BİNGÖL-Milli Eğitim Bakanlığı, devamsızlık yapan ilköğretim öğrencilerine yönelik Aşamalı Devamsızlık Yönetimi`nin (ADEY) uygulamaya konulmasından sonra oluşan ve oluşabilecek sorunları Eğitim-Bir-Sen Bingöl Şube Başkanı Yunus Kava ile konuştuk.

Doğu ve Güneydoğu`da kız çocuklarının okul okumadıklarını ifade eden Kava, karma eğitime son verilmesini isteyerek, "Bölgemizde sorun var, kız çocukları okumuyor. Çünkü din eğitimi yeterli verilmemiş, kız okulları da kapatılmış. Aileler de kızlarını karma eğitim veren okula göndermek istemiyor. Bu ailelerin isteklerini dikkate alan bir çalışma yapılmalıdır. Bunlar yapıldığı takdirde devam sorununun ve kız çocuklarının okullaşması sorununun büyük oranda halledilebileceği kanaatindeyiz." diye konuştu.

ADEY Nedir? Amacı Ne olabilir?
ADEY (Aşamalı Devamsızlık Yönetimi), Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 25/08/2011 tarih 2011/47 Nolu Genelge ile ilköğretim Okullarında devamsızlığın önlenmesi için uygulamaya konulan bir devamsızlık yönetim modelidir. ADEY Uygulama Kılavuzu önsözünde yer alan ifade ile söylemek gerekirse; ilköğretime kayıtlı kız-erkek tüm öğrencilerin okula düzenli devamlarını sağlamak ve diplomasız ayrılmalarını önlemek için gerekli tedbirleri almak.

ADEY Uygulanmaya Başlandı mı?
ADEY ile ilgili öğrenci genel bilgileri ve anket girişleri açıldı. Ancak diğer veri girişleri henüz açılmadı. Kısa bir süre içinde bakanlık tüm birimlerin açılacağını söylüyor. Kesin olarak ne zaman açılacağı ile ilgili bilgimiz yok.

Size Göre ADEY`in Artı ve Eksileri Nelerdir?
ADEY`in artılarını bakanlık zaten kendince 91 sayfada gerekçelendirmiş biz de artılarına kısaca değinerek başlayalım. ADEY, devamsızlığın takibi için yeni mekanizmalar getirmiş olması, Devamsızlıkta izlenecek yolların ayrıntılı ve sistematik bir şekilde ele alması, veli, öğrenci, öğretmen, yöneticinin yanında imam ve muhtar gibi çevresel unsurları da sürece daha etkin katılımları için mekanizmalar kurmuş olması başlıca artıları olarak sıralanabilir.

Eksilerine değinecek olursak, uygulama kılavuzu önsözünde yer alan devamsızlığın ortadan kaldırılması hedefiyle başlayalım. Bu hedef mümkün müdür? Gerçekleşebilir mi? Hayır. Çok iddialı bir amaç olsa da gerçekleşmesi mümkün değil. İlimiz bağlamında ele alırsak; Haydi kızlar okula kampanyası ile okula kazandırılmaya çalışılan öğrencilerin inançlarının gerektiği gibi yaşamaları yasaklanıyor. Sonra da e-okul veya YSÖP`e kaydedilerek okula kazandırmamız ve takip etmemiz isteniyor. İnanç ve geleneksel nedenler dışında pek çok nedenden ötürü öğrencilerin okula erişimi sağlanamıyor. Devamsızlığın ortadan kaldırılması yerine asgari düzeye çekilmesi hedefi daha gerçekçi duruyor. Öğrenci devamsızlığında, şube öğretmeni, rehber öğretmen ve idarecinin zamanının önemli kısmını devam ve devamsızlığa ayırması gerekiyor. Özellikle de kalabalık okullar için uygulanması daha da zor gibi görünüyor. Diğer bir eksi yönü olarak anketleri örnek verebilirim. 40 kişilik bir sınıf öğretmeni ya da şube rehber öğretmeni yaklaşık 4280 soru cevaplamak durumunda. Bu sorular da öyle bildiğimiz Evet- Hayır soruları değil. Amiyane tabirle ahiret soruları. Devamsızlıkla ilgisi bulunmayan çok özel sorular yer alıyor. Bu kadar özel sorular ne kadar güvenli bir ortamda muhafaza ediliyor? Ya da ediliyor mu? Internet ve elektronik ortam… Özgürlük kavramıyla yan yana kullanılıyor. Ancak biz buna kesinlikle katılmıyoruz. Internet insanların elektronik ortamda zahmetsizce kontrol edebilmelerine olanak sağlıyor. Yoksa internet hizmeti halkla paylaşılmazdı kanısındayım. Her İnsanın gizli saklı bir özel hayatının olmasından yanayız. Soruların cevabının sadece sınıf öğretmenlerince bilinmesinde sakınca görmüyoruz. Ancak elektronik ortama aktarılmasını doğru bulmuyoruz. ADEY anketlerini inceledik ve çok şaşırdık… Şunu merak ediyoruz: 1. Sınıf öğrencilerinin cevaplaması gereken anket sorularını kimler hazırladı? Bu soruları 1. Sınıf öğrencisi cevaplayacak düzeyde mi? Yoksa 5 için neyse 1 için de aynı sorular kes-kopyala-yapıştır metodu mu uygulandı? Örneğin 1. Sınıf öğrencisine "Okulu bitirmek senin için ne kadar önemli? Böyle bir soruyu pedagojinin neresine koyacaksın? Sanki öğrencinin anlamayacağı sorular anketi yapılmış gibi… Uygulama sürecinde ne kadar sıkıntılı olduğunu hep beraber göreceğiz. Kısaca ADEY`in eksileri bilimsel bir makaleye konu olabilecek potansiyeli fazlasıyla taşıyor.

