Hacc” sözlükte, kastetmek, yönelmek manalarına gelir. Dini terim olarak; belirli bir vakitte Arafat’ta bulunmak ve Kâbe’yi tavaf etmekten oluşan bir ibadettir. “Yoluna gücü yetenlerin o evi haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır” (Âl-i İmrân 3/97) ayet-i kerimesi ile Hicri 9. senesinde farz olmuştur. Gücü yeten her Müslümanın ömründe bir defa hac yapması farzdır.
Ömründe bir defa hac yapmış olan Müslüman, bu farzı yerine getirmiş olur. Ebû Hureyre (ra)’nin rivayetine göre Hz. Peygamber (sav)bir hutbesinde: “Ey insanlar! Allah sizlere haccı farz kılmıştır. O halde hac ediniz” buyurmuş, bunun üzerine bir adam, “Her sene mi, ey Allah’ın Resulü?” diye sormuş, sorusuna cevap alamayınca aynı soruyu üç defa tekrarlamış, sonunda Resûlullah “Şayet evet deseydim vacip (farz) olurdu, buna da gücünüz yetmezdi...” diye cevap vermiştir (Müslim).
Peygamber Efendimiz (sav)’e çeşitli zamanlarda hangi ibadetin daha faziletli olduğu sorulmuştur. Bir seferinde “mebrur hac” cevabı vermiştir.
Ebû Hureyre (ra)’den şöyle dediği nakledilmiştir: “Allah elçisine hangi amelin daha faziletli olduğu sorulunca şöyle buyurdu: Allah’a ve Resullüne iman’. Sonra hangisi? denildi. Allah yolunda cihad’, buyurdu. Sonra hangisi sorusuna ise; “Mebrûr hac”, cevabını verdi” (Buhârî, Müslim)
Peygamber Efendimiz (sav) “Mebrur hac yani kabul edilmiş haccın karşılığı cennettir” demiştir.
“Umre, ikinci bir umreye kadar olan günâhlara keffârettir. Mebrûr haccın karşılığı ise ancak cennettir” (Nesaî)
Peygamber Efendimiz (sav) hacıları Allah’ın misafiri olarak tanımlamış ve dualarının makbul olduğunu dile getirmiştir. “Hac ve Umre yapanlar Allah’ın misafirleridir. O’ndan birşey isterlerse, onlara cevap verir. Af isterlerse, onları affeder. “(İbn Mâce). “Allah’ım, hac yapanı ve hacının kendisine dua ettiği kimseleri mağfiret et” (İbn Huzeyme, Sahîh; el-Hâkim).
Hac yapmada acele etmek ve geciktirmemek lazımdır. Hac farz olduktan sonra hacca ne zaman gidilmesi gerektiği konusunda alimler farklı düşünmüşlerdir. Ama genel olarak kişiye hac farz olur olmaz geciktirmeden gitmesi gerekir. Hayırlı işlerde acele etmek İslâm’ın tavsiye ettiği hususlardandır.
“Hac yapmakta acele ediniz. Çünkü sizden biriniz ölümün kendisine ne zaman geleceğini bilmez” (Ebû Davûd)