Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İran seyahati öncesinde Esenboğa Havalimanı’nda gazetecilerin sorularını yanıtladı. Erdoğan, yeniden yargılama konusundaki çalışmaların ne aşamada olduğunun sorulması üzerine şunları söyledi:
“Adalet Bakanlığı, bu süreç içerisinde yeniden yargılama sürecini şu anda değerlendiriyor, çalışıyor, muhtevası ne olacak, nasıl olacak? Bir şeyi açık söyleyebilirim. Özel yetkili mahkemeleri kaldırmayı kesinlikle hedeflemiş durumdayız. TMK’yı kaldırmayı buradaki TCK’ya aktarılması gereken maddeleri oraya aktarma gibi bir hedefimiz var. ÖYM’leri kaldırarak bu mahkemeleri tamamen ağır ceza mahkemelerine buradaki hangi dosyalar nerelerdeyse devretmek suretiyle bu süreci kapatmış olacağız. Sadece 133 ağır ceza mahkemesi var şu anda. 8 tane de herhalde özel yetkili mahkeme var. 133 ağır ceza mahkemesiyle bu süreci sürdüreceğiz. Böyle bir dönemi başlatıyoruz.”
Yeniden yargılama yolda
Hükümet, ÖYM’leri kaldırıp, bu mahkemelerin yetkilerini Terörle Mücadele Kanunu (TMK) uyarınca kurulmuş mahkemelere devrederken, elinde dosya bulunan ÖYM’lerin görevine devam etmesi konusunda bir geçici düzenleme yapmıştı. Bu nedenle, Ergenekon, şike, Balyoz ve KCK davaları gibi davalara, eski yetkileri elinde bulunduran ÖYM’ler bakmıştı. Bu davalardan Şike ve Balyoz dosyaları Yargıtay tarafından kesin hükme bağlandı.
Hükümet, ÖYM’leri kaldırıp, bu mahkemelerin yetkilerini Terörle Mücadele Kanunu (TMK) uyarınca kurulmuş mahkemelere devrederken, elinde dosya bulunan ÖYM’lerin görevine devam etmesi konusunda bir geçici düzenleme yapmıştı. Bu nedenle, Ergenekon, şike, Balyoz ve KCK davaları gibi davalara, eski yetkileri elinde bulunduran ÖYM’ler bakmıştı. Bu davalardan Şike ve Balyoz dosyaları Yargıtay tarafından kesin hükme bağlandı.
Türkiye Barolar Birliği de bu tartışmalı dosyaların yeniden görülmesi için ÖYM’lerle ilgili geçici maddenin kaldırılarak, bu mahkemelerin kaldırılmasını, dosyalara da diğer yetkili mahkemelerin bakmasını önermişti. Baro, Balyoz ve şike gibi davalar için de yeniden görülmeleri için özel hüküm getirilmesini önermişti. Hükümetin ÖYM’leri kaldırması halinde Ergenekon ve KCK gibi davalar için yeniden yargılama yolu hemen açılabilecek. Bu mahkemelerin karara bağladığı davaların yeniden görülmesi gerektiği hükmü getirilirse de Balyoz ve şike davaları da silbaştan görülebilecek.
TMK da kalkıyor
Türkiye’de olağanüstü dönemlerin simgesi haline gelen ve terör eylemleri sürdüğü için kaldırılmadığı söylenen TMK’nın bütünüyle kaldırılması ise yepyeni bir dönemi başlatacak. Bu durumda, TMK ile yetkili özel mahkemeler de kalkacak ve örgüt suçları da normal ağır ceza mahkemelerinde yargılanacak. Bu durumda, TMK’ya göre yürütülen onlarca davanın yeni kurallara göre baştan görülmesi gündeme gelebilecek. Çözüm sürecinde de BDP’nin üzerinde en yoğun olarak durduğu konu TMK’nın ve özel yetkili tüm mahkemelerin kaldırılmasıydı.
Türkiye’de olağanüstü dönemlerin simgesi haline gelen ve terör eylemleri sürdüğü için kaldırılmadığı söylenen TMK’nın bütünüyle kaldırılması ise yepyeni bir dönemi başlatacak. Bu durumda, TMK ile yetkili özel mahkemeler de kalkacak ve örgüt suçları da normal ağır ceza mahkemelerinde yargılanacak. Bu durumda, TMK’ya göre yürütülen onlarca davanın yeni kurallara göre baştan görülmesi gündeme gelebilecek. Çözüm sürecinde de BDP’nin üzerinde en yoğun olarak durduğu konu TMK’nın ve özel yetkili tüm mahkemelerin kaldırılmasıydı.
Öcalan iddiası
TMK’nın kaldırılması daha önce de gündeme gelmiş bazı hukukçular Abdullah Öcalan gibi terör hükümlülerinin bu durumda yeniden yargılanmasının söz konusu olabileceğini savunmuştu. Buna karşılık bazı hukukçular, TCK değiştiği zaman kesin karara bağlanmış dosyaların yeniden görülmediğini anımsatarak, TMK’nın kaldırılması halinde de bunun gerekmeyeceğini ileri sürmüştü. Ancak TMK’nın kaldırılması halinde bu tartışma da yeniden alevlenebilecek.
