sorunla karşılaşmamak için, illerdeki Mahalli Çevre Kurullarınca alınan kararlara mutlaka uyun. Kömürlerini izin belgeli firmalardan alın. Satıcılardan fatura, menşei denetim belgesi alın.” şeklinde konuştu. (İLKHA)