Görüşmeler, ABD, İsviçre, Suudi Arabistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler'den (BM) heyetlerin katılımıyla gerçekleşti.
Toplantının sona ermesiyle katılımcıları temsilen Sudan'da Hayat Kurtarma ve Barışı Geliştirme (ALPS) grubu adına ortak bir yazılı açıklama yapıldı.
Açıklamada, İsviçre'deki görüşmelerin, Sudan halkının acılarını hafifletmek, hayatları kurtarmak ve çatışmaların kalıcı olarak sona ermesini sağlamak için somut ve acil eylemde bulunmak için yapıldığı belirtildi.
Sudan'da ordu ile HDK arasında 16 aydır "korkunç bir savaş" sürdüğü kaydedilen açıklamada, "Bu savaş sonucunda 10 milyon kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı, 25 milyondan fazla kişi akut açlıkla mücadele ediyor ve bir milyon kişi açlıkla karşı karşıya." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, ALPS Grubunun, son 10 günde kritik insani erişim yollarının yeniden açılmasını ve genişletilmesini sağladığı, sivillerin ve çocukların korunması için iyileştirme taahhütleri aldığı ve Cidde Bildirgesi ile savaşan taraflar arasında gelecekteki anlaşmalara uyum sağlamak için bir çerçeve geliştirdiği kaydedildi.
ALPS grubunun, çatışmanın taraflarından yardım kamyonlarının batıdan Adre sınır kapısı ve kuzeyden Dabba Yolu ile kıtlık yaşanan Zamzam Mülteci Kampı ve Darfur'un diğer bölgelerine güvenli ve engelsiz erişim sağlaması için taahhüt aldığı bildirilen açıklamada, "Bu rotalar açık ve güvenli kalmalı ki Darfur'a yardım gönderebilelim ve kıtlığa karşı dalgalanmaları tersine çevirmeye başlayabilelim. Gıda ve açlık bir savaş silahı olarak kullanılamaz." denildi.
Açıklamada, Sinner eyaletinin bulunduğu bölgede bir erişim yolu açmak için çabaların sürdüğü belirtildi.
Ülke genelinde BM'nin yardım erişimini sağlayabilecek yollar için bir fizibilite çalışmasının yürütüldüğü kaydedilen açıklamada, bu yolların güvence altına alınmasının yaklaşık 20 milyon savunmasız Sudanlı için insani erişimi genişleteceği bildirildi.
Açıklamada, "Savaşan iki tarafa da, Cidde Bildirgesi, uluslararası insan hakları ve insan hakları hukuku dahil mevcut anlaşmalar kapsamında sivillerin korunmasına ilişkin taahhütlerin uygulanmasıyla ilgili anlaşmazlıkları çözmek, şikayetleri almak ve ortaya çıkan sorunları ele almak için bir uyum mekanizması önerisi sunduk. Biz ve diğer ortaklar, bu mekanizmayı işler hale getirmek için taraflarla çalışmaya hazırız." ifadeleri kullanıldı.
HDK'nin üst düzey heyetinin fiziki olarak görüşmelere katılmak için Cenevre'de bulunmasının takdir edildiği açıklamada, ordu ile çevrim içi iletişim kurulmasına rağmen fiziki katılımın olmamasından üzüntü duyulduğuna işaret edildi.
Açıklamada, "Sudan'ın acısını acilen hafifletmek için tarafların gelecekteki görüşme turlarına katılmasına açık olmaya devam edeceğiz." denildi.
ALPS grubunun, Sudan halkına olan bağlılığıyla son 10 günde alınan sonuçları ve ivmeyi geliştirmeye devam edeceği de bildirildi.
- "Sudan ile ilgili görüşmelerimizi resmi tarihlerle sınırlandırmak istemiyoruz"
Öte yandan müzakere eden taraflar da basın toplantısı düzenlerken, ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello, burada yaptığı konuşmada, Sudan'da yaşanan krizle ilgili müzakereleri sürdüreceklerini söyledi.
Krizin aciliyetine göre görüşmeler gerçekleştireceklerini kaydeden Perriello, bu görüşmeleri resmi tarihler ve yüz yüze görüşmelerle sınırlandırmak istemediklerini kaydetti.
Perriello, "Son iki haftadan daha önemli olan tek şey önümüzdeki iki haftadır. Son iki haftada harekete geçmeye ilham vermeye yardımcı olduğumuzu düşünüyorum. Aynı zamanda bu savaşın sona ermesi ve temel insani erişimin genişletilmesi ihtiyacı için seslerini yükselten Sudan halkının eylemlerinden de ilham aldık. Ancak önümüzdeki iki haftada, sanırım hepimiz bu sonuçların gerçek olup olmadığını anlayacağımız zamanın geldiğini anlıyoruz." dedi.
Sudan'daki savaşın sona ermesinin mümkün olduğuna inandıklarını kaydeden Perriello, "Bunun çok fazla çalışma gerektireceğini biliyoruz. Hepimiz bir ekip olarak ve bireysel kapasitelerimizle bu çabaları barış için zorlamaya devam edeceğiz." diye konuştu.
Perriello, Sudan için bazı olumlu adımlar attıklarının ve görüşmelere katılan ülkelerin hükümetlerinin bu çabalarda sürekli ilerleme görmeye çok kararlı olduğunun altını çizdi.
Cidde sürecinin temelleri üzerine inşa etmek amacıyla toplandıklarını da kaydeden Perriello, buradaki oluşan ivmeyi ileriye taşımayı planladıklarını belirtti.
- İsviçre, Sudan'da siyasi çözüm için tüm çabaları desteklemeye hazır
İsviçre Dışişleri Bakanlığı, görüşmelere ilişkin X sosyal medya platformundan paylaşımda bulundu.
İsviçre'nin yıllardır Sudan'da barış sağlanması için çabaladığı belirtilen paylaşımda, "Sudan'daki çatışmayı sonlandırma ve insani yardımı artırma çabalarını ilerletmek için Suudi Arabistan ile birlikte ABD liderliğinde görüşmeler düzenledik. Çatışmaya siyasi bir çözüm bulma yönündeki tüm çabaları desteklemeye hazırız." denildi.
AA