TMK’nın kaldırılması daha önce de gündeme gelmiş bazı hukukçular Abdullah Öcalan gibi terör hükümlülerinin bu durumda yeniden yargılanmasının söz konusu olabileceğini savunmuştu. Buna karşılık bazı hukukçular, TCK değiştiği zaman kesin karara bağlanmış dosyaların yeniden görülmediğini anımsatarak, TMK’nın kaldırılması halinde de bunun gerekmeyeceğini ileri sürmüştü. Ancak TMK’nın kaldırılması halinde bu tartışma da yeniden alevlenebilecek.
Şişli saldırısı manidar
MHP’nin seçim bürosu ile Şişli Belediye’sine yönelik saldırılara ilişkin değerlendirmesinin sorulması üzerine Erdoğan, son seçimlerde Ak Parti’nin sadece İstanbul’da 200’e yakın seçim koordinasyon merkezine saldırı düzenlendiğini hatırlattı. Seçim arefesinde böyle bir durumun ortaya çıkmasının çok üzücü olduğunu belirten Erdoğan, şunları kaydetti: “Esenyurt tabi hassas bir ilçe. Bu hassasiyeti de çok iyi bilen birisiyim. Bunun yanında Van’da büyükşehir belediye başkanımıza ve yanındaki tüm arkadaşlarımıza esnaf ziyareti esnasında, taşlı sopalı saldırılar oldu. Yetinmediler, belediye başkanının evine iki kez ses bombası atıldı. Bütün bunlar aslında caydırmaya yönelik, seçim öncesinde adeta korku atmosferi oluşturmaya yönelik adımlar. Yılmak diye bir şeyimiz söz konusu değil. Belediye başkan adayım da çok çok kararlı. Onların özgüveni beni de çok duygulandırdı.”
MHP’nin seçim bürosu ile Şişli Belediye’sine yönelik saldırılara ilişkin değerlendirmesinin sorulması üzerine Erdoğan, son seçimlerde Ak Parti’nin sadece İstanbul’da 200’e yakın seçim koordinasyon merkezine saldırı düzenlendiğini hatırlattı. Seçim arefesinde böyle bir durumun ortaya çıkmasının çok üzücü olduğunu belirten Erdoğan, şunları kaydetti: “Esenyurt tabi hassas bir ilçe. Bu hassasiyeti de çok iyi bilen birisiyim. Bunun yanında Van’da büyükşehir belediye başkanımıza ve yanındaki tüm arkadaşlarımıza esnaf ziyareti esnasında, taşlı sopalı saldırılar oldu. Yetinmediler, belediye başkanının evine iki kez ses bombası atıldı. Bütün bunlar aslında caydırmaya yönelik, seçim öncesinde adeta korku atmosferi oluşturmaya yönelik adımlar. Yılmak diye bir şeyimiz söz konusu değil. Belediye başkan adayım da çok çok kararlı. Onların özgüveni beni de çok duygulandırdı.”
HSYK’da farklı teklif gelmedi
Erdoğan, Şişli Belediyesi’ne yapılan saldırının da manidar olduğunu söyleyerek, “Bu senaryo mudur yoksa gerçekten bir karşı adım mıdır, silahın oraya bırakılması ve taranması anlamlıdır. Emniyet teşkilatımız yoğun şekilde takibini sürdürmektedir” ifadelerini kullandı.
Erdoğan, Şişli Belediyesi’ne yapılan saldırının da manidar olduğunu söyleyerek, “Bu senaryo mudur yoksa gerçekten bir karşı adım mıdır, silahın oraya bırakılması ve taranması anlamlıdır. Emniyet teşkilatımız yoğun şekilde takibini sürdürmektedir” ifadelerini kullandı.
Erdoğan, “HSYK düzenlemesi ile ilgili iki öneriniz vardı. Bu konuyla ilgili yol haritanız nedir? Seçimlerden önce yasalaştırmayı, Genel Kurul’a getirmeyi düşünüyor musunuz?” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Farklı teklifler gelmedi. Muhalefetin bu konuyla ilgili bize bir sorun çözme noktasında hiçbir teklifi yok. Anayasa değişikliğine zaten ‘hayır’ dediler. Yasal düzenleme yapalım, yasal düzenlemeye de maalesef yanaşmadılar. Hatta hatta HSYK’nın oluşumu ile ilgili gelin müşterek adım atalım, yapalım anayasa değişikliğini, sizler de Parlamento’daki gücünüz nispetinde HSYK’da yer alsın dedik. Bir de baktım ki anamuhalefetin bugün bir tane mensubu çıkmış şu ifadeyi kullanıyor: ‘Herkes eşit oranda orada temsil edilmeli’ diyor. Dünyanın neresinde böyle bir uygulama var? Bunlar nasıl dünyaya bakıyorlar, dünyayı nasıl takip ediyorlar anlamak mümkün değil. Onun için onlarla yapılacak pek bir şey gözükmüyor.
Paketin Adalet Akademileri kısmı ile HSYK kısmı olduğunu anımsatan Erdoğan, “Adalet Akademileri ile ilgili olan kısmın düzenlemesi bitti. Şu anda arkadaşlarımız bu konuyla ilgili çalışmalarını sürdürüyorlar. Temenni ederim ki, en azından Adalet Akademisi ile ilgili kısmı ve bunun yanında belki 2-3 madde daha bitirilmek suretiyle önümüzdeki hafta içerisinde adımı atarız” diye konuştu.