Riyad Makaev – Doğruhaber/Analiz

Rusya ekonomik kriz ile mücadele ederken ekonomik krizden en çok etkilenenler, Rusya`ya bağlı olan daha doğrusu bütçeleri Rusya`nın Merkez Federal Bütçesine bağlı olan Kuzey-Kafkasya Cumhuriyetleridir. Çeçenistan da bunlardan bir tanesidir. Çeçen Cumhuriyeti`nin ekonomisi, sanayisi ve tarımı 20 yıl içinde yaşanan iki savaş neticesinde darmadağın olmuştur. Şu anda Çeçenistan tamamen Rusya`ya bağlıdır. Çeçenistan`da çıkan petrol ve doğalgazı “Rosneft” ve “Gazprom” şirketleri işletmektedir. Ayrıca, Çeçenistan, petrol ve doğalgazdan herhangi bir pay almamaktadır. Çeçen yerel hükümetin belirlediği yıllık bütçenin Kremlin tarafından onaylanması gerekmektedir. Çeçenistan`da Başkanlık seçimleri yapılmamaktadır. Şu an ki Çeçenistan Başkanı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından atanmıştır. Bölgede herhangi makroekonomi söz konusu değildir. Çeçenistan`da her şey genel olarak Rusya`dan veya yurtdışından ithal edilmektedir.  Herhangi bir üretim söz konusu değildir. Mevcut olan orta ölçekli üreticilerin ürettiği ürünler ya kalitesiz veya hiç rağbet görmemektedir. İşsizliğin had safhada olduğu Çeçenistan`da rublenin dolar karşısında değer kaybetmesi ile birlikte hayat daha da zora girmiştir. Bölgede her şeye zam geldi. Sistematik maaşların ödenmediği ve zar zor evlerinin geçimini sağlayan Çeçenlerin 4 Aralık 2014`de dağdaki direnişçiler tarafından başkent Grozny`e yapılan baskın ile birlikte atmosfer 360 derece değişti.

Bölgeyi tamamen savaş izlerinden temizleyip ve Başkenti gökdelenlerle süsleyen, Rusya`nın en emniyetli yeri olarak Çeçenistan`ı ilan eden, Rusya tarafından bölgenin “Kralı ve Emiri” olarak atanan Ramazan Kadirov, 4 Aralık saldırısıyla adeta çıldırdı. Sadece Ortaçağ`da görülen bir vahşete başvurarak, direnişçilerin yakınlarının ve akrabaların evlerini yakmaya başladı. Hiçbir devletin, hukuki sistemin ve dinin müsaade etmediği ceza yöntemine başvuran yerel yönetici Kadirov, itiraz edenleri dahi cezalandırmaya niyetli, ‘İtirazcıları bana getirin alnından kendim vururum onları` demektedir.

Kadirov`un yeni uygulamasıyla birlikte Çeçenistan`da direnişçi yakınlarının 19 evi yakıldı ve aileler bir daha Çeçenistan`a dönmemek üzere sürgün edildi. Bu ailelere yardım eden veya bunları kendi evlerine alanların bile evlerinin yıkılıp yakılacağı duyuruldu. Direnişçilerin akraba ve yakınlarının mal varlıklarına ise el konuldu. Bu yetmedi, direnişçilere ve direnişçilerin yakınlarına sahip çıkma veya yardım etme gibi olasılığı engellemek için Çeçenistan`ın Meclis Başkanı Dukvaha Abdurrahmanov tarafından direnişçilere yardım edenlere veya kendi çocuklarına sahip çıkmayarak çocukları dağa çıkan direnişçilerin yakınlarına veya akrabalarına yönelik idam cezası istemek için yeni bir kanun tasarısı düzenlendi. Rusya Başsavcısına gönderilen kanun tasarısı şimdilik onaylanmış değil.

Çeçenistan`da yaşanan yargısız infazlara ve Rusya`nın anayasasına aykırı hareketlere ve davranışlara karşı insan hakları örgütlerinin düzenlediği basın toplantısı bile Kadirov`un adamlarının saldırısına uğradı. Kremlin Sarayı, Çeçenistan`da yaşanan yasadışı ve anayasaya aykırı olarak Putin`in atadığı Çeçen Başkanın davranışlarını görmezden geliyordu ki geleneksel yıllık basın toplantısında Rusya Devlet Başkanı Putin`e ünlü Rus gazetecisi Sobçak tarafından Kadirov`un uygulamaları soruldu. Putin, atadığı Çeçenistan Başkanı Kadirov`u üstü kapalı bir üslupla eleştirdi ve kim olursa olsun Rusya`da insanları yargısız infaza Kadirov`un veya hiç kimsenin hakkı ve yetkisinin olmadığını söyledi.

