ENES DURMAZ / ERKAN YAVUZ
Manisa Soma ilçesi kömür ocağında meydana gelen kaza herkesin yüreğini dağladı. İşçilerin vardiya değişimi sırasında meydana gelen patlamada yüzlerce maden işçisi hayatını kaybetti. Mahsur kalanların, ailelerine sağ-salim kavuşması için dua edilirken gelen her ölüm haberi herkesi yasa boğdu.
Yedi yüzü aşkın işçinin bulunduğu madende patlama oldu. Gazetemiz baskıya girdiğinde hayatını kaybeden sayısı 282 olarak açıklanırken madende mahsur kalanlara ulaşmak için kurtarma çalışmaları aralıksız devam ediyor.
3 GÜNLÜK ULUSAL YAS İLAN EDİLDİ
Soma’da meydana gelen faciadan sonra 3 günlük ulusal yas ilan edilirken, Başbakan, Cumhurbaşkanı ve siyasi parti liderleri programlarını iptal ederek Soma’ya gitti.
19 MAYIS KUTLAMALARI İPTAL
3 günlük ulusal yas nedeniyle, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nda gerçekleştirilecek resmi tören dışındaki tüm kutlama programları iptal edildi.
BAYRAKLAR YARIYA İNDİ
Soma’da maden ocağındaki yangının ardından ilan edilen milli yas dolayısıyla TBMM dışında tüm resmi kurumlarda bayraklar yarıya indirildi.
Öte yandan KKTC’de 2 günlük yas ilan ederken Pakistan ve Latin Amerika ülkelerinden Bolivya, Küba ve Venezuela’da maden işçileri, Soma’da yaşanan faciadan dolayı 1 günlük iş bırakma ve 3 günlük yas kararı aldılar.
SOMA’DAN GELEN GÖRÜNTÜLER İÇİMİZİ YAKTI
Türkiye’nin yüreğini dağlayan kömür ocağı kazasının yaşandığı bölgeden gelen fotoğraflar ve hikâyeler de acıya acı kattı. Yerin yüzlerce metre altına ortalama 1300 TL maaş için inen ve burada ölümle burun buruna çalışan işçilerin çoğu bu işi mecbur kaldığı için yapıyor. Kimisi oğlunu, kızını evlendirmek için, kimisi çocuklarının okul masraflarını karşılamak için, kimisi de ailesine ekmek götürebilmek için bu işe girmiş.
TEKBİR VE KELİME-İ ŞEHADET İLE KURTARILMAYI BEKLİYORLARDI
Boruları delerek oksijen ihtiyacını karşılayan ve madenden sağ kurtulan Fatih Ocay, bu fikri sayesinde 4 madencinin daha hayatını kurtardı. Ocay, “Duman iyiden iyiye hissedilmeye başlayınca herkes oradan oraya kaçmaya başladı. Dua edenler, tekbir ve Kelime-i Şehadet getirenler vardı. Kimi de çocuklarının, eşlerinin ve ailelerinin ismini sayıklıyordu” dedi.
‘ÇİZMELERİMİ ÇIKARAYIM SEDYE KİRLENMESİN!’
Türkiye yaşanan maden felaketinde mahsur kalan işçilere, ölenlere ve geride bıraktıkları gözü yaşlı ailelere ağlarken, sağ kurtulan bir işçinin, sağlık ekipleriyle arasında geçen diyalog, karanlık dehlizlerde çalışanların zarafetine işaretti. Kurtarılan işçi, sedyeye yatırılırken, “Çizmelerimi çıkarayım mı? Sedye kirlenmesin.” diyordu.
OĞLUM, HAKKINI HELAL ET NOTU
Hayatını kaybeden işçilerden birinin avucunda bulunan kâğıtta yürek burkan ifadelerin bulunduğu ifade edildi. Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Teşkilatlandırma ve Eğitim Sekreteri Osman Tutkun, cenazelerin teslim alındığı sırada gördüğü bir manzarayı paylaştı. Tutkun, “Orada çıkartılan bir cenazede, şehidin avucunun içindeki kâğıtta ‘Oğlum, hakkını helal et’ ifadeleri yazıyordu. Biz bu kadar onurlu maden işçileriyiz” dedi.
