TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu`ndan, tüm siyasi parti temsilcilerinin ortak imzasıyla yayınlanan ortak bildiride, Mısır`da verilen idam kararlarının şiddetle kınandığı belirtilerek, "Öncelikle idam kararlarının infazının derhal durdurulmasını talep ediyoruz. Bilahere idam kararları ve insan hakları ihlalleri tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırılmalıdır" ifadeleri kullanıldı.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Yeni Halkla İlişkiler Binası’nda ilk toplantısını yaptı.
AK Parti Sakarya Milletvekili Ayhan Sefer Üstün, toplantının açılışında, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yapılan saldırıyı kınadı ve bu saldırının siyasete, demokrasiye, yapıldığını kaydetti.
Toplantıda, Mısır’daki idam kararları ile ilgili siyasi partilerin komisyon temsilcilerinin verdiği önergeler ele alındı.
CHP Ankara Milletvekili Levent Gök, idam cezalarının uygulanmasının toplumda yarattığı tahribatı çok iyi bilindiğini ifade ederek, “İdamlar, toplumu ayrıştırıcı, kutuplaştırıcı, onarılmaz yaralar açıcı uygulamalardır. Mısır adalet sistemi, idamlar konusundaki kararları gözden geçirmelidir. Mısır halkının buna ihtiyacı vardır. Mısır halkının onları sahiplenen güçlü bir sese ihtiyacı vardır" dedi.
AK Parti İzmir Milletvekili Hamza Dağ, idam kararının tamamen siyasi ve insanlık için utanç verici olduğunu ifade ederek, "Bu karar, darbeye karşı direnen kitlelere gözdağı verilmesini amaçlamaktadır" diye konuştu.
Darbeden sonra idam dışında birçok insan hakları ihlalinin de yaşandığını ifade eden Dağ, idam kararlarıyla, adil yargılanma hakkının, yaşam hakkının gaspının söz konusu olduğunu kaydetti.
MHP Tokat Milletvekili Reşat Doğru, Mısır’ın yanında, Suriye, Irak, Ukrayna, Doğu Türkistan, Karabağ, Ahıska Türklerine ilişkin sorunlara da komisyonun sesinin gür çıkması gerektiğini belirterek, “Burada yaşanan sorunlara ilişkin de aktif tepkiyi göstermemiz gerekir” dedi.
Komisyon Başkanı Üstün, komisyonun Doğu Türkistan ziyaretiyle ilgili Çin tarafından cevap beklediklerini belirterek, “İnşallah olumlu yanıt verirlerse gider oraya incelememizi yapalım” diye konuştu.
BDP Adana Milletvekili Murat Bozlak, “Adına mahkeme denilen siyasi heyetin kararının, ne dinle ne ahlakla ne insan haklarıyla ne de hukukla ilgisi yoktur. Bu karar, tamamen darbecilerin talepleri doğrultusunda verilmiş insanlık dışı bir karardır. Bu kararla bir insanlık suçu işlenmiştir" ifadelerini kullandı.
İran’da bugüne kadar birçok idam cezasının infaz edildiğini belirten Bozlak, Türkiye’nin bugüne kadar bu idamlara karşı ciddi bir karşı duruş göstermediğini söyledi.
CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, MİT teklifinin insan hakları açısından sakıncalı düzenlemeler içerdiğini savunarak, bu konuyla ilgili komisyonun tarihi görevini yapması gerektiğini söyledi.
İdam cezalarının, ıslah edici cezalar olmadığını dile getiren Tanal, "Siyasi idamlar topluma huzur getirmemiştir ve derin yaralar açmıştır. Bunu kendi tarihimizden ve dünya tarihinden görebiliyoruz. Eğer 529 kişi idam edilirse Mısır’da barış sağlanamaz. Barışın ve huzurun yolu idamdan geçmez" dedi.
AK Parti Adıyaman Milletvekili Mehmet Metiner, “Askeri darbelere ve idamlara karşıtlık noktasında siyasi partilerin ortaklaşmasını gurur verici buluyorum” diye konuştu.
Yapılan konuşmalarda, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yapılan saldırı kınandı ve olayın arka planının ortaya çıkarılması istendi.
Ortak Bildiri
Konuşmaların ardından, siyasi parti temsicilerinin imzasıyla ortak bildiri hazırlandı. Bildiride, şu ifadeler yer aldı:
" Mısır Arap Cumhuriyetinde ilk kez halk tarafından demokratik yolla seçilmiş olan hükümete yönelik 3 Temmuz 2013 tarihinde bir askeri darbe gerçekleştirilmiş ve sonrasında başta yaşam hakkı olmak üzere çok ağır insan hakkı ihlalleri yaşanmıştır. Komisyonumuz 4 Temmuz 2013 tarihinde toplanarak, Komisyonda temsil edilen tüm siyasi parti gruplarına mensup milletvekillerince imzalanan bir bildiriyle Mısır`daki darbeyi ve bunun sonucunda yaşanan hak ihlallerini kınamıştır. Ardından Mısır`a Komisyonumuzdan bir heyet gönderilmesine karar verilerek Dışişleri Bakanlığı üzerinden girişimde bulunulmuştur. Ancak Komisyonun bu talebiMısır Arap Cumhuriyeti tarafından kabul edilmemiştir.
TBMM Başkanı sayın Cemil Çiçek ile Komisyon Başkanı Ayhan Sefer Üstün`ün ortak basın açıklamasıyla bu durum kamuoyuna duyurulmuş ve tüm medeni ve demokratik ülkeler harekete geçmeye davet edilmiştir. Akabinde de Komisyon Başkanlığı yaşanan ağır ihlallere dikkati çekmek üzere çeşitli uluslararası kuruluşlar ile yabancı ülke parlamentolarına mektup yazmıştır. Ancak Mısır`daki temel insan hakları ihlalleri azalmak yerine artarak devam etmiş, binlerce kişi öldürülmüş, sonuçta ülkeye kan ve gözyaşı hakim olmuştur. Yargısız infazlar sürerken bu defa evrensel hukuka aykırı yargı kararlan ortaya çıkmış, 24 Mart 2014 tarihinde daha ikinci duruşmada ve 20 dakika içinde 529 kişi hakkında idam kararı verilmiştir. Çağımızda ölüm cezası insan onuru ile bağdaşmamaktadır. Bu idam kararlarının uygulanması Mısır toplumundaki kutuplaşmayı, kin ve intikam duygusunu arttıracak ve başta Mısır olmak üzere Arap ülkelerindeki istikrarsızlığı derinleştirecektir. Bu itibarla, Komisyonumuzda yapılan müzakereler sonucunda aşağıdaki hususlar kabul edilmiştir:
-Evrensel hukuka tamamen aykırı ve siyasi olduğu apaçık belli olan idam kararlarını şiddetle kınıyoruz.
-Öncelikle idam kararlarının infazının derhal durdurulmasını talep ediyoruz.
-Bilahare idam kararları ve insan hakları ihlalleri tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırılmalıdır.
-Olağanüstü mahkemelerce verilen kararlar yerine insan haklarına saygı temelinde bölge ve dünya barışına, demokrasiye katkı koyacak adalet arayışı sürdürülmelidir."
AA