Birçoğumuz stresli, gergin ve sinirli olduğumuzda dişlerimizi sıkarız. Bu şekilde kısa dönemli diş sıkma ve gıcırdatma durumları çoğu kişi için problem teşkil etmez. Ancak bu düzenli olarak tekrarlar veya uzun süreli hale gelirse o zaman problem olmaya başlar.
Bu tür bir diş sıkma problemine “bruksizm” denir. Bu durum uzun süre devam ettiğinde dişlere, çene eklemine ve ağız sağlığına olumsuz etkileri olduğunu da biliyoruz.
İnsanlar neden dişlerini sıkarlar?
Genellikle bir kapanış bozukluğunuz varsa ya da dişlerinizde çapraşıklık varsa dişlerinizi sıkmanız ve gıcırdatmanız olası. Ancak bunlar yoksa ya da tedavi edilmişse stres ve anksiyete etkisini düşünürüz.
Sıklıkla gece uyurken olmakla birlikte bazen gün içinde de diş sıkma gerçekleşebilir.
Gündüz diş sıkma genellikle stres, anksiyete, aşırı yorgunluk, gerginlik gibi durumlarda görülür. Bazı kişiler yoğun konsantrasyon durumlarında da dişlerini sıkarlar.
Gece diş sıkma ise çoğu zaman uyku sırasındaki beyin aktivitelerinden kaynaklanır. Derin uyku ve rüya görme sırasında şiddetlenir.
Uyku apnesi bazı insanlarda diş sıkmaya neden olabilir. Uyku apnesi olan her 4 kişiden birinde diş sıkma görülmektedir.
Diş sıkma belirtileri:
Çoğu insan geceleri diş sıktığının farkında değildir. Ancak birlikte uyuduğu insanlar söylediğinde öğrenirler.
- Çenede ağrı ile uyanma
- Sabahları baş ağrısı, çene kasları ve kulakların ön kısmında ağrı
- Çiğneme ve yutkunma sırasında kulakların ön kısmından ses gelmesi
- Çene kilitlenmesi, çeneyi açma veya kapatmada zorluk
- Çiğneme sırasında ağrı
- Dişlerde hassasiyet
- Dişeti çekilmeleri
- Dişlerde çatlak ya da kırıklar
- Özellikle azı dişlerinde görülen aşınmalar
- Eğer bu belirtileriniz varsa mutlaka bir uzmana görünmelisiniz.
Diş sıkma hangi problemlere neden olur?
Dişlerimiz sert, dayanıklı ve güçlüdür ama onlar da zarar görebilir. Diş sıkmanın vereceği zararları şöyle sıralayabiliriz:
Diş hasarı: Uzun süre devam eden diş sıkma durumlarında diş minesi aşınabilir. Ayrıca diş kırıkları, dişlerde sallanma, dişetlerinde çekilme olabilir. Şiddetli vakalarda durum diş kaybına kadar ilerleyebilir.
Çene eklemi hasarı: Yine uzun süreli vakalarda var olan eklem sorununu şiddetlendirebilir ya da eklem sorunu oluşmasına neden olabilir.
Dişlerdeki restorasyonların hasarı: Dişlerde var olan kron, köprü, kanal tedavisi, implant, hatta hareketli protezler bile hasar görebilir.
Diş sıkma için ortodontik tedavi
Eğer yukarıda bahsettiğim rahatlama teknikleri işe yaramıyorsa başka bir sorununuz var demektir. Ortodontik tedaviye ihtiyacınız olabilir ya da bir gece plağı kullanmanız gerekebilir.
Klasik braketler: Bruksizm kapanış bozukluğuna ve çapraşıklığa bağlı olabilir. Bu durumda ortodontik tedaviyle diş sıkma sorunu da tedavi edilmiş olur. Klasik braketlerle ortodontik tedavi bunun için en çok kullandığımız yöntemlerdendir.
Şeffaf plaklar: Klasik braketlere alternatif olarak kullandığımız telsiz ortodonti de uygun vakalarda kapanış problemlerini ve dolayısıyla diş sıkma problemini çözmemize yardımcı olur.
Gece plakları: Kişiye özel üretilen gece plakları uyku sırasında diş sıkmanın dişlere ve çene eklemine verdiği hasarı engellemeye yardımcı olur. (İLKHA)