‘BİZİMLE HELALLEŞEREK GİDİYORDU’
Maden faciasında hayatını kaybeden iki çocuk babası Selami Tizel’in (34) eşi Aysel Tizel, “Her gittiğinde, bizimle helalleşerek gidiyordu. ‘4 bin metre yerin altına giriyoruz. Hiçbir zaman garanti değil’ diyordu” ifadelerini kullandı.
Aklının hep eşinde olduğunu ifade eden Tizel, şöyle konuştu: “Üç gün önce de, içime bir sıkıntı düştü. Rüyalarımda tabutlar, cenazeler gördüm.
Telefonda eşime anlatınca bana ‘hayırlara yor’ dedi. Televizyondan kazayı duydum. Aradık bir şey öğrenemedik. Eşimin ağabeyi gitti. Onun cenazesini getirdi.”
‘ABİ BENİ BIRAKIN ONU ALIN….’
Kurtarma çalışanlarının anlattığı başka bir hikaye ise insanın gözlerini yaşartıyor. Kurtarma ekiplerinin bulduğu yaralı bir madenci kurtarma ekibine şunları söylüyor: “Abi Mahmut çıkmadı. Mahmut çıkmadı! Beni bırakın bekarım onu alın abi. Onun karısı hamile”
ERDOĞAN’DAN SOMA MESAJI
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Soma’da meydana gelen maden kazasının ardından açıklamalarda bulundu. Başbakan Erdoğan, “Ocaktaki kardeşlerimizle ilgili çıkarma çalışmalarımız devam ediyor. Bir kısmı çıkarıldı, bir kısmı devam ediyor. Ölen kardeşlerimin ailelerine sabırlar diliyorum. Haberi alır almaz bölgedeki tüm birimlerimizle kurtarma çalışmalarımız başlatılmış durumda. AFAD başta olmak üzere ekipler çalışmalarını sürdürüyor” dedi. Erdoğan açıklamalarında ayrıca, iş kazalarının olabileceğini ancak bu kadar büyük olmasının kendilerini derinden üzdüğünü söyledi
SİYASİ PARTİLERDEN ‘SOMA’ MESAJLARI
Tüm Türkiye Soma’nın yasını tutuyor. Siyasi partiler hayatını kaybeden işçiler için taziye mesajı yayımladı. Hayatını kaybeden işçiler için Allah’tan rahmet yakınlarına da başsağlığı dilenen mesajlarda daha fazla can kaybının yaşanmaması temennisinde bulunuldu.
HÜDA PAR’DAN İŞÇİLER İÇİN TAZİYE MESAJI
Hür Dava Partisi Soma’daki maden faciasında hayatını kaybeden işçiler için taziye mesajı yayımladı. Hayatını kaybeden işçiler için yüce Allah’tan rahmet yakınlarına da başsağlığı dilenen mesajda, madende mahsur kalan işçiler için devletin tüm imkânlarının seferber edilmesi gerektiğine vurgu yapıldı.
HÜDA PAR’dan konu ile ilgili olarak yayımlanan mesajda “Büyük bir üzüntüyle, Manisa’nın Soma ilçesindeki maden kazasında hayatını kaybeden kardeşlerimize Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı, madende mahsur kalanların da bir an önce kurtarılmasını diliyoruz” denildi.
HER YIL YÜZLERCE İŞÇİMİZ ÖLÜYOR
Türkiye’de ölümlü iş kazalarının çok yaşandığına dikkat çeken HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, “Bu maden faciası Türkiye’de bugüne kadar yaşanmış olan en büyük felaket ve bu kaza maalesef Türkiye’nin en büyük kazası oldu. Dünyada ölümle sonuçlanan iş kazaları oranında Türkiye’deki oran birçok ülkeye göre daha yüksek. Her yıl yüzlerce işçi iş kazalarında hayatını kaybediyor. Bunların büyük bir kısmı önlenebilir ölümlerdir. Bu kazalar ile ilgili hükümet yetkililerinin yapmış olduğu açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda denetimlerin düzenli olarak yapıldığı, denetimlerde mevzuata aykırı bir durumun tespit edilmediği bildiriliyor. O zaman şu soruyu sormak gerekiyor: Mevzuat ile alakalı bir sıkıntı var mı? diye bakmak gerekiyor” şeklinde konuştu.
