Karıncaların deneyimlerden öğrenebildiği, Freiburg Üniversitesi'nden evrimsel biyologlardan oluşan bir ekip tarafından gösterildi. Araştırma, Evrimsel Biyoloji ve Hayvan Ekolojisi grubunda araştırma görevlisi olan Dr. Volker Nehring ve doktora öğrencisi Mélanie Bey tarafından yönetildi. Çalışmada, karıncalar farklı yuvalardan gelen rakiplerle tekrarlı olarak karşı karşıya getirildi. Karıncalar bu etkileşimleri hatırladı ve davranışlarını buna göre uyarladı. Daha önce agresiflikle ilişkilendirilen bir yuvadan gelen karıncalarla karşılaştıklarında, daha yüksek saldırganlık gösterdiler.
Buna karşılık, başka bir yuvadan sadece pasif bireylerle karşılaşmış olan karıncalar daha az agresif davranış sergiledi. Bu bulgular, karıncaların geçmiş deneyimlere dayalı olarak tepkilerini uyarlayabilme yeteneğini vurguluyor. Çalışma Current Biology dergisinde yayımlandı.
Karıncalar, kendi yuvalarındaki bireyleri ve diğer yuvalardan gelenleri ayırt etmek için kokularını kullanıyor. Her yuvanın kendine özgü bir kokusu var. Önceki çalışmalar, karıncaların özellikle en yakın komşularına karşı agresif davrandığını göstermişti.
Mandibulalarını (ağız parçaları) açarak ısırmaya ya da asit püskürterek rakiplerini öldürmeye daha yatkındırlar. Ancak kendi yuvalarından daha uzak olan yuvalara karşı bu tür saldırgan davranışları sergileme olasılıkları daha düşüktür. Bu durumun neden böyle olduğu bugüne kadar net değildi.
Nehring’in ekibi, karıncaların saldırganların kokusunu hatırladığını keşfetti. Bu yüzden tanıdık yuvalardan gelen rakiplerle karşılaştıklarında daha saldırgan davranıyorlar.
Bilim insanları iki aşamalı bir deney gerçekleştirdi. İlk aşamada, karıncalar çeşitli deneyimler kazandı: Bir grup, kendi yuvasındaki karıncalarla karşılaştırıldı; ikinci grup, rakip yuva A’dan gelen agresif karıncalarla karşılaştı; üçüncü grup ise rakip yuva B’den gelen agresif karıncalarla karşılaştı. Beş gün boyunca her gün bir dakika süren beş karşılaşma yapıldı.
İkinci test aşamasında, araştırmacılar farklı gruplardaki karıncaların, yuva A’dan gelen rakiplerle karşılaştıklarında nasıl davrandıklarını inceledi. İlk aşamada bu yuvadan gelen bireylerle zaten karşılaşmış olan karıncalar, diğer iki gruba kıyasla çok daha saldırgan davrandı. Bilim insanları, belirli bir yuvadan gelen karıncaların davranışlarının daha yüksek saldırganlık oluşturup oluşturmadığını test etmek için deneyi biraz değiştirerek tekrarladı. İlk aşamada bu kez agresif ve pasif karıncalar arasında ayrım yaptılar. Bir karıncanın pasif davranmasını sağlamak için antenlerini kestiler. Deneyin ikinci aşamasında, daha önce yalnızca pasif rakiplerle karşılaşmış olan karıncalar, önemli ölçüde daha az saldırgan davrandı.
“Genellikle böceklerin önceden programlanmış robotlar gibi davrandığını düşünürüz,” diyor Nehring. “Araştırmamız, aksine, karıncaların da deneyimlerinden öğrenebildiğine ve kin tutabildiğine dair yeni kanıtlar sağlıyor.” Nehring ve ekibi, bir sonraki aşamada karıncaların koku alma reseptörlerinin deneyimlerine uyum sağlayıp sağlamadığını ve öğrendiklerini bu seviyede nasıl yansıttığını araştıracak.