Kış boyunca vatandaşın cebini yakmayı sürdüren sebze ve meyve fiyatları, yaklaşan baharla düşeceği yerde artıyor. Enflasyonu yukarı itmeyi sürdüren “sebze-meyvedeki yangın” son bir haftada iyice alevlendi. Bugüne kadar uygun fiyatıyla vatandaşın can simidi olan patatesin fiyatı, Merkez Bankası raporuna göre 1 ayda yüzde 21 arttı.
Gıdaya Harcanan Sürekli Artıyor
Çalışan kesimler, işçi, memur ve emekliler cüz`i maaş zamlarına mahkum ediliyorlar. Aldıkları maaş zamları, daha cebe girmeden eriyor. Halihazırda yetmeyen ücretler ve geçim sıkıntısı, yükselişteki enflasyonla birleşince vatandaşın büyük bölümü çorbayı zor kaynatıyor. Halk, tüketiminin önemli bir kısmını gıdaya ayırırken, sebze ve meyvedeki akıl almaz artış, zaruri olan mutfak masraflarının daha da kabarmasına neden oluyor. Gıda fiyatlarındaki fahiş artışı, Merkez Bankası da açıkladığı enflasyon raporunda belirtiyor.
Artış Yüzde 21.25 Buldu
Raporda, “İktisadi faaliyetteki zayıflamanın bu dönemde liradaki değer kaybının temel mal fiyatlarına yansımasını sınırladığı gözlendi” denildi. Raporda ayrıca, “İşlenmemiş gıda fiyatlarında yılın ilk iki ayında kaydedilen yüksek artışların, Mart ayında güçlendiğine işaret ediyor. Bu dönemde taze meyve, sebze ve kırmızı et fiyatlarındaki olumsuz seyir sürdü. Buna ek olarak patates fiyatlarının aylık bazda yüzde 21.25 artması ile bu kalemdeki yukarı yönlü eğilim güçlenmiştir” saptaması yapıldı.
Patatesi Adetle Satıyoruz
Patatesin fiyatının yükselmesini manavlarla konuştuk. Manav sahibi Mesut Bereket, “Bu yıl patates fiyatları aşırı yükseldi. Depolarda ürün yok. Şu an patates 4 lira ama yarın-öbür gün 5 lirayı bulur. Köylü artık çiftçiliği bıraktı, zarar ediyor. Mazot olmuş kaç para” dedi. Vatandaşın tepkilerini sorduğumuz manav Bereket, “ Valla her şey ateş pahası oldu. Bizde şaşırıp kalıyoruz. Millet sebzeyi gramla alıyordu. Şimdi patatesi de sayıyla almaya başladı. Kadın gelip 5 tane 6 tane patates alıyor.” ifadelerini kullandı.
Mutfak “yangın yeri”
Fakir ailelerin sofralarından eksik olmayan patates bile vatandaşın alım listesinden düşüyor. Kış boyunca fiyatı 2 liranın altına kolay kolay düşmeyen patates, son bir haftada 3-3.5 liradan 4 liraya yükseldi. 2.5-3 liradan satılan portakal 4 lirayı bulurken, 2-2.5 lira olan kıvırcık marul 3.5 liraya fırladı. 2 liraya satılan havuç 2.5 liraya çıktı, ıspanak 4 lira oldu. Sözün özü, enflasyon canavarının cebine dadandığı vatandaşın mutfağı, sebze meyve fiyatlarındaki fahiş artışlarla yangın yerine döndü.
Baharın yaklaşmasıyla sebze meyve fiyatlarında düşüş bekleyenler, hafta sonunda pazar tezgahlarındaki fiyatları görünce büyük bir şaşkınlık yaşadı. En çok tüketilen ürünlerden patatesin kilogramı bir haftada 3-3.5 liradan 4 liraya, kıvırcık marul 2-2.5 liradan 3.5 liraya, 2.5-3 lira olan iyi portakal 4, havuç 2 liradan 2.5 ve ıspanak 4 liraya ulaştı. Sivri biberin 8 liraya çıktığı pazar tezgahlarında, kivi 6, domates 4-5 liradan satılır oldu.
