Efsanelerle gündeme gelen Van Gölü`nden canavar değil uranyum çıktı. Bilim adamları gölde kirlilik ararken 7.5 milyar dolarlık uranyum buldu. Türkiye`de kurulacak nükleer santralde bu uranyumun kullanılması için de çalışma başlatıldı. Elazığ Fırat Üniversitesi`nden Kimyager Prof. Dr. Mehmet Yaman`ın geçtiğimiz ay uluslararası hakemli bir dergi olan Clean-Journal`da Van Gölü`nde yüksek oranda uranyum olduğuna ilişkin bir makalesi yayınlandı.
TÜBİTAK`TAN DESTEK İSTENDİ
Yaman ve ekibi 2 yıl boyunca Doğu Anadolu Bölgesi`ndeki tüm göl ve akarsuları tahlil etti. Tahlil sonucunda Dicle ve Fırat`da litrede 1 mikrogramdan az, Van Gölü`nün 30 ayrı noktasından alınan suda ise ortalama litrede 76 mikrogram uranyum bulundu. 2008 yılında Van Gölü`ndeki kirliliği araştırmak için laboratuarda analiz yaparken yüksek oranda uranyum tespit eden Prof. Yaman çalışmalarını 3 yıl boyunca sessizce yürüttü. Uranyum çalışmasının sonuçları dünyaca kabul gören bir dergide yayınlayarak güvenceye aldı. Yaman`a İstanbul Teknik Üniversitesi`nden de destek geldi. TÜBİTAK`tan da araştırma desteği istendi.
ÖZEL PROJE BAŞLATILDI
Araştırmacılar, Van Göl`ünde uranyumu toplayacak polimerik bir reçine çalışması başlattı. Bu polimerin hammadesi İzmir Aliağa`daki fabrikadan alınıp modifiye edilecek. Böylelikle Türkiye kuracağı Nükleer reaktörlerinde kullanılacak olan uranyum hammadesini dışarıdan almayacağı gibi ihracatını da yapabilecek. Prof. Dr. Yaman, eşinden bile gizlediği uranyum araştırmasının ayrıntılarını SABAH`a anlattı.
Yaman, şöyle konuştu: "Açıkçası böyle bir sonuç beklemiyordum, şok oldum. Aylarca ne yapacağımı kime söyleyeceğimi bilemedim. Daha önce MTA`nın ve Almanların Van Gölü`nde uranyum araştırması olmuş ama sonuçları yayınlanmamış. Gizlendiğini düşündüm, korkuttu beni. O yüzden araştırma sonuçlarımı uluslar arası bir bilimsel dergiye gönderdim. Şimdi yapılması gereken bu uranyumu çıkartmak. Gölde yapılacak daha pek çok araştırma var" Türkiye`nin 50 yıllık uranyum ihtiyacını karşılıyor Maden Tetkik Arama (MTA) Türkiye`nin karadaki toplam uranyum miktarının 9 bin ton olduğunu tahmin ediyor. Yozgat Sorgun`da da ilk uranyum araması başladı.
Ancak henüz Türkiye`de uranyum madeni tespit edilerek çıkartılmadı. 5 bin megawatt bir santral için yılda bin ton uranyuma ihtiyaç var. Uranyumun kilogramı 220 dolara kadar çıkıyor. Ancak ortalama 150 dolardan bile hesaplansa Van Gölü`nde bulunan 50 bin tonluk rezerv 7.5 milyar dolar ediyor.
SABAH