Yetersiz ağız bakımı, şekerli ve asitli yiyecek tüketimi gibi faktörlerin diş çürüklerinin ilerlemesini hızlandırabileceğine dikkat çeken Endodonti Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, tedavi edilmeyen diş çürüklerinin, ağız sağlığı ve genel sağlık üzerindeki etkilerine dair açıklamalarda bulundu.
Tedavi edilmediğinde enfeksiyon çene kemiğine yayılabilir
Diş çürüğünün tedavi edilmediğinde belirli aşamalar halinde ilerlediğine dikkat çeken Karatekin, “Başlangıç aşamasında, diş minesinde demineralizasyon meydana gelir ve beyaz lekeler şeklinde kendini gösterir. Bu aşamada, çürük genellikle ağrısızdır ve geri dönüşümlü olabilir. Ancak, tedavi edilmezse mine yapısında ilerler ve dentin tabakasına ulaşır. Bu aşamada, çürük daha belirgin hale gelir ve sıcak, soğuk veya tatlı yiyeceklere karşı hassasiyet oluşabilir.” dedi.
Çürüğün daha da ilerlediğinde sinirler, bağ dokusu ve damarların bulunduğu iç kısma yani diş pulpasına ulaştığını belirten Karatekin, “Bu durumda, enfeksiyon ve şiddetli ağrı meydana gelir. Pulpitis adı verilen bu durum, tedavi edilmediğinde pulpa nekrozu (ölümü) ve apselere yol açabilir. En ileri aşamada ise enfeksiyon çene kemiğine yayılabilir, bu da sistemik sağlık sorunlarına neden olabilir.” şeklinde konuştu.
Diş çürüklerinin ilerlemesi bu faktörler hızlandırabiliyor
Diş çürüğünün ilerlemesine neden olabilecek faktörlere değinen Karatekin, şunları söyledi:
“Yüksek oranda şeker tüketimi, ağızdaki bakterilerin çoğalmasına ve asit üretmesine neden olur. Bu asitler, diş minesini demineralize ederek çürüğün ilerlemesine yol açar. Ağız hijyenine yeterince dikkat edilmediğinde çürükler hızla ilerler. Flor eksikliği, diş çürüğünün hızla ilerlemesine neden olabilir. Tükürük, ağızdaki asitleri nötralize eder ve mineralleri geri kazandırır. Tükürük akışının azalması, diş çürüğünün hızlanmasına yol açar. Bazı bireyler genetik olarak çürüğe daha yatkın olabilir. Bu genetik yatkınlık, diş minesinin yapısı veya tükürük bileşimi ile ilgili olabilir.”
İlerleyen diş çürükleri özgüven kaybına ve sosyal izolasyona yol açabilir
Tedavi edilmeyen diş çürüklerinin ağız ve diş sağlığı üzerinde birçok olumsuz etkisi olabileceğini dile getiren Karatekin, “Diş apseleri ve enfeksiyonlar, diş kaybı, çene kemiği erimesi gibi sonuçlar ortaya çıkabilir. Bununla birlikte diş çürükleri, bireyin yaşam kalitesini de olumsuz etkiler. Özellikle çocuklarda, çiğneme zorlukları, beslenme yetersizlikleri ve konuşma bozuklukları gibi problemler görülebilir. Ayrıca, ilerlemiş çürüklerin yol açtığı sürekli ağrı ve ön bölge dişlerde meydana geldiğinde oluşan estetik kaygılar, özgüven kaybına ve sosyal izolasyona yol açabilir.” dedi.
Kan dolaşımına karışabilen bakteriler birçok sağlık sorununa neden olabilir
Ağzın vücuda açılan kapı olduğunu hatırlatan Karatekin, tedavi edilmeyen diş çürüklerinin birçok genel sağlık sorununa da yol açabileceğini söyledi.
Diş çürükleri ilerlediğinde oluşan bakterilerin kan dolaşımına karışabileceğine ve vücudun diğer bölgelerine yayılabileceğine dikkat çeken Endodonti Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, bu durumun neden olabileceği sağlık risklerini şöyle açıkladı:
“Bu yayılma özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ciddi enfeksiyonlara yol açabilir. Örneğin, kalp kapakçıkları etkilenerek endokardit gelişebilir. Diş çürüklerinin neden olabileceği diş eti hastalıkları sistemik inflamasyonu artırarak ateroskleroz riskini artırabilir ve bu da kalp krizi ve inme gibi kardiyovasküler hastalıkların riskini yükseltebilir. Ağızda bulunan patojenler, solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilir. Diş çürüklerinden kaynaklanan bakteriler, aspirasyon yoluyla akciğerlere ulaşarak pnömoni gibi ciddi enfeksiyonlara neden olabilir.”
Bakteriler beyne ulaşarak nörolojik bozuklukların riskini artırabilir!
Diş çürükleri ve periodontal hastalıkların, diyabetle karşılıklı bir ilişki içinde olduğuna dikkat çeken Karatekin, “Diyabet hastalarında periodontal hastalıklar daha yaygındır ve bu hastalıklar kan şekeri kontrolünü zorlaştırabilir. Ayrıca, periodontal enfeksiyonlar, inflamatuar markerlerin artmasına ve insülin direncine neden olabilir. Hamilelik sırasında periodontal hastalıklar, erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebek riskini artırabilir. Diş çürüklerinden kaynaklanan enfeksiyonlar, fetüs üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir ve hamilelikte genel sağlık durumunu kötüleştirebilir.” dedi.
Bazı araştırmaların, ağız sağlığı ile nörodejeneratif hastalıklar arasında bağlantı olduğunu gösterdiğini de sözlerine ekleyen Karatekin, periodontal hastalıkların, Alzheimer hastalığı ve demans gibi nörolojik bozuklukların riskini artırabileceğini, ağızda bulunan bakterilerin beyin dokularına ulaşarak inflamasyona ve nörodejenerasyona neden olabileceğinin düşünüldüğünü söyledi.
Düzenli ağız bakım rutini genel sağlık için de şart!
Diş çürüklerinin genel sağlık üzerindeki etkilerinin önlenebilmesi için yılda en az iki kez diş hekimi kontrolüne gitmenin önemine vurgu yapan Karatekin, sözlerini şöyle tamamladı:
“Düzenli kontrole gitmek çürüklerin erken teşhis edilip tedavi edilmesini sağlar. Dişlerin günde en az iki kez fırçalanması ve diş ipi kullanımı, plak birikimini ve diş çürüklerini önler. Antibakteriyel ağız gargaraları da kullanılabilir. Şekerli ve asitli yiyeceklerden kaçınmak, diş çürüklerini önlemeye yardımcı olur. Bol su içmek ve lifli gıdalar tüketmek ağız sağlığı için faydalıdır. Sigara ve aşırı alkol tüketimi, diş çürüklerine ve diş eti hastalıklarına neden olabilir. Bu alışkanlıklardan kaçınmak ağız sağlığını korur. Florlü diş macunu ve ağız gargaraları kullanmak, diş minesini güçlendirir ve çürük oluşumunu engeller.” (İLKHA)