‘ACIMIZ ÇOK BÜYÜK’
“Acımız gerçekten çok büyük ben bu vesile ile bir defa daha bu elim kazada hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet diliyorum” diyen Yapıcıoğlu, “Şu anda birinci önceliğimiz hala madende kalanlar için dua edip sağ çıkmalarını temenni etmektir. Yaralıların durumunun iyi olduğu söylendi. Onlara da Allah’tan şifalar diliyorum. Geride kalan aile ve yakınlarına da sabırlar diliyorum” dedi.
SOMA’DAKİ KAZAYI ARAŞTIRACAĞIZ
Soma’da meydana gelen acı olaydan sonra çıkan olayların doğru olmadığını ve bunun Soma’da yaşananları manipüle etmek gibi olduğunu söyleyen Yapıcıoğlu, “Şu anda meydana gelen elim kazadan kendisine pay ve menfaat çıkarmak için olayı manipüle etmek veya sonra konuşulması gerekenleri şimdi konuşmak doğru değildir. Fakat bu kazanın hem mutlak suretle çok iyi araştırılması, hem de Türkiye’de neden bu kadar çok sayıda ölümlü iş kazalarının meydana geldiğinin tespit edilmesi gerekiyor.
Bunların üzerinde ciddi tartışmaların yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu çerçevede iş kazaları ile ilgili bir komisyon kurup bu konuda araştırma yaparak mevzuattan kaynaklı bir sıkıntı mı var olduğunu, mevzuat yetersiz ise yeni mevzuat nasıl olması gerektiği gibi bir çalışma hazırlayıp kamuoyu ile paylaşacağız inşallaah” diye konuştu.
‘İHMAL VARSA HESABI SORULMALIDIR’
Soğukkanlı ve sabırlı olma çağrısından bulunan Yapıcıoğlu, “Bir ihmal varsa mutlaka bunun hesabı sorulmalıdır. Fakat bu bugünün konuşulacak meselesi değildir. Yani daha yer altında çıkarılmayı bekleyen kardeşlerimiz varken, canlı veya cansız olarak bunların bu şekilde konuşulması manipüle edilmesi bizce çok doğru değildir. Şu anda odaklanılması gereken nokta yerin altında kalanların bir an önce çıkartılmasıdır. Soğukkanlı ve sabırlı olmalıyız” dedi.
İslami STK’lardan taziye mesajı
Manisa’nın Soma ilçesinde son yılların en büyük felaketi yaşandı. Maden ocağında meydana gelen patlama neticesinde yüzlerce kişi hayatını kaybederken, onlarca kişi de yaralı olarak kurtarıldı. Tüm kesimler, Soma’da hayatını kaybeden işçiler için taziye mesajları yayınladı. Mustazaflar Cemiyeti, Peygamber Sevdalıları Platformu, Hak ve Özgürlükler Platformu, Tesettüre Çağrı Platformu(TES-ÇAĞ), Marmara İnsani Hak ve Özgürlükler Platformu (MİNHAP), Özgür Kudüs Platformu, Semere Der gibi İslami STK’ların yanı sıra Hür Dava Partisi(HÜDA PAR) ve Doğrumedya Yayın Grubu da yayınladıkları mesajda hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet dilerken, yakınlarına da sabırlar diledi.
Dünya liderlerinden taziye mesajları
Dünya liderleri de Soma için taziye mesajı yayınladı. İngiltere, İran Rusya, İspanya, Ukrayna, KKTC, Azerbaycan ve daha birçok ülke Soma’da yaşanan maden faciası nedeniyle duydukları üzüntüyü ve taziye mesajlarını yazılı açıklamalar ve sosyal medya mesajları aracılığıyla iletti.
