Akraba evliliğinin yeni doğan bebeklerde karaciğer yetmezliğine neden olduğuna dikkat çeken uzmanlar, karaciğer yetmezliği ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Memorial Şişli Hastanesi Organ Nakli Merkezi Başkanı Prof. Dr. Koray Acarlı, erişkinlerdeki karaciğer yetmezliklerinin sonradan oluşabildiğini, yeni doğan bebeklerde ise çoğunlukla akraba evliliklerine bağlı, genetik hastalıklardan kaynaklandığını belirtti.
Yetişkin bireylerde bulaşıcı hepatitler, bebeklerde ise genetik faktörler
Prof. Acarlı, “Belli bir yaşa kadar hiçbir hastalık geçirmemiş erişkinlerde görülen karaciğer yetmezliklerinin sebepleri arasında öncelikle bulaşıcı hepatitler daha sonra ise çevresel faktörler, sigara ve alkol gelmektedir. Doğumsal özelliklerden kaynaklanan karaciğer yetmezliği, kişide bulunan hastalığın uzun sürede birikerek karaciğere zarar vermesiyle meydana gelmektedir. Bebeklerde karaciğer yetmezliği durumu yetişkinlerde olduğu gibi sonradan gelişmez, doğuştan gelir.” dedi.
Hastalıklı gen bebeğe de geçiyor
Her bireyin ailesel bir genetik haritasının bulunduğunu söyleyen Prof. Acarlı, “Bu genetik harita sadece anne, baba, kardeşleri kapsamaz, onlarca kuşak öncesine kadar gidebilir. Ailenin sadece birinci ya da ikinci kuşak bireylerinin taşıdıkları hastalıklara bakarak doğacak çocuklardaki genetik hastalıkları bilmek çok zordur. Bu nedenle çocuklarda anne babadan gelen genetik yapıya bağlı gelişen birçok hastalık vardır. Hastalıklı gen taşıyan anne ve babanın çocukları, sağlam genlere sahip anne babaların çocuklarına göre daha şanssızdır. Hastalıklı iki gene sahip çiften doğan çocukların genetik hastalıklı olarak dünyaya gelmesi kaçınılmazdır. Sağlam genler her durumda hastalıklı genlere göre daha baskındır. Bu nedenle anne ve babadan herhangi birinin sağlam gen taşıması çok önemlidir. Çünkü sağlam genler hastalıklı genlere göre her durumda daha baskındır. Sağlam gene sahip bir kişi ile hastalıklı gene sahip bir kişinin evliliğinden doğan bebekler sağlıklı bir şekilde dünyaya gelerek hayatlarını sürdürmektedirler.” ifadelerini kullandı.
Akraba evliliklerinde çocuklarda hastalıkların ortaya çıkma riski yüksek
Hastalıklı genlerin bir araya gelme riskinin akraba evliliklerinde daha yüksek olduğuna dikkat çeken Dr. Acarlı, bu tür evliliklerden uzak durulması gerektiğini söyledi. Dr. Acarlı, Akraba evliliklerinde iki tarafta da hastalıklı gen taşıyabilme riski ve doğacak çocuklarda hastalıkların ortaya çıkma riski yüksektir. Uzak akraba evliliğinde ise bu tip hastalıkların olup olmadığına bakmak, bugünkü tıbbi imkânlarla genetik testlerden geçmek çocuklarda olabilecek hastalıkları önceden öngörmek adına faydalı olabilir. Akraba dışı evliliklerde bir tarafın ailesinde böyle bir genetik yapı var, diğer tarafın ailesinde yok ise o çocuklar hasta değil sadece taşıyıcı olurlar. Genetik hastalıklar sadece akraba evliliklerine bağlı da olmayabilir. Akraba olmayan iki insanın evlenmesi ile de hastalıklı genlerin bir araya gelme durumları olabilir. İstisnai olan bu çiftlerin de hastalıklı genlerinin bir araya gelmesi hastalıklı çocukların doğmasına neden olabilir.” şeklinde konuştu.
Karaciğer ile ilgili hastalık sorunu yaşayan bebeklerin yaşamını sürdürebilmeleri için tek çözümün organ nakli olduğunu söyleyen Dr. Acarlı, “Kadavradan ya da yakın aile bireylerinin karaciğerinden bir parça alınarak bebeğe nakledilmesi ile hastalık tamamen ortadan kaldırılmış olur. Çocuk doğru bakım ve düzenli takiple sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmektedir.” dedi. (İLKHA)