ADEY Başarıyla Uygulanabilir mi? Önerileriniz Nelerdir?
Sadeleştirerek uygulanabilir hale getirilirse verim alınabilir. Amaç öğrencilerin devamları sağlamak olduğundan öğrencilerin devamlarının sağlanması için öğrenciyi okula gönüllü olarak sevk edecek şartların olması gerekiyor. Mevcut eğitim sisteminin şu anki hali konumuzla direkt alakalı. Kesintisiz zorunlu eğitim bilimsel mi, hayır; pedagojik mi, hayır; bunun için bilimsel çalışma yapıldı mı, hayır. Sendika olarak 18. Milli Eğitim Şurası`nda şöyle bir öneride bulunmuştuk: Anaokulu bir, ilkokul dört, ortaokul seçmeli dersler havuzunun olduğu, lisede nereye yöneleceğini belirlediği ona göre meslek eğitimi, dil eğitimi, çıraklık eğitimi, üniversite eğitimi gibi dersler alabildiği dört yıl olmak üzere 9 yıllık zorunlu ama kesintili eğitim modeli. Liseyi isteğe bağlı model şeklinde öneriyoruz. Lise diploması istensin ama devam mecburiyeti olmasın. İsteyen öğrenci 4 yıllık eğitimi 2 yılda bitirebilsin. Artık öğrencilerin zekâlarının önüne barikat kurmaktan vazgeçip, onların önünü açmalıyız. Eğitim-Bir-Sen olarak, 1+4+4+4 modelinde kararlıyız.

Karma Eğitim Mecburiyeti Sona Erdirilmeli
Karma eğitim mecburiyeti sona erdirilmelidir. Çocuklarını kız lisesine veya erkek lisesine göndermek isteyen velilere devlet yardımcı olmak zorundadır. bölgemizde sorun var, kız çocukları okumuyor. Çünkü din eğitimi yeterli verilmemiş, kız okulları da kapatılmış. Aileler de kızlarını karma eğitim veren okula göndermek istemiyor. Bu ailelerin isteklerini dikkate alan bir çalışma yapılmalıdır. Bunlar yapıldığı takdirde devam sorununun ve kız çocuklarının okullaşması sorununun büyük oranda halledilebileceği kanaatindeyiz.

ADEY olmadan önce de devamsızlık eden öğrencinin devamının sağlanması için birçok kırtasiye iş ve işlemleri yapılıyordu. Bununla kırtasiye işleri daha da arttı. E-okul, İKS, TefBis`de pek çok iş yükü olan idarecilere ve öğretmenlere e-okul`a ADEY modülü de eklenerek iş yükleri artırıldı. Öğretmen ve öğrencinin kendi öğrencisine vermesi gereken enerjisini kırtasiye ve anlamsız sorularla dolu anketlerle heba ediliyor. Anlaşılır ve sade bir modül olarak e-okul`a eklenseydi daha faydalı olurdu. Veli SMS bilgilendirme modülünün kısa bir süre içinde eklenmesinin ve ücretsiz olarak sunulmasının faydalı olabileceğini düşünüyoruz.

Son olarak ADEY`in devamsızlığın tanılaması ve alınması gereken önlemlerin ayrıntılı anlatımı bağlamında sistematik bir modül oluşturduğunu söyleyebiliriz. Devamsızlığın önlenmesinde iyi bir yol haritası olabilmesi için belirttiğimiz eksikliklerin giderilmesiyle daha olumlu sonuçlar elde edilebilir kanısındayız.

Ali Yıldırım-İLKHA