Riyad Makaev / Doğruhaber - Analiz
ABD ve AB, Rusya’nın sergilediği tutumu ve Ukrayna’ya yönelik izlemiş olduğu politikanın karşısında ciddi adımlar atmaya başladı. Suri ye konusunda ciddi yenilgi alan AB-ABD, Uk rayna meselesinde Rusya’yı sıkıştırmayı hedef almış gözüküyor. AB-ABD’nin uyguladığı yaptırımlar karşısında şimdiye kadar pek ciddi adım atmayan Rusya’ya bir şok da Hollanda’dan geldi. Bir dönem dünyanın en büyük enerji şirketlerinden biri olan Rus YUKOS`un eski hissedar larının hem Rus mahkemelerinde hem de uluslararası tahkimde tam 9 yıldır sürdürdüğü hukuk savaşı tarihte kazanılmış en büyük zaferle sonuçlandı. Lahey Tahkim Mahkemesi, Rus hükümeti nin YUKOS`a politik ve haksız gerekçelerle el koyduğuna hükmetti. Bu kararın Rusya`nın batıda bulunan birçok kamu varlığına haciz yoluyla el konmasına yol açabileceği belirtiliyor. Uluslararası Tahkim, Putin`in el koyduğu YUKOS`un bir kısmı hapse atılan eski ortaklarına 50 milyar dolar tazminat ödenmesine karar verdi. Mahkeme ayrıca Putin`nin mahkeme yi manipüle ettiğini belirtti.
ABD VE AB RUSYA İÇİN "TAHRİPKÂR EKONOMİK MÜEYYİDELERE" GEÇTİ
Ukrayna`daki kriz bağlamında Rusya`ya yaptırımları kademeli olarak ilerleten AB üyeleri "üçüncü aşama" olarak zikredilen "tahripkâr ekonomik müeyyidelere" geçmiş oldu. Brüksel`de toplanan AB üyesi 28 ülkenin büyükelçileri, yaptırımlar listesine dâhil edilecek kişi, şirket ve kuruluşlar üzerinde anlaştı. Diplomatik kaynaklar, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin`in çok yakın işadamlarının ilk kez yaptırımlar listesine dâhil edildiğini belirtti. Bu sefer alınan yaptırımlar kapsamında Rusya`nın Kırım`ı ilhakını destekleyen veya bundan maddi çıkar elde eden birey ve şirketlerin malvarlıkları dondurulacak ve bu kişilerin AB ülkelerine seyahatleri yasaklanacak.
AB ülkelerinin ABD ile koordineli planlanan üçüncü aşama sektörel yaptırımlar kapsamında bankacılık, enerji ve yüksek teknoloji sektörlerinin hedef alınması ve mevcut taahhütler istisna tutularak Rusya`ya silah ambargosu getirilmesi bekleniyor. Bu aşamada uygulanacak yaptırımlar Rusya ekonomisine ciddi bir etki yaptığı ortada. Rusya’da hisse senetleri ve ruble hızla düşüşe geçti. ABD ve AB kurnazlıkla Putin’i Ukrayna meselesine müdahil etti, ardından ‘müdahaleyi’ sebep göstererek karşı atağa başladı. İlk aşamada uygulanan yaptırımlar pek etki yapmazken, AB ülkelerinin uzun bir süre için kenarda beklettikleri ekonomik yaptırımların üçüncü aşaması Rusya ekonomisine beklenmeyen bir darbe vurdu. ABD ve AB ülkelerinin Rusya’ya yönelik uyguladığı yaptırımlar karşısında Çeçenistan yerel yöneticisi Ramazan Kadirov kendi adına AB ve ABD yöneticilerine karşı bir kara liste hazırlayarak dalga geçti. Ayrıca Kadirov, Doğu Ukrayna’da Kiev hükumetine karşı ayaklanan ayrılıkçılara 7,5 milyon dolar maddi destek sağlayacağını da açıkladı. Ancak, olan bitenden haberdar olan Rus işadamları artık endişelenmeye başlayarak Putin’e karşı bir baskı uygulamaya çalıştıkları yönünde geçen hafta Alman Gizli İstihbaratı’nın da bir açıklaması olmuştu.
ABD’NİN RUSYA’YA YÖNELİK ATAĞI
Putin, ABD karşısında yeni yeni olaylara imza atmaya devam ediyor. Putin’in Edward Snowden`a sığınma hakkı tanıması yüzünden zaten gergin olan ABD-Rusya ilişkilerini daha da zora sokacak yeni bir olay daha yaşandı. Rusya 1987 tarihli Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması`nı (INF) ihlal ederek testler yürütmeye başladı. ABD yönetimi Rusya’yı bu testlerle suçlayarak, bunun "çok ciddi bir mesele" olduğunu belirtiyor. Obama yönetimi, INF Anlaşması`nın olası ihlalleriyle ilgili daha önce kaygı ifade etmişti. Ancak bu son açıklamasıyla Rusya`yı ilk kez anlaşmayı resmen ihlal etmekle suçlamış oldu. Bu gelişme aynı zamanda, Obama yönetiminin bir silah kontrol anlaşmasının ihlaline dair Rusya`ya yönelttiği en ciddi suçlama oldu. Rusya`nın, Ukrayna`nın doğusundaki ayrılıkçılara verdiği destek konusunda ise ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Rusya`nın Ukrayna`daki ayrılıkçılara destek için sınır ötesine silah, fon ve personel transferi yaptığına yönelik net kanıtlar bulunduğunu, ayrıca Rusya`dan Ukrayna`nın içerisine topçu ateşi ve roket atışı düzenlendiğine dair de kanıtlara sahip olduklarını belirtti. "Ruslar gerilimi yatıştırmak istediklerini söylemiş olsalar da, sergiledikleri eylemler, şiddeti ve katliamı sona erdirmeyi gerçekten arzuladıklarına dair tek bir delil ortaya koymuyor" diyen Kerry, bölücülerin, Rus destekçilerinden gerçek anlamda baskı görmedikçe şiddete devam edeceklerini dile getirdi. Kerry, "Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, eğer isterse burada çok büyük bir fark yaratabilir. Bizim ve Avrupalı ortaklarımızın, eğer yapması gereken buysa, ilave tedbirler alacağız ve Rus ekonomisinin kilit bölümlerine yönelik daha geniş kapsamlı yaptırımlar uygulayacağız. Umarız buna gerek kalmaz ama eğer Rusya şu anki izlediği çizgiyi devam ettirirse, uluslararası toplumun önünde başka seçenek bırakmayacak" diye uyarıda bulundu. Kerry, Rusya`ya karşı Avrupa ile birlikte ilave yaptırımlar hazırlama sürecinde oldukla rını dile getirirken, ABD’nin ayrıca hangi yaptırımları uygulayacağı ve Rusya ile gerginleşen ilişkiler konusunda hangi adımları atacağı konusunda herhangi bir açıklayıcı bilgi vermedi.