DÜNYA MÜSLÜMAN ALİMLER BİRLİĞİ’NDEN TAZİYE MESAJI
Dünya Müslüman Alimler Birliği Soma’daki maden faciasında hayatını kaybeden işçiler için Türkiye’ye başsağlığı diledi. Birlik tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Türkiye halkı ve hükümetine başsağlığı, yaralılara acil şifa, hayatını kaybedenlere rahmet, ailelerine de Allah’tan sabır niyaz ediyoruz” denildi.
RAİD SALAH’TAN TAZİYE MESAJI
“Kudüs Muhafızı” olarak bilinen 1948 Filistin İslami Hareketi lideri Raid Salah da maden kazasında hayatlarını kaybedenler için başsağlığı diledi. Salah yayımladığı taziye mesajında, “Çok sayıda işçinin öldüğü ve yaralandığı olaydan derin üzüntü duymaktayız. Kazada hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, ailelerine, Türkiye halkına ve hükümetine başsağlığı, yaralılara acil şifalar dilerim” ifadesine yer verdi. Salah, madende mahsur kalanların da en kısa sürede kurtarılmasını temenni etti.
Madenlerde ağır bilanço
Soma`da yaşanan maden faciası, Türkiye`de yaşanan maden kazalarını akıllara getirdi. Yaşananlar ve bilanço çok acı...
Türkiye’de, 1941 yılından bu yana maden ocağı kazalarında 3 bini aşkın kişi hayatını kaybetti. En fazla kayıp verilen kaza, 1992`de 263 kişinin öldüğü Zonguldak’ın Kozlu ilçesindeki grizu faciası oldu.
73 YILDA TAM 3 BİN
1941`den bugüne kadar Türkiye`nin birçok bölgesinde yer alan kömür ve diğer maden ocaklarında yaşanan, pek çoğu grizu patlaması, göçük ve yangından kaynaklı olmak üzere iş kazalarında 3 binden fazla işçi hayatını kaybetti. Bu kazalarda 100 bini aşkın kişi ise yaralandı. Ülkede en büyük maden faciası, 1992`de Zonguldak`ın Kozlu ilçesinde yer alan Türkiye Taş Kömürü İşletmesine bağlı kömür ocağında meydana geldi. Buradaki grizu patlamasında 263 işçi hayatını kaybetmişti.
İŞ KAZALARINDA MADEN İLK SIRADA
Türkiye İstatistik Kurumunca geçen mart ayında yayınlanan ve iş kazalarının sektörel dağılımının yer aldığı rapora göre, Türkiye’de iş kazalarının en fazla yaşandığı sektör, “Maden ve taş ocakçılığı” olarak belirlendi. Geçen yıl iş kazalarının yüzde 10,4`ünün madencilik ve taş ocağı sektöründe görüldüğü tespit edildi. Elektrik, gaz, buhar, su ve kanalizasyon sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı yüzde 5,2; inşaat sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı ise yüzde 4,3 olarak gerçekleşti.
Türkiye`de şimdiye kadar yaşanan bazı maden ocağı kazaları şöyle:
7 Mart 1983: Armutçuk’ta grizu patlaması (103 ölü).
10 Nisan 1983: Kozlu’da grizu patlaması (10 ölü).
31 Ocak 1987: Kozlu’da göçük (8 ölü).
31 Ocak 1990: Bartın’ın Amasra ilçesinde grizu patlaması (5 ölü).
7 Şubat 1990: Amasya Yeni Çeltik’te grizu patlaması (68 ölü).
3 Mart 1992: Kozlu’da grizu patlaması (263 ölü).
26 Mart 1995: Yozgat’ın Sorgun ilçesinde grizu patlaması (37 ölü).
22 Kasım 2003: Karaman’ın Ermenek ilçesinde grizu patlaması (10 ölü).
8 Eylül 2004: Kastamonu’nun Küre ilçesinde yangın (19 ölü).
2 Haziran 2006: Balıkesir’in Dursunbey ilçesinde grizu patlaması (17 ölü).
10 Aralık 2009: Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde grizu patlaması (19 ölü).
17 Mayıs 2010: Zonguldak’ta grizu patlaması (30 ölü).
8 Ocak 2013: Kozlu’da grizu patlaması (8 ölü).