MARDİN - Mardin Halk Sağlığı Müdürlüğü, aşırı sıcaklar ve korunma yollarıyla ilgili bir basın bildirisi yayınladı. Önemli uyarıların yer aldığı bildiride, sıcak havadan en çok küçük çocukların (0-4yaş), yaşlıların, özürlülerin, bakıma ihtiyacı olanların ve gebelerin etkilendiğine dikkat çekildi. İşte o açıklamanın tamamı…
Aşırı sıcak havalarda vücutta neler olur?
İnsanların vücut sıcaklığını düzenleyen sistemlerini aşırı zorlamaları sonucunda sıcağa bağlı hastalıklar görülebilmektedir. Normal koşullarda insan vücudu, terleme ile sıcaklığını kontrol altında tutabilmektedir. Ancak, bu dengenin korunabilmesi için sadece terleme mekanizması yeterli olmayabilir.
Dış ortamdaki sıcaklık artışlarının uyum sağlanamayacak kadar yüksek olması durumunda ya da organizma uyum sağlamakta zorlanıyorsa, hastalıklar ortaya çıkabilir, mevcut hastalıklar ağırlaşabilir. Dikkat edilmediğinde vücut sıcaklığı çok yükselebilir ve beyin ve diğer hayati organlara zarar verebilir. Nem oranı da yüksek olduğunda terin buharlaşması engellenir.
Sıcak havalardan en fazla kimler etkilenir?
Aşağıdaki gruplar sıcak havalardan en fazla etkilenen kişi ya da gruplardır: Aşırı sıcak havadan en çok etkilenen kişiler küçük çocuklar (0-4yaş), yaşlılar, özürlüler, bakıma ihtiyacı olanlar ve gebeler.
Aşırı kilolu bireyler, açık alanda çalışanlar, kalp ve damar hastalıkları, beyin ve damar hastalıkları, psikolojik hastalıklar, solunum sistemi hastalıkları, böbrek hastalığı, şeker hastalığı olanlar, özellikle tansiyon düşürücü, idrar söktürücü, depresyon ve uyku ilaçları sürekli olarak kullananlar, alkol ve madde bağımlıları,
Sıcakların zararlı etkilerinde korunmak için neler yapalım?
Vücut aşırı sıcaklarda susuz kalabilmektedir, bu nedenle su içmek için susamayı beklememek gerekir. 2-2,5 LT (10-12 su bardağı). Sıvı alımı doktor tarafından kısıtlanmışsa sıvı alımının düzenlenmesi için sürekli izleyen doktora başvurulmalıdır. Sıvı alımında su içmek esastır. Ancak, tuz kısıtlanmasını gerektiren bir sağlık sorunu yoksa su dışındaki sıvı alımında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir.
Vücut ter yoluyla sürekli sıvı kaybeder. Bu nedenle normalden daha fazla su içmek önerilir. Çalışırken ya da dışarıda bedensel etkinlik yaparken her saat başı iki ya da dört su bardağı su içilmesi önerilir. Günlük alınması gereken sıvı (tuz içeren sıvılar da dahil) miktarı özellikle açık havada görev yapanlarda 5-8 litreye kadar çıkabilir.
Yağlı besinler ve kafeinli içecekler tüketilmemelidir. Özellikle sağlık sorunu olanlar, çok sıcak saatlerde dışarıya çıkmamalıdır. Toplantı, açık hava etkinlikleri gibi faaliyetlerin günün sıcak olmayan saatlerinde yapılması önerilmektedir. Vücut sıcaklığının kontrolü amacıyla sık sık duş alınmalıdır. Duş yapılamıyorsa ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı ya da silinmelidir.
Güneşin başlıca etkileri nelerdir?
Güneş enerji ve yaşamın en önemli kaynağıdır. Güneş ışınları yaşamın devamı için gerekli olmakla beraber bazı durumlarda önemli sağlık etkileri de bulunmaktadır.
Isıtma, klorofil taşıyan canlılarda ışık enerjisi kullanılarak organik bileşiklerin üretilmesi anlamına gelen fotosentez, vitamin D sentezi, zararlı organizmaları önleme, aydınlatma başlıca yararlar arasındadır.
Güneş yanığı, erken yaşlanma, bağışıklık sistemi hasarı, cilt kanseri, katarakt gibi gözlerde hasar da sık görülen zararlar arasındadır.
Güneşin zararlı etkilerinden korunmak için neler yapılmalıdır?
Güneşin zararlı etkilerinden korunmak için aşağıdaki temel önerileri dikkate almak gerekir: Gölgede durmak, Güneş gözlüğü takmak;
A ve B’den yüzde 99 koruma sağlayan güneş gözlüğü büyük ölçüde güneşten kaynaklanan göz hasarını azaltacaktır. Ultraviyole (UV) radyasyon, dalga boyları 100 ve 400nm arasında olan elektromanyetik radyasyondur.
Uygun giysiler giymek; örneğin; sıkı dokunmuş, bol ve uzun kollu elbiseler tercih edilmelidir. Şapka takmak; gözler, kulaklar, yüz, sırt ve boyunun güneşten korunabilmesi için geniş kenarlı şapka kullanmak gerekir.
Yüz ve eller gibi güneşe daha fazla maruz kalan vücut bölgelerine koruma faktörü 30 ve üzeri 4 olan güneş kremi uygulanması önerilmektedir. Güneş kremi kullanılsa bile uzun süre güneşte kalınmaması uygundur. Güneşe fazla maruz kalan cilt bölgelerinize bolca, geniş spektrumlu güneş kremini iki saatte bir ya da yüzdükten sonra, dışarda oyun oynamadan ya da bedensel etkinlik yapmadan önce uygulanmalıdır.
Güneşin UV ışınları 10.00-16.00 saatleri arasında güçlü olduğundan özellikle bu saatlerde güneşe çıkmamaya dikkat edilmelidir. UV değerleri, UV indeksi gibi kriterler kullanılarak izlenmelidir. Aşağıdaki resimde de görüldüğü gibi UV indeksine göre açık hava etkinlikleri planlamak güneş ışınlarına daha fazla maruz kalmayı önleyebilir. UV ışınlarının en yoğun olduğu zamanlarda, gölgede durulmalıdır. Fakat ağaçlar, şemsiye ya da güneşliklerin altında durmak güneşten tam koruma sağlayamamaktadır. Çocuklar genellikle yetişkinlere göre çevresel tehlikelere karşı daha hassastır. Bu nedenle çocuklar açık hava etkinlikleri sırasında, yüksek UV ışınlarından korunmalıdır. (M. Salih Keskin – İLKHA)