Kadirov hemen ertesi gün Grozny`de binlerce kişi toplayarak anti-terör mitingi düzenledi. Mitingde Kadirov`a destek sloganları atıldı. Kadirov ise, “Rusya Devlet Başkanının sözü bizim için emirdir.” diyerek, özür mahiyetinde konuşma yaptı. Putin`in basın toplantısında, ‘Çeçenistan`da direnişçilerin akrabalarının evlerinin kundaklanmasıyla ilgili soruşturma başlatıldı` sözü Kadirov`u derinden korkutmuştu. Putin, ilk defa Kadirov`u böyle eleştirmişti. Zaten Batı ile başı dertte olan Putin her şey yapabilirdi. Kadirov`un Putin`e bağlılığını gösteren her konuşması ve davranışı halk tarafından aslında nefret ile karşılanıyor. Çeçen kültüründe olmayan bir tarzda birinin önünde aşağılanmak halk arasında büyük nefret uyandırıyor ve alay konusu yapılıyor. Bir taraftan İslam`dan bahseden Kadirov, diğer taraftan tüm resmi dairelerde ve okullarda yılbaşı kutlamaları düzenlettiriyor. Grozny`de Ahmet Kadirov camisinin önünde Rusya`nın en büyük “Çam Ağacı”nı dikerek insanları adeta çıldırtıyor. Kremlin`in gözüne girerek yerini kaybetmemek uğruna Çeçen kültüründe olmayan ve Çeçenlerin her zaman nefret ile baktığı hareket ve davranışlarına devam eden Kadirov, gün geçtikçe halkın gözünden düşüyor.   

Çeçenistan`da “din adamları” ve diğer Kadirov tarafından kurulan sivil örgütler, Kadirov`un uyguladığı tüm uygulamaları istisnasız doğru buluyorlar. “Din adamları” intikam almanın hak olduğunu gündeme getirerek yine yasadışı cezalandırmaları teşvik ediyor. Kadirov görevine devam edebilmek için Kremlin tarafından olası değişiklikler karşısında Putin`e bağlılığını gösterebilmek için ilginç şeylere başvuruyor. Ramazan Kadirov, Grozny`de son olarak bir gövde gösteri düzenledi. Tam bir askeri teçhizatla yirmi bin kişiyi bir stadyumda toplayan Kadirov, Putin`e karşı biat yeminini tazeledi. Bir gönüllüler olarak Başkumandanı Putin`e bağlı olduklarını ve dünyanın neresinde olursa olsun her türlü görevi almaya hazır olduklarını söyleyen Kadirov, yine Putin`i zora sokacak açıklamayı yaptı. Kadirov, ‘Rusya`nın ordusu, uçakları, tankları ve nükleer silahları var, ama gayri resmi görevleri de olur. Biz her türlü gayri resmi görevi almak için gönüllüler olarak hazırız.` dedi ve tekbir getirdi. Kadirov, Putin`i adeta mafya babalarının yerine koymuş oldu. Rus analistleri Kadirov`un gövde gösterisini ‘Görevinden uzaklaştırılma korkusu yaşayan Kadirov bu saçmalığa başvuruyor.` şeklinde yorumluyor. 

Kadirov yanındaki danışmanlarından akıl alıyorsa bu danışmanlar onun sonunu hazırlıyorlar. Eğer kendisinden çıkıyorsa danışmanları ne işe yarıyor? Bir gerçek var, Putin buna bir son vermeli. Şimdilik buna “dur, yeter” diyecek tek kişi var o da Rusya Devlet Başkanı Putin. Başka hiçbir kişiden veya otoriteden çekinmeyen Kadirov ve onun ekibi Çeçenistan`da istedikleri gibi at koşturuyor. Çeçenistan`da bir seçim yapılsa hiçbir şansı olmayan Kadirov, bu sıra kedi gibi Putin`in etrafında miyavlıyor.