BURSA - Çocuklarda ve bebeklerde görülen enfeksiyonların en ciddi belirtilerinden biri olan yüksek ateş, ailelerin korkulu rüyalarından biri. Ancak kontrol edilmediği durumlarda ciddi hayati risklere sebep olan ateş, kontrol altında tutulduğunda ve enfeksiyonun türüne bağlı olarak faydalı olabiliyor.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hüseyin Tatar, "Yapılan araştırmalar ortaya koyuyor ki, mikroorganizmaların kana karışması şeklinde seyreden enfeksiyonlarda ateş yüksekliği arttıkça hayatta kalma şansı da artıyor. Bunun sebebi bağışıklık sisteminin ateş yüksekken daha iyi çalışması." dedi.
Bebeklerde doktor tanısı çok önemli!
Ateş, belirli bir sebep sonucunda vücut sıcaklığının yükselmesi olarak tanımlanıyor. İnsanlarda normal kabul edilen vücut ısısı 36,5-37 derece. Ateşe sebep olan hastalıklar arasında sıklıkla, enfeksiyon hastalıkları, bağ dokusu iltihapları olarak bilenen vasküler-kollagen hastalıklar ve kötü huylu (malign) hastalıklar yer alıyor. Çocuklarda 38 derece ve üstü vücut ısısının yüksek ateş olarak değerlendirilebileceğini ancak bu dönemde görülen ateşin genellikle kısa sürede kendiliğinden iyileşebilen basit viralenfeksiyonlardan kaynaklandığını dile getiren Dr. Hüseyin Tatar,"Çocukluk çağındaki ateşin en bilinen sebebini enfeksiyonlar oluşturuyor. Özellikle bebeklerde ciddi bakteriyel enfeksiyonlar ateşe neden olabiliyor. Bunun dışında romatizmal hastalıklar, apandisit, ilaçlar, sıcak çarpması ve kanser hastalıkları da nedenler arasında sayılabilir. Bu gibi durumlarda çocuğun yaşı, tanı ve tedavi yaklaşımında temel taşlardan biri. Özellikle 3 ayın altındaki bebeklerde görülen yüksek ateş, ciddi bakteriyel enfeksiyon bulgusu olabileceğinden doktor tanısı çok önemli. Bu tür hastalıklarda ateşin beraberinde çocuğun davranışlarında, beslenme düzeninde, oyun oynamasında, uyku düzeninde, çevreye olan ilgisinde olumsuz değişiklikler meydana gelebilmekte." diye konuştu.
Yüksek ateş nasıl faydalı oluyor?
Çocuklarda görülen ateşin, kontrol altında tutulması koşulu ile sıklıkla faydalı olduğuna dikkat çeken Dr. Hüseyin Tatar, "Ateş, vücudun enfeksiyon mücadelesinde bir savunma mekanizması. Yapılan araştırmalara göre, mikroorganizmaların kana karışması şeklinde gerçekleşen enfeksiyonlarda, ateş ne kadar yüksek ise hastanın hayatta kalma şansı o kadar yükseliyor. Bağışıklık sistemi, vücut ısısının normal sıcaklığın üstünde olduğu dönemlerde daha iyi çalışıyor. Ateş bağışıklık sistemi elemanları üzerinde olumlu etki yaparak iltihap hücrelerinin enfeksiyon bölgesine hareketini arttırıyor. Böylece mikrop öldürme işlevini uyarıyor ve mikroorganizmaların çoğalmalarını engelleyen 'laktoferrin' gibi maddeleri akyuvarlara salgılatıyor ve vücut direnci artıyor. Bu gibi durumlarda kontrollü şekilde ateşi yüksek tutulan çocukların, ilaç tedavisi ile ateşi düşürülenlere oranla daha hızlı iyileştiği görülüyor." ifadelerine yer verdi.
Bu durumlarda ateş mutlaka düşürülmeli!
Dr. Tatar, ateşin mutlaka düşürülmesi gerektiği durumları da şöyle sıralıyor: "Ateş 40 derecenin üzerine çıkmışsa, hastada daha önceden ateşe bağlı bir havale yaşanmışsa, sıvı kaybının fazla olduğu ishal ve kusma durumları söz konusuysa, hastada bilinen bir kalp ya da kan hastalığı varsa ateşin mutlaka düşürülmesi gerekiyor."
"Yüksek ateşte doktor önerisi olmadan antibiyotik kullanmayın"
Dr. Tatar, ateşin düşürülmesi için de, "Bebeğinizin ateşi olduğunu fark ettiğinizde hemen bir dijital termometre ile ölçün. Bu ölçümü koltuk altı, makat (rectal), kulak ve dilaltı yoluyla yapabilirsiniz. Basit ölçüm tekniği sebebiyle koltuk altı öneriliyor. Evde ateş düşürücü fitil veya şurup bulundurmalısınız. Ateş düşürücü olarak parasetamol ya da ibuprofen etkenli fitil ve şurup kullanabilirsiniz. Bu iki etken maddeyi içeren reçetesiz satın alınabilen ilaçlar dışında ateşi daha hızlı düşürdüğü söylenen hiçbir damla veya şurup kullanmayın. Ateşi hızlı düşüren diğer bazı ilaçların ve aspirinin tehlikeli yan etkileri olabilir. Ateş düşürücü ilaçlar hastalığın gidişatında herhangi bir değişiklik yapmaz ve iyileştirmez. Sadece çocuğunuza ateşi düştüğü ve ağrısı azaldığı için geçici bir iyilik hissi verir.
Yüksek ateşte doktor önerisi olmadan antibiyotik kullanmayın. Ateşi 39 derecenin üzerinde olan çocuk, huzursuzdur. Bu çocuklar mutlaka doktor kontrolüne götürülmelidir. Bu derece yüksek ateşte doktora götürmeden önce evde ateş düşürücü verip ılık duş aldırabilirsiniz. Böylece çocuğunuzun ateşi 1-2 saat içinde düşecek ve rahatlayacaktır. Doktora danışmadan ateş düşürücü dışında başka hiçbir ilaca başlamayın." önerilerinde bulundu.
Doğru bilinen yanlışlar!
Dr. Tatar, son olarak aileler tarafından doğru bilenen yanlışları şöyle sıraladı:
- Alkol ve sirke ile vücudu silmek
- Üşüyebilir korkusu ile giysilerini çıkartmamak ve daha çok giydirmek
- Çok sıcak veya çok soğuk içecekler vermek
- Yanlış, aşırı veya eksik ilaç kullanmak
- Uygun aralıklarda ateş düşürücü kullanmamak
- Soğuk su banyosu yaptırmak
- 12 yaş altındaki çocuklarda viralenfeksiyonlar olduğunda doktora danışmadan ilaç kullanmak. (Zeki Aras - İLKHA)