Ahlat-Adilcevaz Karayolu üzerinde bulunan ve Anadolu`nun ilk kubbeli cami örneklerinden olan tarihi Tuğrul Bey cami, kendi haline terk edilmiş. Kim tarafından yapıldığıyla ilgili net bir bilgi bulunmayan tarihi cami, çok eski bir tarihe sahip olduğu, Anadolu`nun ilk kubbeli cami örneklerinden olduğu biliniyor.
Van Gölü sahilinde ve Adilcevaz ilçesinin hemen girişinde bulunan bu tarihi cami, yetkililer tarafından gerekli önemi ve bakımı görmediği ziyaret edildiğinde anlaşılıyor. Adilcevaz Kalesinin alt bölümünde bulunan tarihi Tuğrul Bey Camisi, birçok yerli ve yabancı turistin akınına uğruyor.
15. yüzyılın sonlarıyla 16. Yüzyılın başlarında Zal Paşa tarafından restore edildiği bilgisinin olması, halk arasında da Zal Paşa Camisi olarak da biliniyor. Kimi kaynaklarda Mimar Sinan tarafında yapıldığı öne sürülüyor. Caminin girişine asılan küçük bir levha üzerinde de Mimar Sinan tarafından yapıldığı yazılıyor. Kimi kaynaklarda Mimar Sinan eserlerinde böyle bir cami ismine rastlanmadığı belirtiliyor.
Tarihi ve doğal güzelliğiyle bir Anadolu harikası haline gelen Tuğrul Bey Camisi, özellikle Cumhuriyetin kuruluşundan sonra kendi amacını dışında bir tuz deposu olarak kullanıldığı biliniyor. 1965 yılına kadar amacına uygun kullanılmayan Tuğrul Bey Camisi, 1965 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğünce restore edilerek eski işlevine kavuşturulmuştur.
1965 yılından bu yana yeniden ibadete açılan Tuğrul Bey Camisi, rutubet ve nemden dolayı iç kesimlerinin sıvaları dökülmüş. Ziyaret etmek isteyen insanlar, özellikle kış aylarında ısıtma yapılmadığından şikâyetçi. Tarihe ışık tutan ve Anadolu`da örneğine ender rastlanılan bu tarihi caminin bu durumda olması halkın tepkisini çekiyor.
Yöre halkı, tarihe ışık tutan bu ve benzeri cami ve tarihi mekânlara sahip çıkılmasını istiyor. Bakım ve onarımı için vakıflar bölge müdürlüğünün duyarsız davrandığını belirten yöre halkı, ibadet edilen caminin ısınmasını gerçekleştirilmediği içinde İl ve ilçe müftülüğünün duyarsızlığında şikayetçi.(Şükrü Tontaş-İLKHA)