Balıkesir Sebze ve Meyveciler Esnaf Odası Başkanı Ayhan Baydan, olumsuz hava şartları nedeniyle bazı ürünlerin zarar görmesi, tarla üretimlerin gecikmesi ve bahar meyvelerinin tezgahlarda halen yer almaması gibi nedenlerin fiyatlarda beklenmedik artışa yol açtığını belirterek, şunları kaydetti:
“Mayıs ayının ilk haftasıyla fiyatlar normale döner ancak bazı ürünlerde Nisan ayında bir miktar daha artış olabilir. Patatesin kilosu 4 liraya çıktı. Yaşanan don yüzünden patatesinin devamının olmaması fiyatları yukarı taşıyor. Yeni taze patates, talebi karşılayacak ölçüde değil. Hava şartlarından dolayı beklenen üretim olmadı, üretim yetişmedi. Portakal hiç bu kadar yükselmemişti. Hava şartları bu meyveyi de etkileyince kilogramı 4 liraya satılır oldu. Bahar meyvelerinin gecikmesi de bu ürünün pahalanmasında etkili.”
Marul El Yakıyor
Kışın ortasında 1-1.5 liradan tüketilen geçen hafta en fazla 2.5 lira olan kıvırcık marulun 3.5 liraya ulaştığını ifade eden Baydan, “Seralarda marul bitti. Yerine salatalık fidesi ekiliyor. Tarladaki marullar henüz yetişmedi. Tarla marulu çıkınca fiyatlar ay sonuna doğru normale döner. Havuç dönemi zaten bitti. Bu yüzden 2.5 liraya çıktı” dedi.
Adetle Patates Satıyoruz
Patatesin fiyatının yükselmesini Bereket Manav`ın sahibi Mesut Bereket ile konuştuk. Bereket, “Bu yıl patates aşırı yükseldi. Depolarda ürün yok. Yeni mahsulde çıkmaya başladı biraz da bunun etkisi var. Şu an 4 lira patates ama yarın öbür gün 5`i bulur. Köylü artık çiftçiliği bıraktı, zarar ediyor. Mazot olmuş kaç para” dedi. Vatandaşın tepkilerini sorduğumuz manav Bereket, “ Valla her şey ateş pahası oldu. Bizde şaşırıp kalıyoruz. millet sebzeyi gramla alıyordu. Şimdi patatesi de sayıyla almaya başladı. Kadın gelip 5 tane 6 tane patates alıyor. Eee ne etsin 900 lira maaş alıyor kadının eşi nasıl para yetiştirsin. Patates dediğin fakirin aşı o vatandaş artık onu bile adetle alır oldu” diye konuştu.
Yediğimiz Patates Soğan Onu Da Artık Yiyemeyeceğiz Galiba
Fakir fukaranın vazgeçilmez yiyeceği olarak bilinen patatesin ateş pahası olması tüketiciler tarafından tepkiyle karşılanıyor. Manava patates almaya gelen ev hanımı Tunay G.`ye yükselen patates fiyatlarını sorduk. Tunay Hanım, “Zaten yediğimiz patates, soğan onu da artık korkarak alıyoruz. Şimdi görüyorsun birkaç tane patates aldım 7 lira verdim. Onunla da bir yemek yapsam biter. Eşimin aldığı maaş zaten belli, nasıl yetiştireceğiz bilmiyorum. Şaştım kaldım” diyerek yükselen patates fiyatlarına tepki gösterdi.
Milli Gazete
NOT: Bu fiyatlar Balıkesir'deki fiyatlardır. İstanbul'da fiyatlar daha yüksektir. En son dün itibariyle (06.04.2015) patatesin toptancı sebze halindeki fiyatı 3.3 tl, marul 3.5 tl. Bunun prekande fiyatlarının ise 5 tl'den raflardaki yerini almaktadır.